تعیین مناسب‌ترین روش پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز واستان – ساری

پدیده لغزش یکی از انواع ناپایداری دامنه‌ها می باشد که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر زندگی انسانها وارد می‌کند. در حوضه‌های شمالی ایران، ترکیب عوامل طبیعی و انسانی، سبب تشدید این پدیده و خسارات زیاد ناشی از آن شده است. یکی از راهکارهای اساسی جهت کاهش خسارت‌های ناشی از وقوع زمین-لغزش، دوری جستن از این مناطق می‌باشد. بدین منظور لازم است نقشه پهنه‌بندی خطر زمین لغزش تهیه گردد. در این مطالعه پس از بررسی‌های میدانی در حوضه واستان، 9 عامل موثر از جمله شیب دامنه، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زهکشی، کاربری اراضی و زمین‌شناسی به عنوان عوامل موثر در وقوع زمین لغزش‌های منطقه تشخیص داده شد. پس از تهیه لایه‌های اطلاعاتی این 9 عامل در محیط GIS، با استفاده از نرم افزار Arcview ، هر کدام از این لایه ها با لایه پراکنش زمین‌لغزش ها قطع داده شدند، تا نقش طبقات مربوط به عوامل مختلف مشخص شوند. سپس پهنه بندی با 5 روش ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح، تحلیل سلسله مراتبی سیستم‌ها،‌ روش پیشنهادی گوپتا-جوشی(Lnrf) و رگرسیون چند متغیره انجام گرفت. در پایان به منظور ارزیابی صحت نقشه‌های پهنه‌بندی، وزن‌های به‌دست آمده از روش‌های ذکر شده در حوضه واستان، برای حوضه آبخیز مجاور (حوضه ورکی) که از بسیاری لحاظ مشابه این حوضه بود، به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که روش آماری رگرسیون چند متغیره، نسبت به سایر روش‌ها در تفکیک کلاسه‌های خطر، نتایج بهتری را ارائه نموده است. بنابراین روش رگرسیون چند متغیره، به عنوان مدل نهایی پهنه‌بندی خطر زمین لغزش برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد گردید.