بررسی ریز رخساره‌ها، فرایندهای دیاژنتیکی و محیط رسوبی سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس ریگ

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 شرکت ملی نفت مناطق مرکزی ایران

چکیده

این مطالعه با هدف تعیین ریزرخساره­ها، محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنتیکی و ارئه یک مدل رسوبی بر روی نهشته­های سازند آسماری به سن الیگو- میوسن در برش سطحی تاقدیس ریگ واقع در میدان نفتی کوه ریگ صورت گرفته است. در این منطقه سازند آسماری با 364 متر ضخامت به صورت یک توالی از سنگ­های کربناته نازک، متوسط و ضخیم لایه تا توده­ای بیرون زدگی پیدا کرده است. براساس بافت‌های رسوبی، مطالعات پتروگرافی و فونای موجود، 12میکروفاسیس مختلف کربناته شناسایی شده است. این میکروفاسیس­های کربناته در چهار زیر محیط پهنه جزر و مدی، لاگون، سدی/ شول و زیرمحیط دریای باز تشکیل شده است. نبود نهشته‌های توربیدایتی، کمربند ریفی و تغییر تدریجی رخساره‌ها نشان می‌دهد که سازند آسماری در یک محیط رمپ کربناته تک شیب (هموکلینال) نهشته شده است. در برش مورد نظر با حرکت از قاعده سازند به سمت بالا شاهد چندین پیشروی و پسروی عمده در طول این توالی هستیم. به طور کلی سازند آسماری در این برش از رخساره­های مربوط به آب­های عمیق شروع شده و باحرکت به سمت رأس سازند به رخساره­های مربوط به آب­های کم عمق ختم می­شود.نهشته­های سازند آسماری در برش مورد مطالعهعمدتاً در محیط رسوبی رمپ داخلی نهشته شده است. فرایندهای اصلی دیاژنتیکی شناسایی شده شامل سیمانی­شدن، میکرایتی­شدن، انحلال، فشردگی و جانشینی می­باشند

