ORIGINAL_ARTICLE
ماگماتیسم ائوسن نوار ارومیهدختر در شمال ساوه: تنوع مجموعههای ولکانیک در یک محیط کششی
مجموعه ولکانیکی شمال ساوه بخشی از ولکانیسم نوار ماگمایی ارومیهدختر است. در این تحقیق بخشی از ولکانیکهای شمال ساوه که عمدتاً سن ائوسن پسین دارند مورد بحث قرار گرفتهاند. این سنگها شامل طیفی از آندزیت- بازالت، تراکیت- آندزیت و داسیت بوده و غالباً ماهیت کالکوآلکالن و معدودی ماهیت آلکالن دارند. در نمودارهای عناصر نادر خاکی، نمونهها بطورکلی با غنیشدگی عناصر نادر خاکی سبک و نسبتهای (La/Yb)N بین 93/2 تا 27/10، (Sm/Yb)N بین 58/1 تا 16/2 و (La/Sm)Nبین 79/1 تا 75/4 مشخص میشوند. بر اساس نمودارهای هارکر و نیز مدلسازی ژئوشیمیایی انجام شده، فرایند تفریق ماگمایی جوابگوی تمامی تنوعات سنگی در منطقه نبوده و بیانگر وجود مجموعههای ماگماتیک با ژنز متمایز از همدیگر است. اگرچه برخی مجموعههای سنگی نیز ممکن است از طریق فرایند تبلور تفریقی از مجموعههای مافیکتر حاصل شده باشند. با استفاده از مدلسازی ژئوشیمیایی انجام شده براساس تمرکز عناصر ناسازگار و با احتساب درصدهای متفاوت تفریق بلوری بین 20 تا 60% و فازهای تفریق شوندهای که غالباً از جنس کانیهای پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن هستند ملاحظه میشود که برخی از نمونهها میتوانند از طریق تبلور تفریقی با هم ارتباط ژنتیک داشته باشند. بعلاوه، اختصاصات شیمیایی همچون غنیشدگی از عناصر لیتوفیل سبک (LILE) و تهیشدگی از عناصر دارای قدرت میدان بالا (HFSE) مانند Nb، Ta و Ti در نمودارهای چند عنصری نرمالیزشده در کنار شواهد چینهشناختی و تکتونیکی حاکی است که سنگهای مورد مطالعه در یک قوس قارهای بالای لیتوسفر فرورانده نئوتتیس و تحتتأثیر تکتونیسم کششی تشکیل شدهاند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96252_9afc3a1d3d8f0cedfabb8f4e929f6081.pdf
2017-05-22
1
18
سنگهای ولکانیک
کالکوآلکالن
ائوسن
ارومیهدختر
مرتضی
دلاوری
delavarimza@gmail.com
1
دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
پروانه
رضایی
rezaei.prv@gmail.com
2
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
اصغر
دولتی
dolati@khu.ac.ir
3
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
-دلاوری، م.،1381. ژئوشیمی و پتروژنز ولکانیک-های زرند ساوه، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
1
-شعبانی، ا. ع.، 1369. پتروگرافی و پترولوژی تودههای آذرین نفوذی جنوب بویین زهرا، پایان-نامه کارشناسیارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
2
-صفرزاده، ا.، وثوقی عابدینی، م. و قربانی، م.، 1388. پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط زمین ساختی-ماگمایی توده گرانیتوئیدی حاجیآباد (جنوب بوئین زهرا). مجله علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 19، ص 131 تا 146.
3
-مسعودی، ف.، 1369. چینهشناسی، پتروگرافی، ژئوشیمی و پترولوژی سنگهای آتشفشانی جنوب بوئین زهرا. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشگاه تربیت معلم تهران.
4
-مهرپرتو، م.، قلمقاش، ج. و فنودی، م.، 1377. گزارش زمینشناسی ورقه یکصدهزارم ساوه، سازمان زمینشناسی و اکتشافمعدنی کشور.
5
-Amidi, S., Emami, M. and Michel, R., 1984. Alkaline character of Eocene volcanism in the middle part of central Iran and its geodynamic situation, Geologische Rundschau, v. 73, p. 917-932.
6
-Asiabanha, A., Bardintzeff, J.M., Kananian, A. and Rahimi, G., 2012. Post-Eocene volcanics of the Abazar district, Qazvin, Iran: Mineralogical and geochemical evidence for a complex magmatic evolution, Journal of Asian Earth Sciences, v. 45, p. 79-94.
7
-Ballato, P., Mulch, A., Landgraf, A., Strecker, M. R., Dalconi, M. C., Friedrich, A. and Tabatabaei, S. H., 2011. Arabia-Eurasia continental collision: Insights from late Tertiary foreland-basin evolution in the Alborz Mountains, northern Iran, Geological Society of America Bulletin, v. 123, p. 106-131.
8
-Berberian, F. and Berberian, M., 1981. Tectono-plutonic episodes in Iran, Geodynamics Series, v. 3, p. 5-32.
9
-Berberian, M., 1983. The southern Caspian: A compressional depression floored by a trapped, modified oceanic crust". Canadian Journal of Earth Sciences, v. 20, p. 163-183.
10
-Berberian, M. and King, G.C.P., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran, Canadian Journal of Earth Sciences, v. 18, p. 210-265.
11
-Brunet, M.F., Granath, J.W. and Wilmsen, M., 2009. South Caspian to Central Iran basins: introduction, Geological Society, London, Special Publications, v. 312, p. 1-6.
12
-Caillat, C., Dehlavi, P. and Jantin, B.M., 1978. Geologie de la region de Saveh (Iran): contribution à l'etude du volcanisme et du plutonisme tertiaires de la zone de l'Iran central, Universite Scientifique et Medicale de Grenoble.
