ارزیابی اثرات توسعه حمل‌و‌نقل عمومی (مترو و BRT) بر کاربری زمین شهری ) نمونه موردی: منطقه 7 شهرداری تهران (

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پیوند میان حمل­و­نقل و کاربری زمین از اصول بنیادین در برنامه­ریزی حمل­و­نقل شهری محسوب می­شود و به طور جدایی ناپذیری در ارتباط با یکدیگر قرار می­گیرد. شناخت این پیوندها پیش از گسترش سیستم­های حمل و نقل ضمن هدایت توسعه و تقلیل بی­عدالتی های فضایی در شهرها می­توانند منجر به وضع قوانین و مقررات کاربری زمین کنشگرایانه شوند. بر این اساس در این پژوهش، تأثیرات  شبکه حمل‌و‌نقل عمومی (مترو وBRT) بر کاربری زمین در منطقه 7 شهرداری تهران مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا برای هر یک از متغیرهای عمده تحقیق شاخص‌هایی تعریف و با استفاده از آزمون اسپیرمن به مقایسه شاخص‌ها و میزان همبستگی آنها در یک‌بازه زمانی ده ساله (1390-1380) پرداخته شده است. مقایسه این شاخص‌ها نشان دهنده رابطه مستقیم ودر مواردی رابطه معکوس بین متغیرهای تحقیق است. همچنین در ادامه از مدل SWOT برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت‌های منطقه در رابطه با حمل‌و‌نقل عمومی و در نهایت از مدل QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) جهت تکمیل و ارائه استراتژی­های پیشنهادی مدد گرفته شده است. نتایج کلی تحقیق بیانگر تأثیرگذاری حمل‌و‌نقل عمومی (یعنی مترو و BRT ) بر کاربری زمین در راستای تبدیل و یا تغییر کاربری‌ها در منطقه بوده است. به طورکلی می­توان بیان نمود که این روند موجبات دسترسی آسان به حمل­و­نقل عمومی گشته و باعث ترغیب توسعه و تحولات ساختار کالبدی منطقه شده است. از اثرات توسعه حمل­ونقل همگانی در این منطقه می­توان به کاهش سهم کاربری­های مسکونی و در مقابل افزایش سهم کاربری های تجاری و اداری، آموزشی، بهداشتی و فضای سبز اشاره کرد. 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. -اقدس وطنخواه، ح. و قریب، ف.، 1388. بررسی اثرات کاربری زمین و توسعه شهری بر حمل‌و‌نقل سریع همگانی، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 11، شماره 3، پاییز 88، ص 249-267.
  2. -رستگار، م. و مقدم، م.، 1390. اثرات پراکنش کاربری‌های ورزشی‌- تفریحی در ترافیک درون‌شهری ( نمونه موردی: شهر زنجان)، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، دوره 2، شماره 3، تابستان و پاییز 1390، ص 83-92.
  3. -سلطانی، ع.، سفاپور، ط.، ایزدی، ح. و پاکشیر، ع.، 1391. تولید سفرهای درون شهری و تاثیرپذیری از تنوع کاربری زمین، نمونه موردی چهار محدوده مسکونی در شهر شیراز، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال 3، شماره 12، ص 1- 18.
  4. -شیخ حسنی، ح. و شورچه، م.، 1389. تبیین اثرات برنامه‌ریزی کاربری زمین بر حمل‌و‌نقل شهری، دهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل‌و‌نقل و ترافیک ایران، تهران، ص 1-26.
  5. -صرافی، م.، توکلی‌نیا، ج. و محمدیان مصمم، ح.، 1393. اندیشه‌های نو در برنامه‌ریزی شهری، انتشارات قدیانی، تهران، ص 224.
  6. -ضرابی، ا.، غلامی، ب. و موسوی، س.، 1388. بررسی اراضی شهر نورآباد ممسنی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجله مطالعات و پژوهش‌های منطقه‌ای، سال 1، شماره 1، ص 15-28.
  7. - معاونت سازمان حمل‌و‌نقل و ترافیک شهر تهران.، 1391. کلیات طرح جامع حمل‌و‌نقل و ترافیک تهران، بازنگری و بروزرسانی در سال 91-90، ، ص 20- 34.
  8. - معاونت و سازمان حمل‌و‌نقل و ترافیک تهران.، 1391. گزیده آمار و اطلاعات حمل‌و‌نقل شهری تهران، سال‌های 91-1388، ص 3-12.
  9. -مهندسین مشاور نقش جهان – پارس، 1386، طرح تفصیلی منطقه هفت، ص 3-6.
  10. -Arrington, G.B. Jr., 1989. Light rail and land use: a Portland success story, Paper presented at Transportation Research Board meeting, Washington, DC, January, p. 81.
  11. -Baum-Snow, N. and Kahn, M.E., 2005. Effects of urban railtrans it expansions: evidence from sixteen cities,1970–2000, Brook.-Whart.Pap.UrbanAff, p. 147–206.
  12. -Black, A., 1993. The recent popularity of light rail transit in North America, Journal of Planning Education and Research, v. 12(2), p. 150-159.
  13. -Cervero, R., 1996. Mixed land uses and commuting: evidence from the American HousingSurvey, Transportation Research A, v. 30, p. 361-377.
  14. -Cervero, R., 1984. Light rail transit and urban development, Journal of the American Planning Association, v. 50, p. 133-147.
  15. -Cervero, R. and Kang, C. D., 2011. Bus rapid transit impacts on land uses and land values in Seoul, Korea, Transport Policy, v. 18(1), p. 102-116.
  16. -Cervero, R. and Seskin, S., 1995. An evaluation of the relationships between transit and urban form, Research Results Digest, Washington, DC: Transportation Research Board, p. 63-72.