کلیدواژه‌ها


  1. -آدابی، م. ح.،شوشتریان، ف.، قلاوند، ه.، 1385. ژئوشیمی، محیط رسوبی و تعیین فرآیندهای دیاژنتیکی در نهشته‎های کربناته سازند آسماری (مقطع تیپ، سنگ گل ترش)، مجله علوم، شماره 36، صفحات 189- 202.
  2. -مطیعی، ه.، 1372. زمین‌شناسی ایران- چینه‌-شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین‌شناسی، 556 ص.
  3. -Adabi, M.H., and Asadi Mehmandosti, E., 2008. Microfacies and geochemistry of the Ilam Formation in the Tang-ERashid area, Izeh, S.W.Iran, Journal of Asian Earth Sciences, v. 33, p. 267-277.
  4. -Adabi, M.H., Salehi, M.A., and Ghabeishavi, A., 2010. Depositional environment, sequence stratigraphy and geochemistry of Lower Cretaceous carbonates (Fahliyan Formation), south-west Iran. Journal of Asian Earth Sciences, v. 39, p. 148-160.
  5. -Adabi, M. H., 1996. Sedimentology and geochemistry of carbonates from Iran and Tasmania, Ph.D. thesis. University of Tasmania, 470 p.
  6. -Adabi, M. H., 2009. Multistage dolomitization of upper Jurassic Mozduran Formation, Kopeh dagh basin, NE Iran, Carbonate and Evaporites, v. 24, p. 16-32.
  7. -Amirshahkarami,M., 2013. Microfacies correlation analysis of the Oligocene-Miocene Asmari Formation, in the central part of the Rag-e Safid anticlinal oilfi eld, Zagros Basin,south-west Iran, Turkish Journal of Earth Science, v. 22, p. 204–219.
  8. -Bassi, D., Hottinger, L., and Nebelsick, J.H, 2007. Larger Foraminifera from the Upper Oligocene of the Venetian area, northeast Italy, Palaeontology, v. 50, p. 845-868.
  9. -Bathrust, R. G. C., 1975. Carbonate Sediments and their Diagenesis, Elsevier Publication Company, 658 p.
  10. -Bathurst, R. G. C., 1966. Boringalgae , micriteenvelopesandlithificationof molluscanbiosparites. Geological Jeournal, v. 72, p. 15-32.
  11. -Braithwaite, C. J. R., 1989. Displacive calcite and grain breakage in sandstones, Journal of Sedimentary Petrology, v. 59, p. 258–266.
  12. -Burchette, T. P., and Wright, V. P., 1992. Carbonate ramp depositional system, Sedimentary Geology, v. 79, p. 3-57.
  13. -Buxton, M.W.N., Pedley, H.M., 1989. A standardized model for Thethyan Tertiary carbonate ramps, Journal of the Geological Society, v. 146, p. 746-748.
  14. -Cosovic, V., Drobne, K., and Moro, A., 2004. Paleoenvironmental model for Eocene foraminiferal limestones of the Adriatic carbonate platform (Istrian Peninsula. Facies, v. 50, p. 61-75.
  15. -Dickson, J., 1966. Carbonate identi fication and genesis as revealed by staining, Journal of Sedimentary, v. 205, p. 491-505.
  16. -Dunham, R., 1962. Classification of Carbonate Rocks According to Depositional Texture. In: Classification of Carbonate Rocks, Journal of American Assocition Petroleum Geology, 121 p.
  17. -Ehrenberg S. N., Pickard N. A.H., Laursen, G. V., Monibi, S., Mossadegh, Z. K., SvånåT, A., Aqrawi, A. A.M., McArthur, J. M., and Thirlwall, M. F., 2007. Strontium isotope stratigraphy of the Asmari Formation (Oligocene - Lower Miocene), SW iran, Journal of Petroleum Geology, v. 30 (2), p. 107-128.
  18. -Flügel, E., 2010. Microfacies Analysis of Limestones, Analysis Interpretationand Application. Springer-Verlag, 976 p.
  19. -Geel, T., 2000. Recognition of stratigraphic sequences in carbonate platform and slope deposits: empirical models based on microfacies analysis of paleogene deposits in southeastern Spain. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, v. 155, p. 211–238.
  20. -Ginsburg, R. N., and Hardie, L.A , 1975. Tidal and storm deposits Northwest-ern Andros Island, Bahamas. In: Ginsburg, R.N. (Ed.). Tidal Deposits, v. 23, p. 201–208.
  21. -Jiemin, Lu., Wilkinson, M., Haszeldine, S., 2011. Carbonate cements in Miller field of the UK North Sea: a natural, Environment Earth Science, v. 18, p. 507–517.
  22. -Jordan, C.F., and Abdullah, M.V., 1988. Arun Field: a giant gas-condensate field producing from Miocene reef facies, North Sumatra Basin, Indonesia, American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 72, p. 203.
  23. -Khatibi Mehr, M., and Adabi, M.H., 2013. Microfacies and geochemical evidence for original aragonite mineralogy of a foraminifera-dominated carbonate ramp system in the late Paleocene to Middle Eocene, Alborz basin, Iran, Carbonates and Evaporites, v. 79, p. 127- 148.
  24. -Lee, J., 1990. Fine structure of the rhodophycean Porphyridium purpureum in situ in Peneroplis pertusus (Forskal) and P. acicularis (Batsch) and in axenic culture, Journal of Foraminiferal Research, v. 20 (2), p. 162–169.
