%0 Journal Article %T شیمی پیروکسن در سنگ‌های مافیک بیرونی کمپلکس ماهیرود: تاییدی بر ماگماتیسم جزایر قوسی کرتاسه در شرق ایران %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A کشتگر, شهریار %A باقری, ساسان %A بومری, محمد %D 2022 %\ 10/23/2022 %V 13 %N 3 %P 44-59 %! شیمی پیروکسن در سنگ‌های مافیک بیرونی کمپلکس ماهیرود: تاییدی بر ماگماتیسم جزایر قوسی کرتاسه در شرق ایران %K جزایر قوسی %K زمیندرز سیستان %K شرق ایران %K کلینوپیروکسن %K گروه چشمه استاد %R 10.48308/esrj.2022.101730 %X کمپلکس آتشفشانی- نفوذی ماهیرود در حاشیه شمال شرقی رشته کوه­های شرق ایران واقع گردیده است. مطالعات همزمان سنگ­­شناسی و ساختاری انجام شده بر روی محصولات ماگمایی کرتاسه و رسوبات پالئوژن پوشاننده کمپلکس ماهیرود که در لبه غربی بلوک افغان جایگزین شده­اند حاکی از تاریخچه تکتونو-ماگمایی پیچیده آن دارد. این پژوهش به بررسی خصوصیات شیمی کانی پیروکسن در سنگ­های آتشفشانی و رگه­ای کرتاسه منطقه ماهیرود پرداخته و از نتایج حاصله در جهت تقویت شواهد زمین­شناسی قبلی مبنی بر ماهیت جزایر قوسی این کمپلکس استفاده می­کند. سنگ­های آتشفشانی کمپلکس ماهیرود مجموعه­ای شامل گدازه­های بالشی، دیاباز آندزی بازالت، آندزیت، داسیت و توف است که استوک­های تونالیتی کرتاسه زیرین در آنها نفوذ نموده است. براساس آنالیزهای شیمی کانی، کلینوپیروکسن در سنگ­های دیابازی و در آندزی­بازالتی عمدتا از نوع دیوپسید-اوژیت و اوژیت می­باشد. فراوانی پایین عناصر گروه HFSE در این پیروکسن­ها خصوصا  Tiاز مشخصات معمول این کانی­هاست. نتایج بدست آمده از مطالعه شیمی کلینوپیروکسن ها در هماهنگی با نتایج پیشین ژئوشیمیایی و تکتونیکی از منطقه حاکی از این است که سنگ­های آتشفشانی ماهیرود، از یک ماگمای کالک آلکالن تا تولئیتی در محیط تکتونیکی جزایر قوسی (IAT) و بالای منطقه فرورانش (SSZ) تشکیل شده­اند. فرورانش اقیانوسی- اقیانوسی در این بخش از اقیانوس نئوتتیس و وجود جزایر قوسی بالغ ماهیرود در ادامه شمال غربی کمربند چاگای-راسکوه پاکستان، گنجاندن یک واحد تکتونیکی جزایر قوسی را در مدل­های تکوین زمین ساختی شرق ایران ضروری می­سازد. %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_101730_a454effe3418731800c0142c6f149579.pdf