13
-Chiu, H.Y., Chung, S.L., Zarrinkoub, M.H., Mohammadi, S.S., Khatib, M.M. And Iizuka, Y., 2013. Zircon U–Pb age constraints from Iran on the magmatic evolution related to Neotethyan subduction and Zagros orogeny, Lithos, v. 162-163, p. 70-87.
14
-Davarpanah, A., 2009. Magmatic Evolution of the Eocene Volcanic Rocks of the Bijgerd Kuh E Kharchin Area, Uromieh-Dokhtar Zone, Iran. Geosciences theses, Georgia State University.
15
-Ersoy, Y. and Helvacı, C., 2010. FC–AFC–FCA and mixing modeler: A Microsoft® Excel© spreadsheet program for modeling geochemical differentiation of magma by crystal fractionation, crustal assimilation and mixing, Computers & Geosciences, v. 36, p. 383-390.
16
-Gorton, M.P. and Schandl, E.S., 2009. From continents to island arcs: a geochemical index of tectonic setting for arc-related and within-plate felsic to intermediate volcanic rock, The Canadian Mineralogist, v. 38, p. 1065-1073.
17
-Hawkesworth, C., Turner, S., Gallagher, K., Hunter, A.B.T. and Rogers, N., 1995. Calc-alkaline magmatism, lithospheric thinning and extension in the Basin and Range, Journal of Geophysical Research: Solid Earth, v., 100, p. 10271-10286.
18
-Kananian, A., Sarjoughian, F., Nadimi, A., Ahmadian, J. and Ling, W., 2014. Geochemical characteristics of the Kuh-e Dom intrusion, Urumieh–Dokhtar Magmatic Arc (Iran): Implications for source regions and magmatic evolution, Journal of Asian Earth Sciences, v., 90, p. 137-148.
19
-Kazmin, V.G., Sbortshikov, I. M., Ricou, L. E., Zonenshain, L. P., Boulin, J. and Knipper, A. L., 1986. Volcanic belts as markers of the Mesozoic-Cenozoic active margin of Eurasia, Tectonophysics, v. 123, p. 123-152.
20
-Moritz, R., Ghazban, F. and Singer, B.S., 2006. Eocene Gold Ore Formation at Muteh, Sanandaj-Sirjan Tectonic Zone, Western Iran: A Result of Late-Stage Extension and Exhumation of Metamorphic Basement Rocks within the Zagros Orogen, Economic Geology, v. 101, p. 1497-1524.
21
-Morley, C.K., Kongwung, B., Julapour, A.A., Abdolghafourian, M., Hajian, M., Waples, D.,Warren, J., Otterdoom, H., Srisuriyon, K. and Kazemi, H., 2009. Structural development of a major late Cenozoic basin and transpressional belt in central Iran: The Central Basin in the Qom-Saveh area, Geosphere, v. 5, p. 325-362.
22
-Omrani, J., Agard, P., Whitechurch, H., Benoit, M., Prouteau, G. and Jolivet, L, 2008. Arc-magmatism and subduction history beneath the Zagros Mountains, Iran: A new report of adakites and geodynamic consequences, Lithos, v. 106, p. 380-398.
23
-Pang, K.N., Chung, S.L., Zarrinkoub, M.H., Khatib, M.M., Mohammadi, S.S., Chiu, H.Y., Chu, C.H., Lee, H.Y. and Lo, C.H., 2013. Eocene–Oligocene post-collisional magmatism in the Lut–Sistan region, eastern Iran: Magma genesis and tectonic implications, Lithos, v. 180-181, p. 234-251.
24
-Pearce, J.A., 1982. Trace element characteristics of lavas from destructive plate boundaries, In: Thorpe, R. S., ed., Andesites: New York, NY, John Wiley & Sons, p. 525-548.
25
-Rollinson, H. R., 2014. Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation, Routledge.
26
-Shahabpour, J., 2007. Island-arc affinity of the Central Iranian Volcanic Belt. Journal of Asian Earth Sciences, v. 30, p. 652-665.
27
-Verdel, C., Wernicke, B.P., Hassanzadeh, J. and Guest, B., 2011. A Paleogene extensional arc flare-up in Iran, Tectonics, v. 30, TC3008.
28
-Verdel, C.S., 2009. I. Cenozoic geology of Iran: an integrated study of extensional tectonics and related volcanism II. Ediacaran stratigraphy of the North American cordillera: new observations from eastern California and northern Utah, Dissertation (Ph.D.), California Institute of Technology.
29
-Wilson, B.M., 2007. Igneous petrogenesis a global tectonic approach, Springer Science & Business Media.