  25. -Lees, G., 1933. Reservoir rocks of Persian oil Wells, American Association Petroleum Geology Bulleti, v. 17, p. 224–240.
  26. -Mazzullo, L., 1992. Geochemical and neomorphic alteration of dolomite: a review, Carbonates and Evaporites, v. 7, p. 21- 37.
  27. -Melim, L.A., and Scholle, P.A., 1995. The forereef facies of the Permian Capi-tan Formation: the role of sediment supply versus sea-level changes, Journal of Sediment -Research, v. 65B, p. 107–119.
  28. -Nebelsick, J.H., Rasser, M.W., and Bassi, D., 2005. Facies dynamics in Eocene to Oligocene circumalpine carbonates, Facies, v. 51, p. 197-216.
  29. -Nebelsick, J.H., Stingl, T.V., and Rasser, M., 2001. Autochthonous Facies and Allochthonous Debris Flows compared: Early Oligocene carbonatefacies patterns of the lower Inn valley (Tyrol, Austria), Facies, v. 44, p. 31–46.
  30. -Pomar, L., 2001. Types of carbonate platforms: a genetic approach, Basin Research, v. 13, p. 313-334.
  31. -Rahmani, A., Vaziri-Moghaddam, H., Taheri, A., and Ghabeishavi, A., 2009. A model for the paleoenvironmental distribution of larger foraminifera of Oligocene–Miocene carbonate rocks at Khaviz Anticline, Zagros Basin, SW Iran, Historical Biology, v. 21, p. 215–227.
  32. -Renema, W., 2006. Large benthic foraminifera from the deep photic zone of a mixed siliciclastic-carbonate. Marine Micropaleontology, v. 58, p. 73 – 82.
  33. -Richardson, P., 1924. The geology and oil measures of southwest Persia. Journal Institute Petroleum Technology, v. 10, p. 256-283.
  34. -Romero J., Caus E., Rossel J, 2002. A model for the palaeoenvir onmental distribution of larger foraminifera based on Late Middle Eocene deposits on the margin of the south Pyrenean basin(SE Spain). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, v. 179, p. 43-56.
  35. -Sadeghi R, Vaziri-Moghaddam H, Taheri A, 2009. Biostratigraphy and paleoecology of the Oligo-Miocene succession in Fars and Khuzestan areas Zagros Basin, SW Iran. Historical Biology, v. 21 (1-2), p. 1- 15.
  36. -Scholle, P. A., Bebout, D. G., moore, C. H, 1983. Carbonate Depositional Environment. American Association Petroleum Geology Bulletin, 708 p.
  37. -Scholle, P.A and Scholle, Dana S.Ulmer, 2006. A Color Guide to the Petrography of Carbonate Rock: Grain, Texture, Porosity, Diagenesis. American Association Petroleum Geology Bulletin 549 p.
  38. -Seyrafian, A., and Hamedani, A, 1998. Microfacies and depositional environment of the Upper Asmari Formation(Burdigalian) North-Central Zagros Basin, Iran. Geology Palaontology Abh, v. 210, p. 129-141.
  39. -Shinn, E., Ginsburg, R.N., Llyod, R.M, 1965. Recent supratidal dolomite from Andros Island,Bahamas. In Pray, L. C. and Murray, R. C, Dolomitization and limestone diagenesis, a symposium. Soc. Econ. Paleontologists and Mineralogist, 180 p.
  40. -Shinn, E., 1983. Tidal X ats. In: Scholle, P.A., et al. (Eds.), Carbonate Depositional Environments. American Association Petroleum Geology, v. 33, p. 171–210.
  41. -Sooltanian, N., Seyra fian, A. and Vaziri - Moghaddam, 2011. Biostratigraphy and paleo - ecological implications in microfacies of the Asmari Formation (Oligocene)Naura anticline (Interior Fars of the Zagros Basin), Iran. Carbonates and Evaporites, v. 26, p. 1-14.
  42. -Tucker, M., 2001. Sedimentary Petrology: An Introduction to the Orgin of Sedimentary Rocks. Blackwells, 206 p.
  43. -Vaziri-Moghaddam, H., B. Kalanat and A. Taheri, 2011. Sequence stratigraphy and depositional environment of the Oligocene deposits at Firozabad section, southwest of Iran based on microfacies analysis. JGeope, v. 1 (1), p. 71-82.
  44. -Vaziri-Moghaddam, H., Seyrafian, A., Taheri, A and Motiei, H, 2010. Oligocene-Miocene ramp system (AsmariFormation) in the NW of the Zagrosbasin, Iran: microfacies, paleoenvironment and depositional sequence. Revista Mexicana de Ciencias Geologicas , v. 27, p. 56-71.
  45. -Weedman, Suzanne D., Brantley, Susan L., Shiraki, Ryoji., Poulson, and Simon R, 1996. Diagenesis, compaction, and fluid chemistry modeling of a sandstone near a pressure seal: Lower Tuscaloosa Formation, Gulf Coast. American Association of Petroleum Geologists, V. 80, p. 1045-1063.
  46. -Wilson, J., 1975. Carbonate Facies in Geological History. Springer, 471 p.