  17. -Cervero, R. and Kockelman, K., 1997. Travel demand and the 3D's: density, diversity and design, Transportation Research D 2, p. 199-219.
  18. -Hensher, D. A. and Wong, G., 2011. Different Approaches to Public Transport Provision, Joumey, p. 31-41.
  19. -Dragutescu, A., 2006.Different Perspective in planning: Transit– Oriented Development, Faculty University and unpublished MSC Thesis, p. 28-62.
  20. -Dunphy, R.T. and Fisher, K., 1996. Transportation, congestion, and density: new insights, Transportation Research Record 1552p, p. 89-96.
  21. -Ewing, R., 2009. Transportation infrastructure and urban growth and development patterns, In: Boarnet, M. (Ed.), Transportation Infrastructure: The Challenges of Rebuilding America, American Planning Association, Planning Advisory Service, Chicago Report Number 557, p. 27–39.
  22. -Ewing, R. and Cervero. R., 2002. Travel and the Built Environment: A Synthesis, Transportation Research Record 1780, TRB (www.trb.org), p. 87-114.
  23. -Frank, L. D. and Gary, P., 1994. Impacts of Mixed Use and Density on Utilization of Three Modes of Travel: Single-Occupant Vehicle, Transit and Walking, Transportation Research Record 1466, p. 37-43.
  24. -Giuliano, G. and Small, K.A., 1993. Is the journey to work explained by urban structure? Urban Studies 30p, p. 1485-1500.
  25. -Green, R.D. and Jones, D.M.,1993. Rail Transit Station Area Development: Small Modeling in Washington, DC. New York: Armonk, 251p.
  26. -Handy, S., 2005. Smart growth and the transportation-land use connection: What does the research tell us? International Regional Science Review, v. 28(2), p. 146-167.
  27. -Hansen, W.G., 1959. How accessibility shapes land use, Journal of the American Institute of Planners,v. 25, p. 73-76.
  28. -Hensher, D.A. and Wong, G., 2011. Different approaches to public transport provision, Journeys, November: v. 7, p. 31-41.
  29. -Hunt, J.D., McMillan, J.D.P. and Abraham, J.E., 1994. Stated preference investigation of influenceson attractiveness of residential locations, Transportation Research Record, v. 1466, p. 79-87.
  30. -Hurst, B. and West, E., 2014. Public transit and urban redevelopment: The effect of light rail transit on land use in Minneapolis, Minnesota, Regional Science and Urban Economics, v. 46, p. 57–72.
  31. -Kitamura, R., Mokhtarian, P. and Laidet, L., 1997. A micro-analysis of land use and travel in five neighbourhoods in the San Francisco Bay area, Transportation, v. 24, p. 125-158.
  32. -Knight, R. L. and Trygg, L. L., 1977. Land Use Impacts of Rapid Transit: Implications of Recent Experience, Office of the Secretary, Washington, DC: U.S. Depart‌ment of Transportation.
  33. -Knight, R.L. and Trygg, L. L. 1973. Evidence of land use impacts of rapid transit systems, Washington, DC: US Department of Transportation.
  34. -Knight, R.L. and Trygg, L.L., 1977. Land Use Impacts of Rapid Transit, Washington, DC: US Department of Transportation.
  35. -Levinson, D., 2008. Density and dispersion: the co-development of land use and rail in London Journal of Economic Geography, v. 8, p. 55–77.
  36. -Mackett, R., 1994. "The Use of Land-Use Transportation Models for Policy Analysis." Prepring 940012 for the Annual Meeting of the Transportation Research Board, Washington, D.C. (January).
  37. -Nelson, A.C. and Sanchez, T.L., 1997. The influence of MARTA on population and employment location, Paper presented at the 76th Annual Meeting of The Transportation Research Board, Washington DC.
  38. -Outwater, M., Smith, C., Walters, J., Welch, B., Cervero, R., Kockelman, K. and Kuzmyak, J.R., 2014. Effect of Smart Growth Policies on Travel Demand, Report S2-C16-RR-1, Strategic Highway Research Program (SHRP 2), Transportation Research Board, 160 p.
  39. -Perez, P., Martinez, F. and Ortuzar, J., 2003. Microeconomic formulation and estimation of a residential location choice model: implications for the value of time, Journal of Regional Science, v. 43 (4), p. 771–789.
  40. -Pushkarev, B.S. and Zupan, J.M., 1977. Public Transportation and Land Use Policy, Bloomington: Indiana University Press, Research Record, No. 1466, 44 p.
  41. -Rodrigue, P., Comtois, j.C. and Slack, B., 2006. the Geography of Transportation Systems, Routledge, New York, U.S, 416 p.
  42. -Shen, Y., Silva, J. D. A. and Martinez, L. M., 2014. Assessing High-Speed Rail’s impacts on land cover change in large urban areas based on spatial mixed logit methods: a case study of Madrid Atocha railway station from 1990 to 2006, Journal of Transport Geography, v. 41, p. 184-196.
  43. -USEPA, 2013. Our Built and Natural Environments: A Technical Review of the Interactions among Land Use, Transportation and Environmental Quality, U.S. Environmental Protection Agency (www.epa.gov), at www.epa.gov/smartgrowth/pdf/b-and-n/b-and-n-EPA-231K13001, pdf, p. 12-41.
  44. -Vesalli, K. V., 1996. Land use impacts of rapid transit: A review of the empirical lit-erature, Berkeley Planning Journal, v. 11, p. 71-105.
  45. -Wang, X., Zhu, D. and Zhang, M., 2004. Impacts of urban rail transit on land and housing prices, case study of Beijing’s light rail transit Line 13, Urban Issues, p. 36-40.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار