%0 Journal Article %T پهنه‌بندی مناطق حساس و آسیب پذیری محیطی در منطقه یک کلان شهر تهران با روش طبقه‌بندی فازی و فرایند سلسله مراتبی %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A نوروزی طیولا, رعنا %A بینایی, یوسف %D 2018 %\ 11/22/2018 %V 9 %N 3 %P 35-50 %! پهنه‌بندی مناطق حساس و آسیب پذیری محیطی در منطقه یک کلان شهر تهران با روش طبقه‌بندی فازی و فرایند سلسله مراتبی %K پهنه‌بندی آسیب پذیری %K مسیل‌های شمال تهران %K منطقه یک تهران %K روش فازی %R 10.29252/esrj.9.3.35 %X کلانشهرهای امروزی، در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد همواره در معرض آسیب ناشی از مخاطرات طبیعی قرار دارند، که افزایش خسارات جانی و مالی را نیز به دلیل تراکم بالای جمعیت و تأسیسات به همراه دارد. این امر نوعی چالش را از لحاظ مخاطرات شهری برای برنامه­ریزان در پی خواهد داشت. منطقه یک کلان شهر تهران با قرارگیری در معرض دامنه ارتفاعی متفاوت، گسل‌ها و رودخانه‌های شمال تهران و کاربری شهری مستعد و تشدیدکننده خطر، دارای مخاطرات و محدودیت‌های ژئومورفولوژیک متنوعی است که لازم است به‌منظور کاهش آن اقدامات اولیه‌ای صورت پذیرد. در این مطالعه سعی گردید با بکار­گیری از داده­های حاصل از مدل سازی معیارها و لایه­های موثر محیطی با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و طبقه­بندی با روش فازی تحلیل گردد و به کمک تحلیل فضایی بالای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) میزان آسیب پذیری محیطی ناحیه مورد توجه قرار گیرد و پهنه­بندی گردد. بنابر نتایج حاصل از محاسبات انجام شده میزان آسیب پذیری منطقه دو کلان شهر تهران با مدل ترکیبی AHP-Fuzzy بر مبنای وزن­های محاسبه شده تعیین شد. نواحی 3، 8 و 4 آسیب پذیرترین بخش­های شهر در برابر مخاطرات طبیعی است؛ در صورتی­که نواحی 1 و 2 کم­ترین آسیب پذیری را در برابر وقوع مخاطرات محیطی دارند. نقشه پهنه­بندی آسیب پذیری نشان می­دهد که 22/28 درصد از کل منطقه تحت­تأثیر آسیب پذیری با رده زیاد است که بیشترین مساحت این رده در ناحیه 3 واقع شده است و محلات گلابدره، دربند و تجریش را بیشتر در بر می­گیرد این در حالیست که منطقه یک کلان شهر تهران به علت ساخت و ساز شهری غیر اصولی بدون توجه به شبکه زهکشی طبیعی با افزایش سطوح با نفوذ ناپذیر کم و غیر قابل نفوذ باعث کاهش نفوذ آب حاصل از بارش و افزایش رواناب گردیده است. %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_96771_2456da6dabdd7226a60d42933d49fee5.pdf