@article { author = {Araadfar, iman and Zarrin koub, Mohammad hossein and محمدی, سید سعید and غلامی, ابراهیم and Chung, Sun-Lin and Rashidpoor, afsaneh}, title = {پتروگرافی، ژئوشیمی و سن سنجی توده‌های گرانیتوئیدی منطقه سِیدال(جنوب شرق بیرجند)، خراسان جنوبی.}, journal = {Researches in Earth Sciences}, volume = {}, number = {}, pages = {-}, year = {2021}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2008-8299}, eissn = {2588-5898}, doi = {10.48308/esrj.2021.100784}, abstract = {توده‌های گرانیتوئیدی سِیدال در 150 کیلومتری جنوب شرق بیرجند در مرز شمال غربی زون جوش خورده سیستان در شرق ایران رخنمون دارند که واحدهای افیولیتی و دگرگونی منسوب به کرتاسه فوقانی را قطع کرده‌اند. این توده‌ها دارای فازهای گرانودیوریت، مونزوگرانیت و سینوگرانیت می‌باشند. گرانودیوریت به‌صورت یک توده نفوذی کشیده با امتداد شمال غرب - جنوب شرق به عنوان توده اصلی و توده‌های مونزوگرانیت و سینوگرانیتی به صورت توده‌های کوچک، در مرز واحد گرانودیوریت و اولترامافیک مشاهده می‌شوند. کانی‌های تشکیل ‌دهنده این سنگ‌ها شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، بیوتیت، آمفیبول، اسفن، آپاتیت، زیرکن، گارنت و مسکویت هستند. بافت غالب این سنگ‌ها گرانولار و به ندرت پرتیتی و میرمکیتی است. توده گرانودیوریتی متاآلومین و توده‌های مونزوگرانیت و سینوگرانیتی پرآلومین و کالک آلکالن می باشند. غنی شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE)و بالا بودن نسبت عناصر نادر خاکی سبک به سنگین (LREE/HREE) به همراه آنومالی‌های منفی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) مانندNb ,P وTi در واحد گرانودیوریتی حاکی از تعلق آنها به گرانیتوئیدهای نوع I و کمان ماگمایی(VAG) است. توده‌های مونزوگرانیت و سینوگرانیتی آنومالی منفی P ,Ti ,Ba ,Srو Nb و آنومالی مثبت La ,Th ,Rb ,Kو Ce دارند که نشان از منشأ گرفتن این سنگ ها از پوسته قاره‌ای است و در جایگاه تکتونیکی برخورد قاره‌ای(syn-COLG) و همچنین در گروه گرانیتهای نوعS قرار می‌گیرند. سن سنجی به روش زیرکن - اورانیوم - سرب، سن توده گرانودیوریتی را 7/0±3/54 میلیون سال (اوایل ائوسن) تعیین نمود. منشأ توده‌های نوع I در محدوده‌ی آمفیبولیت و نوعS در محدوده‌ی مذاب‌های حاصل از رسوبات پلیتی تصویر شده‌اند که نوع I می‌تواند در ارتباط با فرورانش رخ داده درخاور ایران و نوع S از برخورد دو بلوک قاره‌ای لوت و افغان بوجود آمده باشد.}, keywords = {گرانیتوئیدهای نوع Sو I,پتروگرافی,فرورانش,سِیدال,جنوب شرق بیرجند,زون جوش خورده سیستان}, title_fa = {پتروژنز و سن سنجی توده‌های گرانیتوئیدی منطقه سِیدال(جنوب شرق بیرجند)، خراسان جنوبی}, abstract_fa = {توده‌های گرانیتوئیدی سِیدال در 150 کیلومتری جنوب شرق بیرجند در مرز شمال غربی زون جوش خورده سیستان در شرق ایران رخنمون دارند که واحدهای افیولیتی و دگرگونی منسوب به کرتاسه فوقانی را قطع کرده‌اند. این توده‌ها متشکل از فازهای گرانودیوریت، مونزوگرانیت و سینوگرانیت می‌باشند. گرانودیوریت به‌صورت یک توده نفوذی کشیده با امتداد شمال غرب - جنوب شرق به عنوان توده اصلی و توده‌های مونزوگرانیت و سینوگرانیتی به صورت توده‌های کوچک، در مرز واحد گرانودیوریت و اولترامافیک مشاهده می‌شوند. کانی‌های تشکیل ‌دهنده این سنگ‌ها شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم، بیوتیت، آمفیبول، اسفن، آپاتیت، زیرکن، گارنت و مسکویت هستند. بافت غالب این سنگ‌ها گرانولار و به ندرت پرتیتی و میرمکیتی است. توده گرانودیوریتی متاآلومین و توده‌های مونزوگرانیتی و سینوگرانیتی، پرآلومین و کالک آلکالن می باشند. غنی شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون  (LILE)و بالا بودن نسبت عناصر کمیاب خاکی سبک به سنگین (LREE/HREE) به همراه آنومالی‌های منفی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) مانندNb ,P  وTi  در واحد گرانودیوریتی حاکی از تعلق آنها به گرانیتوئیدهای نوع I و کمان ماگمایی(VAG)  است. توده‌های مونزوگرانیتی و سینوگرانیتی نسبت به گرانودیوریت ها تهی شدگی بیشتری نسبت به عناصر  ,Ti ,Sr ,Zr Nb  و Yb نشان میدهند که مؤید منشأ پوسته‌ای آنها و از ویژگی‌های گرانیت‌های نوع S می‌باشد. سن سنجی به روش اورانیوم - سرب، سن توده گرانودیوریتی را 3/7±54/0 میلیون سال (ائوسن زیرین) تعیین نمود. سنگ منشأ توده‌های نوع I در محدوده‌ آمفیبولیت و نوعS  در محدوده‌ رسوبات پلیتی تصویر شده‌اند که  نوع I  می‌تواند در ارتباط با فرورانش رخ داده درخاور ایران و نوع S در محیط برخوردی بوجود آمده باشد.}, keywords_fa = {گرانیتوئیدهای نوع Sو I,سنگ شناسی,فرورانش,سِیدال,جنوب شرق بیرجند,زون جوش خورده سیستان}, url = {https://esrj.sbu.ac.ir/article_100784.html}, eprint = {} }