30
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد پارامترهای دینامیکی زمین لرزهها و نرخ گشتاور ژئودتیک در جنوب و باختر بلوک لوت، خاور ایران
پارامترهای دینامیکی بدست آمده از زمین لرزههای روی داده در باختر و جنوب بلوک لوت (در طی سالهای 2006 تا 2015) و نرخ گشتاور ژئودتیک بدست آمده، نشان از بالا بودن دگرشکلی لرزهای و بین لرزهای و خطر بالای لرزه خیزی در منطقه است. براساس بررسی بیش از 280 نگاشت بسامدی مناسب از 28 زمینلرزه روی داده در یک دهه اخیر (با بزرگای MN≥4.5) نتایج حاصله عبارتند از: بزرگای گشتاوری بین 7/3 تا 4/6 ریشتر، گشتاور لرزهای بین 4.16869E+14 (N.m) تا (N.m) 5.01187E+18، افت تنش بین 94/13 تا 08/331 بار، بسامد گوشه فازهای P,S از 33/0 تا 02/3 هرتز و پهنای شکسته شده پوسته (ابعاد چشمه) از 42/0 تا 99/5 کیلومتر. بیشترین مقدار افت تنش روی داده در منطقه 08/331 بار، مربوط به زمینلرزه ریگان (27/01/2011) است. مقدار افت تنش این زمینلرزه بسیار بیشتر از میانگین آن برای 27 زمینلرزه دیگر (9/97 بار) است. مقدار نرخ گشتاور ژئودتیک در منطقه بین 6.00E+16 Nm.yr تا 7.75E+17 Nm.yr بدست آمد. در دهه اخیر در مناطقی که نرخ گشتاور ژئودتیک بیشتر بوده است، افت تنش کمتری اتفاق افتاده است. به عبارتی در این مناطق (مناطق با واتنش کند) انرژی به صورت ناگهانی خارج نشده است، بلکه به صورت آرام و پیوسته آزاد گردیده است. در طی یک دهه اخیر برای کل منطقه مورد مطالعه، نرخ گشتاور لرزهای مقدار 7.42557E+17 Nm.yو نرخ گشتاور ژئودتیک مقدار 6.44E+18 Nm.yr محاسبه شد. برای منطقه مورد مطالعه رابطه بین Mw (بزرگای گشتاوری) و Log (m0) (لگاریتم گشتاور لرزهای)، رابطه بین (Log (m0 با Sr (اندازه پهنه شکسته شده در هر زمینلرزه)، رابطه بین Sr و Ss (مقدار لغزش در محل چشمه هر زمینلرزه) و رابطه بین اندازه پهنه شکسته شده و افت تنش در هر زمینلرزه (St) به ترتیب: Mw = 0.600Log(m0)-5.054، Log (m0) = 0.643Sr +15.47، Sr = 0.013Ss +0.869، Ss = 0.673St -31.59 بدست آمدند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96288_0fc7baad4314955850b19a308be76589.pdf
2017-05-22
19
34
افت تنش
بزرگای گشتاوری
پارامترهای دینامیکی
جنوب و باختر بلوک لوت
نرخ گشتاور ژئودتیک
احمد
رشیدی
arashidi@birjand.ac.ir
1
دانشگاه بیرجند
LEAD_AUTHOR
محمدمهدی
خطیب
mkhatib@birjand.ac.ir
2
دانشگاه بیرجند
AUTHOR
یحیی
جمور
djamour@ncc.org.ir
3
سازمان نقشه برداری کشور، تهران
AUTHOR
سیدمرتضی
موسوی
mmoussavi@birjand.ac.ir
4
دانشگاه بیرجند
AUTHOR
مجید
نعمتی
majid_1974@uk.ac.ir
5
دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
-اسدی سرشار، م.، بحرودی، ع.، قرشی، م. و قاسمی، م.ر.، 1389. مقایسه نرخهای گشتاور لرزهای، زمینشناسی و ژئودتیک در البرز مرکزی، فصلنامه علوم زمین، شماره 75، ص 19-24.
1
-خرمی، ف.، حسامی، خ.، نانکلی، ح.ر. و توکلی، ف.، 1390. بررسی زمین ساخت جنبا در منطقه البرز با استفاده از مشاهدات شبکه دائمی Gps، فصلنامه علوم زمین، شماره 82، ص 223-230.
2
رحیمی، ح.، کمالیان، ن. و قاسمی، ه.، 1385. برآورد پارامترهای چشمه، ضریب جذب و پارامتر افت طیفی، به روش طیفی با استفاده از رکوردهای شتاب نگاشتی زلزله بم (2003)، مجله فیزیک زمین و فضا، شماره (1) 22، ص 67-75.
3
-طالبیان، م.، طباطبایی، س.، فتاحی، م.، قرشی، م.، بیت الهی، ع.، قلندرزاده، ع. و ریاحی، م.ر.، 1388. برآورد نرخ لغزش گسلهای پیرامون بم و کاربرد آن در ارزیابی خطر زمین لرزه، فصلنامه علوم زمین، شماره 74، ص 149-156.
4
-نعمتی، م.، 1393. برآورد گسترش هندسی و بررسی برخی پارامترهای دینامیکی خرد زمینلرزهها در البرز شرقی به کمک ویژگیهای بسامدی آنها، مجله ژئوفیزیک ایران، شماره (4)8، ص 1-14.
5
-Angelica, C., Bonforte, A., Distefano, G., Serpelloni, E. and Gresta, S., 2013. Seismic potential in Italy from integration and comparison of seismic and geodeticstrain rates, Tectonophysics, v. 608, p. 996-1006.
6
-Bakun, W.H., Bufe, C.G. and Stewart, R.M., 1976. Body wave spectra of central California earthquakes: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 61, p. 55-64.
7
-Brnne, J.N., 1970. Tectonic stress and the spectra of seismic shear waves from earthquakes: Journal of Geophysical Research, v. 75, p. 4997-5009.
8
-Douglas, B.M. and Ryall, A., 1972. Spectral characteristics and stress drops for microearthquakes near Fairview peak, Nevada: Journal of Geophysical Research, v. 77, p. 351-359.
9
-Havskov, J., 2005. Q and spectral analysis in SEISAN, version 8.1, (www.geo.uib.no/ Seismologi/SOFTWARE).
10
-Johnson, L.R. and Mc Eviuy, R.V., 1974. Near-field observation and source parameters of central California earthquakes: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 64, p. 1855-1866.
11
-Kreemer, C., Chamot-Rooke, N. and Pichon, X.L., 2004. Constraints on the evolution and vertical coherency of deformation in the Northern Aegean from a comparison of geodetic, geologic and seismologic data: Earth and Planetary Science, v. 225, p. 329-346.
12
-Kreemer, C., Holt, W.E., Goes, S. and Govers, R., 2000. Active deformation in eastern Indonesia and the Philippines from GPS and seismicity data: Journal of Geophysical Research, v. 105, p. 663-680.
13
-Lee, W.H., Kanamori, H., Jennings, P.C. and Kisslinger, C., 2002. International Handbook of Earthquake & Engineering Seismology, IASPEI.
14
-Madariaga, R., 1976. Dynamics of an expanding circular fault: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 66, p. 639-666.
15
-Modiano, T. and Hatzfeld, D., 1982. Experimental Study of the Spectral Content for Shallow Earthquakes: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 72(5), p. 1739-1758.
16
-Papazachos, C. and Kiratzi, A., 1992. A formulation for reliable estimation of active crustal deformation and its application to central Greece: Geophysical Journal International, v. 111, p. 424-432.
17
-Rautian, T.G. and Khalturin, V.I., 1978. The use of coda for the determination of the earthquake source spectrum: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 68, p. 923-948.
18
-Savage, J.C., 1974. Relation between P- and S-wave corner frequencies in the seismic spectrum: Bulletin of the Seismological Society of America, v. 64, p. 1621-1627.
19
-Stein, S. and Wysession, M., 2003. An Introduction to Seismology: Earthquakes and Earth Structure, Blackwell Publishing, ISBN 0-86542-078-5.
20
-Shen-Tu, B., Holt, W.E. and Haines, A.J., 1999. Deformation kinematics in the western United States determined from Quaternary fault slip rates and recent geodetic data: Journal of Geophysical Research, v. 104, p. 28927-28955.
21
-Tacher, W. and Hanks, T.C., 1973. Souce Parametrs of the Southern California earthquake: Journal of Geophys. pes, v. 78, p. 8547-8576.
22
-Tucker, B.E. and Brune, J.N., 1977. Source mechanisms and rob-Ms analysis of aftershocks of the San Fernando earthquake: Geophysical Journal International, v. 49, p. 371-426.
23
-Ward, S.N., 1998. On the consistency of earthquake rates, geological fault data, and space geodetic strain: the United States: Geophysical Journal International, v. 134, p. 172-187.
24
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کنترل ساختاری خطوارهها بر توزیع کانسارها و نشانههای معدنی مس با کاربرد فاکتور خطوارگی در نیمه جنوبی کمربند مس کرمان
بررسی ارتباط ساختاری بین خطوارهها و پراکندگی کانسارها و نشانههای معدنی مس با گرایش عمده پورفیری در جنوب کمربند مس کرمان نشان دهنده ارتباط ساختاری بین این دو مقوله در منطقه مورد مطالعه است. بررسی ساختارهای خطی منطقه مطالعاتی نشان میدهد که این ساختارها به سه گروه عمده قابل تقسیم میباشند. گروه اول شامل خطوارههایی است که طول زیادی داشته و در مقیاس پوستهای مطرح میباشند و توزیع مکانی کانسارهای بزرگ مس را کنترل کردهاند. گروه دوم شامل خطوارههایی است که از روندهای زمینساختی منطقهای تبعیت میکنند و دارای روند عمومی شمال غرب-جنوب شرق میباشند. این خطوارهها نیز توزیع منطقهای کانسارهای مس را کنترل میکنند همچنین پراکندگی آتشفشانهای نوع چینهای بزرگ در منطقه نیز با این نوع خطوارهها ارتباط نزدیک دارد. گروه سوم نیز شامل خطوارههایی است که دارای پراکندگی بسیار بیشتر، طول نسبتاً کمتر و روندهای متنوعتر میباشند و بیشتر شبیه به شکستگیهای سطحی میباشند. تمرکز این نوع از خطوارهها انطباق نسبتاً مشخصی با نواحی میزبان گسترش دگرسانیهای گرمابی و همچنین مناطق آتشفشانی یا محل برونزد تودههای نفوذی دارند. شناسایی و استخراج این گروه از خطوارهها با کاربرد فیلترهای جهتدار بر روی باند 8 تصویر لندست (ETM+) صورت گرفته است. کمّیسازی ارتباط مورد بحث از طریق تهیه نقشه فاکتور خطوارگی و رسم خطوط کانتوری نقشه مزبور صورت گرفته است. بر روی این نقشه، از مجموع 34 کانسار و نشانه معدنی مس، تعداد 20 مورد در نواحی با مقادیر فاکتور خطوارگی متوسط و بالا (3≤) و 14 کانسار دیگر در محدودههای با مقادیر کمتر قرار گرفتهاند. نتایج بدست آمده نشان میدهند که اگرچه ارتباط نسبتاً مشخصی بین پراکندگی کانسارها و نشانههای معدنی مس با ساختارهای خطی در مقیاس ناحیهای در این منطقه وجود دارد اما پراکندگی کانسارها و نشانههای معدنی مزبور با گرایش عمده پورفیری (و بعضا رگهای) در این منطقه در ابعاد منطقهای، از ساختارهای زمینشناسی دیگری نیز تبعیت میکند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96299_86709a9325de541102b72c7515b487ca.pdf
2017-05-22
35
48
ارتباط ساختاری
کانسارهای مس
فاکتور خطوارگی
روندهای زمین ساختی
شکستگی های سطحی
غلامرضا
میرزابابائی
g_mirzababaei@sbu.ac.ir
1
دانشگاه شهید بهشتی،
LEAD_AUTHOR
جمشید
شهاب پور
shahabpour@yahoo.com
2
بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
مریم
حیات الغیب
mhayatolgheyb@yahoo.com
3
دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود
AUTHOR
-علوی پناه، س.ک.، 1385. کاربرد سنجش از دور در علوم زمین (علوم خاک)، انتشارات دانشگاه تهران، 478 ص.
1
-وینسنت، ر.ک.، 1997. مبانی دورسنجی زمین-شناختی و زیستمحیطی، ترجمه مجید هاشمی تنگستانی، مرکز نشر دانشگاهی، 472 ص.
2
-هنرمند، م. و رنجبر، ح.، 1384. کاربرد روشهای مختلف پردازش تصویر روی دادههای ETM+ به منظور اکتشاف کانسارهای نوع پورفیری و رگهای در منطقه کوه ممزار-کوه پنج در استان کرمان، مجله علوم زمین شماره 57 ، ص 110-127.
3
-Billingsley, P. and Locke, A., 1935. Tectonic position of ore districts in the Rocky Mountain region, Transactions of the American Institute of Mining and Metallurgical Engineers, v. 115, p. 59-65.
4
-Brockman, E.C., Fernandez, A., Ballon, R. and Claure, H., 1978. Analysis of geological structures based on Landsat-1images, Programa del Satelite Technologico de Recursos Naturales, Servicio Geologico de Bolivia (GEOBOL), Lapaz, Bolivia.
5
-Chernicoff, C.J., Richards, J.P. and Zappettini, E.O., 2002. Crustal lineament control on magmatism and mineralization in northwestern Argentina: geological, geophysical and remote sensing evidence, Ore Geology Reviews, v. 21, p. 127-155.
6
-Dimitrijevic, M. D., 1973. Geology of Kerman region, geological survey of iran repelis, v. 52, 334 p.
7
-Favorskaya, M.A. and Vinogradov, N.V., 1991. Geological evolution of ore-concentrating lineaments, Global Tectonics and Metallogeny, v. 4 (1-2), p. 75-84.
8
-Förster, H., 1978. Mesozoic-Cenozoic metallogenesis in Iran journal of the geological society of london, v. 135, p. 443-455.
9
-Hardcastle, K.C., 1995. Photolineament factor: A new computer-aided method for remotely sensing the degree to which bedrock is fractured, Photogrammetric Engineering and remote sensing, v. 61, p. 739-747.
10
-Honarmand, M., Ranjbar, H. and Shahapour, J., 2011. Application of Spectral Analysis in Mapping Hydrothermal Alteration of the Northwestern Part of the Kerman Cenozoic Magmatic Arc, Iran, journal of sciences islamic republic of iran, v.22(3), p. 221-238.
11
-Kutin, J. and Fabbri, G., 1972. Relationship of Structural lineaments and mineral occurrences in Abitibi area of the Canadian Shield, geological survey canada, Paper 71-9, p. 36.
12
-Kruse, F.A., Boardman, J. and Huntington, J.F., 2003. Comparison of airborne hyperspectral data and EO-1 Hyperion for mineral mapping, IEEE transactions on geoscience and remote sensing, v. 41, p. 1388-1400.
13
-Mirzababaei, G., Shahabpour, J., Zarasvandi, A. and Hayatolgheyb, S.M., 2016. tructural Controls on Cu Metallogenesis in the Dehaj Area, Kerman Porphyry Copper Belt, Iran: A Remote Sensing Perspective, journal of sciences islamic republic of iran, v. 27(3), p. 253-267.
14
-O’Leary, D.W., Friedman, J.D. and Pohn, H.A., 1976. Lineament, linear, lineation: some proposed new standards for old terms, Geological Society of America Bulletin, v. 87, p. 1463-1469.
15
-Rowan, L.C., Hook, S.J., Abrams, M.J. and Mars, J.C., 2003. Mapping hydrothermally altered rocks at Cuprite, Nevada, using the advanced space borne thermal emission and reflection radiometer (Aster), a new satellite-imaging system, economic geology, v. 98, p. 1018-1027.
16
-Shafiei, B., Haschke, M. and Shahabpour, J., 2009. Recycling of orogenic arc crust triggers porphyry Cu mineralization in Kerman Cenozoic arc rocks, southeastern Iran, Mineral, Deposita, v. 44(3), p. 265-283.
17
-Shahabpour, J., 1999. The role of deep structures in the distribution of some major ore deposits in Iran, NE of the Zagros thrust zone, Journal of Geodynamics, v. 28, p. 237-250.
18
-Sillito, R.H., 1973. The tops and bottoms of porphyry copper deposits, economic geology, v. 68, p. 799-815.
19
-Stöcklin, J. and Nabavi, M.H., 1973. Tectonic Map of Iran, Scale 1:2500000 geological survey iran, Tethys Offset Press, Rep. No 31, 100 p.
20
-Tangestani, M.H., Mazhari, N., Agar, B. and Moore, F., 2008. Evaluating Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) data for alteration zone enhancement in a semi arid area, northern Shahr-e-Babak, SE international journal of remote sensing, v. 29(10), p. 2833-2850.
21
ORIGINAL_ARTICLE
خاستگاه زمین ساختی ماسهسنگ های سازند بایندور (نئوپروتروزوئیک پسین) در برش چپقلو، شمالغرب ایران
جایگاه زمین ساختی ایران طی نئوپروتروزوئیک پسین به خوبی شناخته شده نیست و پیشنهاداتی از حاشیه غیرفعال (ایران بهعنوان بخشی از پلاتفرم آفرو-عربی) تا حاشیه فعال (ایران بهعنوان بخشی از زمینهای پیرامونی گندوانا) وجود دارد. خاستگاه زمین ساختی سازند بایندور که طی این زمان نهشته شده است، میتواند اطلاعات ارزشمندی از تکامل زمین ساختی ایران طی نئوپروتروزوئیک پسین را فراهم کند. سازند بایندور در برش چپقلو بهطور غالب از سنگهای سیلیسی آواری ارغوانی تیره تا قرمز رنگ، بیشتر گلسنگ و به میزان کمتر ماسهسنگ و سنگهای کربناته، تشکیل شده است (m400~). ماسهسنگ ها حاوی مقادیر فراوانی کوارتز، فلدسپار و قطعات سنگی ولکانیکی (اغلب آندزیتی و ریولیتی) هستند و ترکیب Q44F30RF26 (لیتیک آرکوز تا آرکوزیک لیتارنایت)، Qt47F30L23 و Qm37F30Lt33 دارند. این دادهها به روشنی نشان میدهد که ماسهسنگ های سازند بایندور از منشا کمان ماگمایی با ترکیب سنگهای ولکانیکی فلسیک/حدواسط و سنگهای نفوذی گرانودیوریتی رخنمون یافته، منشا گرفتهاند. بلوغ نیافتگی بافتی و ترکیبی رسوبات سازند بایندور در کنار شکل نسبتا زاویهدار تا زاویهدار دانههای ناپایدار همانند قطعات سنگی ولکانیکی، نشان دهنده منشا گرفتن محلی از سنگهای رخنمون یافته اطراف (منشاهای نزدیک) و نهشت در یک حاشیه قارهای فعال است. این نتایج شواهد جدیدی از نقش فرورانش در این دوره زمانی در ایران، بهعنوان بخشی از زمینهای پیرامونی گندوانا را فراهم میکنند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96304_c11cb3ef7266682617efa6a58e737789.pdf
2017-05-22
49
61
چپقلو
خاستگاه زمین ساختی
سازند بایندور
کمان ماگمایی
نئوپروتروزوئیک پسین
نجمه
اعتمادسعید
najmeh.etemad@gmail.com
1
دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان (IASBS)
LEAD_AUTHOR
محبوبه
حسینی برزی
m_hosseini@sbu.ac.ir
2
دانشگاه شهید بهشتی تهران
AUTHOR
-آقانباتی، س.ع.، 1383. زمینشناسی ایران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
1
-اعتمادسعید، ن.، حسینی برزی، م.، آدابی، م.ح. و صادقی، ع.، 1392. خاستگاه زمینساختی سازند کاهار (نئوپروتروزوئیک پسین) با استفاده از دادههای آنالیز مودال و کانیهای سنگین در برش نمونه، کوه کاهار، البرز مرکزی، مجله علوم زمین، شماره 88، ص 3-12.
2
-قویدل سیوکی، م.، 1374. مطالعه پالینولوژیکی مقدماتی سازند بایندور در برش الگو واقع در شمال دهکده دوران، جنوب زنجان، مجله علوم زمین، شماره 17و 18، ص 29-24.
3
-لاسمی، ی.، 1379. رخسارهها، محیطهای رسوبی و چینهنگاری سکانسی نهشته سنگهای پرکامبرین بالایی و پالئوزوئیک ایران، سازمان زمینشناسی کشور، طرح تدوین کتاب زمینشناسی ایران، شماره 78، 180 ص.
4
-Armstrong-Altrin, J.S., Machain-Castillo, M.L., Rosales-Hoz, L., Carranza-Edwards, A., Sanchez-Cabeza, J.A. and Ruiz-Fernandez, A.C., 2015. Provenance and depositional history of continental slope sediments in the Southwestern Gulf of Mexico unraveled by geochemical analysis, Continental Shelf Research, v. 95, p. 15-26.
5
-Armstrong-Altrin, J.S., Nagarajan, R., Madhavaraju, J., Rosalez-Hoz, L., Lee, Y.I., Ba- laram, V., Cruz-Martinez, A. and Avila-Ramirez, G., 2013. Geochemistry of the Jurassic and upper Cretaceous shales from the Molango Region, Hidalgo, Eastern Mexico: implications of source area weathering, provenance, and tectonic setting. Comptes Rendus Geoscience, v. 345, p. 185-202.
6
-Azizi, H., Chung, S.L., Tanaka, T. and Asahara, Y., 2011. Isotopic dating of the Khoy metamorphic complex (KMC), northwestern Iran: a significant revision of the formation age and magma source. Precambrian Research, v. 185, p. 87-94.
7
-Bhatia, M.R., 1983. Plate tectonics and geochemical composition of sandstones, Geology, v. 91, p. 611-627.
8
-Bhatia, M.R., 1985. Rare Earth Element geochemistry of Australian Paleozoic graywackes and mudrocks: provenance and tectonic control, Sedimentary Geology, v. 45, p. 97-113.
9
-Boggs, Jr. S., 2009. Petrology of Sedimentary Rocks, Cambridge University Press, 600 p.
10
-Coe, A.L., 2010. Sampling, In: Coe A.L. (Eds.), Geological Field Techniques, Wiley-Blackwell, p. 250-257.
11
-Condie, K.C., Lee, D. and Lang Farmer, G., 2001. Tectonic setting and provenance of the Neoproterozoic Unita Mountain and Big Cottonwood groups, northern Utah: constraints from geochemistry, Nd isotopes and detrital modes. Sedimentary Geology, v. 141-142, p. 443-464.
12
-Dickinson, W.R., 1970. Interpreting detrital modes of graywacke and arkose, Sedimentary Petrology, v. 40, p. 695-707.
13
-Dickinson, W.R., 1985. Interpreting provenance relations from detrital modes of sandstones, In: Zuffa, G.G. (Eds.), Provenance of arenites, Dordrecht, Reidel Publication, p. 333-361.
14
-Etemad-Saeed, N., Hosseini-Barzi, M., Adabi, M.H., Sadeghi, A. and Houshmandzadeh, A., 2015. Provenance of Neoproterozoic sedimentary basement of northern Iran, Kahar Formation, Journal of African Earth Sciences, v. 111, p. 54-75.
15
-Folk, R.L., 1980. Petrology of Sedimentary Rocks, Hemphill Publishing Company, Austin, Texas, 184 p.
16
-Hamdi, B., Brasier, M.D. and Zhiwen, J., 1989. Earliest skeletal fossils from Precambrian–Cambrian boundary strata, Elburz Mountains, Iran, Geological Magazine, v.126(03), p. 283-289.
17
-Hassanzadeh, J., Stockli, D.F., Horton, B.K., Axen, G.J., Stockli, L.D., Grove, M., Schmitt, A.K. and Walker, J.D., 2008. U-Pb zircon geochronology of late Neoproterozoic-Early Cambrian granitoids in Iran: Implications for paleogeography, magmatism and exhumation history of Iranian basement, Tectonophysics, v. 451, p. 71-96.
18
-Haughton, P.D.W., Todd, S.P. and Morton, A.C., 1991. Sedimentary provenance studies, In: Morton, A.C., Todd, S.P., Haughton, P.D.W. (Eds.), Developments in Sedimentary Provenance Studies, Geological Society of London, pp. 1e13, Special Publication 57.
19
-Horton, B.K., Hassanzadeh, J., Stockli, D.F., Axen, G.J., Gillis, R.J., Guest, B., Amini, A.H., Fakhari, M., Zamanzadeh, S.M. and Grove, M., 2008. Detrital zircon provenance of Neoproterozoic to Cenozoic deposits in Iran: Implications for chronostratigraphy and collisional tectonics, Tectonophysics, v. 451, p. 97-122.
20
-Honarmand, M., Li, X.H., Nabatian, G., Rezaeian, M. and Etemad-Saeed, N., 2016. Neoproterozoic–Early Cambrian tectono-magmatic evolution of the Central Iranian terrane, northern margin of Gondwana: Constraints from detrital zircon U–Pb and Hf–O isotope studies, Gondwana Research, v. 37, p. 285-300.
21
-Ingersoll, R.V., Bullard, T.F., Ford, R.L., Grimm, J.P., Pickle, J.D. and Sares, S.W., 1984. The effect of grain size on detrital modes: a test of the Gazzi-Dickinson point-counting method, Sedimentary Petrology, v. 54, p. 103-116.
22
-Johnsson, M.J., 1993. The system controlling the composition of clastic sediments, In: Johnsson, M.J., Basu, A. (Eds.), Processes controlling the composition of clastic sediments, Geological Society of America Special Paper 285, p.1-19.
23
-Lewis, D.W. and McConchie, D., 1994. Practical sedimentology, Chapman and Hall Press, 213 p.
24
-McLennan, S.M., Taylor, S.R., McCulloch, M.T. and Maynard, J.B., 1990. Geochemi-cal and Nd–Sr isotopic composition of deep-sea turbidites: crustal evolutionand plate tectonic associations, Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 54, p. 2015-2050.
25
-Ramezani, J. and Tucker, R., 2003. The Saghand region, Central Iran: U-Pb geochronology, petrogenesis and implications for Gondwana tectonics, American Journal of Science, v. 303, p. 622-665.
26
-Roser, B.P. and Korsch, R.J., 1986. Determination of tectonic setting of sandstone–mudstone suites using SiO2 content and K2O/Na2O ratio, Geology, v. 94, p. 635-650.
27
-Roser, B.P. and Korsch, R.J., 1988. Provenance signatures of sandstone–mudstone suitesdetermined using discriminant function analysis of major-element data, Chemical Geology, v. 67, p. 119-139.
28
-Saki, A., 2010. Proto-Tethyan remnants in northwest Iran: Geochemistry of the gneisses and metapelitic rocks, Gondwana Research, v. 17, p. 704-714.
29
-Shafaii Moghadam, H., Khademi, M., Hu, Z., Stern, R.J., Santos, J.F. and Wu, Y., 2015. Cadomian (Ediacaran-Cambrian) arc magmatism in the ChahJam-Biarjmand metamorphic complex (Iran): Magmatism along the northern active margin of Gondwana, Gondwana Research, v. 27, p. 439-452.
30
-Stöcklin, J., Ruttner, A. and Nabavi, M., 1964. New data on the lower Paleozoic and Pre-Cambrian of North Iran, Geological Survey of Iran Report No. 1.
31
-Stöcklin, J. and Eftekharnezhad, J., 1969. Geological map of Zanjan, Geological Survey of Iran, scale 1: 250,000.
32
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی ناهنجاریها و پتانسیلهای احتمالی کانهسازی اورانیوم در اکتشافات هیدروژئوشیمیایی منطقه کدکن با استفاده از تحلیل عاملی
درحین انجام اکتشافات هیدروژئوشیمیایی، معمولاً چندین عنصر با یکدیگر مطالعه میشوند و نقشههای توزیع آنها برای مشخص کردن ناهنجاریهای احتمالی آماده میشود. در این مطالعه جهت انجام هر چه بهتر این مفهوم در منطقه کدکن تعداد 110 نمونه آب زیرزمینی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و بررسی توزیع عناصر، از روش عامل R استفاده شد. پس از بررسیهای آماری و انتخاب تعداد عاملهای مختلف، نهایتاً مدل شش عاملی انتخاب گردید که مجموعاً 69.72 درصد کل واریانس دادهها را در بر میگیرد و بیشترین مطابقت را با واحدهای سنگشناسی، هیدروشیمی و بخشهای دارای پتانسیل کانیسازی احتمالی اورانیوم دارد. برای شناسایی ناهنجاریها، امتیازات عاملی برای کل نمونههای منطقه محاسبه شد بر این اساس عامل کانیسازی (عامل 4) بار مثبت قوی بر روی عناصر اورانیوم، گوگرد، مولیبدن، یون فلوراید، فسفات، سولفات و سلنیوم دارد. با توجه به اینکه این عناصر از ردیابهای کانسارهای اورانیوم نوع رسوبی هستند میتوانند نشان دهنده مناطق احتمالی دارای پتانسیل کانیسازی اورانیوم باشند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96313_411a131615615b84153c5708efed1603.pdf
2017-05-22
62
79
اکتشافات هیدروژئوشیمیایی
پتانسیل کانیسازی
تحلیل عاملی
مصطفی
اسماعیلی و ردنجانی
mo_esmaeili@sbu.ac.ir
1
دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
ایرج
رسا
iraj.rassa17@gmail.com
2
دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
محمد
یزدی
m-yazdi@sbu.ac.ir
3
دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
کاوه
پازند
kaveh.pazand@gmail.com
4
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
AUTHOR
رسول
سپهری راد
sepehrirad@gmail.com
5
دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
-اطلس راههای ایران، 1384. موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 271 ص.
