%0 Journal Article %T سنگ‌شناسی و زمین‌شیمی سنگ‌های مافیک مجموعه افیولیتی بی‌بی مریم، پهنه گسلی نهبندان، در شرق ایران %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A صابرشهرکی, نوشین %A احمدی, علی %A قماشی, مصطفی %D 2015 %\ 08/23/2015 %V 6 %N 3 %P 80-98 %! سنگ‌شناسی و زمین‌شیمی سنگ‌های مافیک مجموعه افیولیتی بی‌بی مریم، پهنه گسلی نهبندان، در شرق ایران %K افیولیت بی‌بی ‌مریم %K پهنه گسلی نهبندان %K حوضه اقیانوسی نوزاد %K افیولیت نوزاد %K شرق ایران %R %X افیولیت بی­بی ­مریم بخشی از مجموعه افیولیتی نهبندان، به سن کرتاسه، در بخش شمالی پهنه گسلی نهبندان، شرق ایران، است. سنگ‌های مافیک این مجموعه شامل بازالت، دیاباز و گابرو هستند. نبود سنگ­های دگرگونی رخساره شیست­سبز، شیست­آبی و آمفیبولیت، فقدان سنگ­های کومه­ای پریدوتیتی با وجود فراوانی پریدوتیت­های گوشته­ای، عدم مشاهده گابروی کومه­ای علیرغم فراوانی گابروی ایزوتروپ، نبود دسته دایک­های دیابازی به صورت یک واحد مستقل، گسترش اندک آهک پلاژیک و چرت­های رادیولاریتی و غنی­شدگی سنگ‌های مافیک از عناصر ناسازگار و کمیاب خاکی­ سبک در مقایسه با مورب ­عادی، دلایل نوزاد بودن حوضه اقیانوسی و افیولیت­های منطقه محسوب می­گردد. ماگمای مادر به وجود آورنده سنگ­های مافیک این مجموعه، از نوع تولئیتی آبیسال بوده است. مقادیر متوسط TiO2 و K2O به ترتیب برابر با 47/0 و 19/0 درصد وزنی در سنگ­های منطقه حاکی از ارتباط آن­ها با یک ماگمای مورب عادی است. در عین‌حال مقادیر و نسبت­های عناصر کمیاب و کمیاب خاکی حاکی از غنی بودن ماگما از عناصر ناسازگار در مقایسه با ترکیب مورب عادی است. مجموعه شواهد زمین­شناختی و زمین­شیمیایی بیانگر این است که پهنه گسلی نهبندان اساساً یک کافت میان­اقیانوسی غیر­عادی بوده است. AbstractThe Bibi Maryam Ophiolite suite in the north of Nehbandan fault zone, East of Iran, is a part of Nehbandan Ophiolitic Complex with Cretaceous age. Mafic rocks of this suite are basalt, diabase and gabbro. Lack of metamorphic rocks of greenschist, blueschist and amphibolite facies, absence of cumulate peridotite and gabbro in spite of occurrence of mantle peridotite and isotropic gabbro, absence of discrete diabase sheeted dikes, scarcity of pelagic limestone and radiolarian chert, and enrichment of mafic rocks in incompatible elements and LREEs in comparison to normal MORB are indicative of the immature nature of the Bibi Maryam ophiolite suite. The primary magma of the mafic rocks has been abyssal tholeiite. The average amounts of TiO2 and K2O are 0.47 and 0.19, respectively, indicating the magma has been of NMORB type. However, regarding the trace element and REE contents of the mafic rocks, the magma should have been enriched in incompatible elements compared to NMORB. Based on these geological and geochemical evidence, the Nehbandan fault zone is thought to be an aborted mid-ocean rift. Keywords: Bibi Maryam ophiolite, Nehbandan fault zone, Immature ocean basin, Immature ophiolite, East of Iran.  %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_95701_825e23b21441fb67ebef19d76b43054a.pdf