%0 Journal Article %T پیش‌بینی حساسیت وقوع زمین‌لغزش با الگوریتم یادگیری ماشین بیشینه آنتروپی (حوزه آبخیز بار نیشابور) %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A دسترنج, علی %A کریمی سنگچینی, ابراهیم %D 2022 %\ 10/23/2022 %V 13 %N 3 %P 76-96 %! پیش‌بینی حساسیت وقوع زمین‌لغزش با الگوریتم یادگیری ماشین بیشینه آنتروپی (حوزه آبخیز بار نیشابور) %K پهنه‌بندی %K حداکثر آنتروپی %K حساسیت %K حوزه آبخیز بار %K زمین‌لغزش %R 10.48308/esrj.2022.102965 %X زمین‌لغزش یکی از مخرب‌ترین بلایای طبیعی محسوب می‌شود. در مواجهه با زمین‌لغزش در لحظه وقوع، کار چندانی نمی‌توان انجام داد، درحالی ‌که می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب و پیش‌بینی ‌شده، خسارات و تلفات احتمالی را کاهش داد. بنابراین تهیه نقشه جامع حساسیت وقوع زمین‌لغزش برای کاهش آسیب‌های احتمالی به افراد و زیرساخت‌ها لازم و ضروری است. هدف پژوهش حاضر، اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش و پهنه‌بندی حساسیت وقوع آن با استفاده از روش حداکثر آنتروپی در حوزه آبخیز بار نیشابور، واقع در استان خراسان رضوی است. روش پژوهش در این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است که از روش‌های کتابخانه‌ای، بازدیدهای میدانی و مدل‌سازی استفاده‌ شده است. بدین منظور با توجه به‌ مرور منابع گسترده، 16 عامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش در منطقه موردمطالعه انتخاب و لایه رقومی عوامل مؤثر در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند. سپس لایه زمین‌لغزش‌های موجود تهیه و به‌منظور مدل‌سازی حساسیت وقوع زمین‌لغزش به ‌صورت تصادفی 70 درصد زمین‌لغزش‌ها به‌منظور آموزش(واسنجی) مدل و 30 درصد برای اعتبارسنجی نتایج مدل انتخاب شدند. سپس با استفاده از الگوریتم بیشینه آنتروپی، ارتباط بین عوامل مؤثر و موقعیت زمین‌لغزش‌ها در نرم‌افزار MaxENT، محاسبه و به ‌منظور طبقه‌بندی نقشه حساسیت زمین‌لغزش به محیط GIS منتقل شد. در ادامه به‌منظور ارزیابی نتایج مدل از مقدار مساحت زیر منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) با استفاده از دودسته داده آموزش و اعتبارسنجی استفاده شد. براساس نتایج نمودار Jackknife، از بین پارامترهای انتخاب ‌شده در فرایند مدل‌سازی به ترتیب لایه‌های طول شیب(LS)، جهت شیب و شیب بیشترین مشارکت و تأثیر را در وقوع زمین‌لغزش‌های حوزه بار را دارند. سطح زیر منحنی (AUC) براساس منحنی تشخیص عملکرد نسبی، نشان‌دهنده دقت عالی (92/0=AUC) در مرحله آموزش و خیلی خوب (87/0=AUC) در مرحله اعتبار سنجی هست. براساس نتایج مدل حداکثر آنتروپی، حدود 13 درصد از حوزه بار نیشابور در پهنه حساسیت زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_102965_0cc15fa2643f5f74b7066a8b1604fbd3.pdf