1
-حسنیپاک، ع. ا. و شرفالدین، م.، 1384. تحلیل دادههای اکتشافی، انتشارات دانشگاه تهران، 985 ص.
2
-سپهری راد، ر.، 1389. گزارش پی جویی مس رسوبی در محور کدکن-ششتمد (شمال تربت حیدریه)، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 126 ص.
3
-Akarish, A.I.M. and Gohary, A.M.E., 2008. Petrography and geochemistry of lower Paleozoic sandstones, East Sinai, Egypt: Implications for provenance and tectonic setting: Journal of African Earth Sciences, v. 52, p. 43-54.
4
-Chapman, R.P., 1978. Evaluation of some statistical methods of interpreting multi-element geochemical drainage: Journal of Mathematical Geology, v. 10 (2), p. 195-224.
5
-Cote, P. and Gilliam, T.M., 1989. Environmental aspects of stabilization and solidification of hazardous and radioactive wastes: American Society for Testing Materials, Philadelphia, 440 p.
6
-Cox, D., Lindsey, D.A., Singer, D.A., Moring, B.C. and Diggles, M.F., 2007. Sediment- Hosted copper Deposits of the world: Deposit Models and Data base, USGS, Open file Report, 53 p.
7
-Davis, J.C., 2002. Statistics and data analysis in geology: John Wiley & Sons, New York, 656 p.
8
-Elueze, A.A. and Olade, M.A., 1985. Interpretation through factor analysis of stream-sediment reconnaissance data for gold exploration in Ilesha greenstone belt, Southwest Nigeria: Transactions of the American Institute of Mining and Metallurgical Engineers, v. 94, p. 155-161.
9
-Jeong, C., 2001. Mineral-water interaction and hydrogeochemistry in the Samkwang mine area, Korea: Geochemical Journal, v. 35, p. 1-12.
10
-Johnson, R.A. and Wichern, D.W., 1988. Applied Multivariate Statistical Analysis: Prentice Hall, Englewood Cliffs, 605 p.
11
-Govett, G.J.S., 2000. Handbook of exploration geochemistry: Elsevier, Amsterdam, 549 p.
12
-Hitzman, M.W., Kirkham, R., Broughton, D., Thorson, J. and Selly, D., 2005. The Sediment-Hosted Copper ore System: Economic geology, 100th anniversary volume, p. 609-642.
13
-Hitzman, M.W., Selley, D. and Bull, S., 2010. Formation of Sedimentary Rock-Hosted Stratiform Copper Deposits through Earth History: Economic Geology, v. 105, p. 627-639.
14
-Kvitek, T., Zla´bek, P., Bystricky, V., Fucı´k, P., Lexa, M., Gergel, J., Nova´k, P. and Ondr, P., 2009. Changes of nitrate concentrations in surface waters influenced by land use in the crystalline complex of the Czech Republic: Physics and Chemistry of the Earth, v. 34(8-9), p. 541-551.
15
-Mahimairaja, S., Bolan, N.S. and Adriano, D.C., 2005. Arsenic Contaminatin and its risk management in complex environmental settings: Advances in Agronomy, v. 86, p. 1-82.
16
-Omo-Irabor, O.O., Olobaniyi, S.B., Oduyemi, K. and Akunna, J., 2008. Surface and groundwater water quality assessment using multivariate analytical methods: a case study of the Western Niger Delta, Nigeria: Physics and Chemistry of the Earth, v. 33(8-13), p. 666-673.
17
-Papatheodorou, G., Demopouloua, G. and Lambrakis, N., 2006. A long-term study of temporal hydrochemical data in a shallow lake using multivariate statistical techniques: Ecological Modelling, v. 193, p. 759-776.
18
-Ravikumar, P. and Somashekar, R. K., 2012. Assessment and Modelling of Groundwater Quality Data and Evaluation of Their Corrosiveness and Scaling Potential Using Environmetric Methods in Bangalore South Taluk, Karnataka State, India: Water Resources, v. 39, p. 446-473.
19
-Rollinson, H.R., 1993. Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation: Longman, UK., 352 p.
20
-Sahoo, S.K., Hosoda, M., Kamagata, S., Sorimachi, A., Ishikawa, T., Tokonami, S. and Uchida, S., 2011. Thorium, Uranium and Rare Earth Elements Concentration in Weathered Japanese Soil Samples: Progress in NUCLEAR SCIENCE and TECHNOLOGY, v. 1, p. 416-419.
21
-Singh, K.P., Malik, A. and Sinha, S., 2005. Water Quality Assessment and Apportionment of Pollution Sources of Gomti River (India) Using Multivariate Statistical Techniques-A Case Study: Analytica Chimica Acta, v. 538, p. 355-374.
22
-Shrestha, S. and Kazama, F., 2007. Assessment of surface water quality using multivariate statistical techniques: a case study of the Fuji river basin, Japan: Environmental Modelling & Software, v. 22, p. 464-475.
23
-Tripathi, V.S., 1979. Factor analysis in geochemical exploration: Journal of Geochemical Exploration, v. 11, p. 263-275.
24
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطه بین دمای پناهگاه هواشناسی با دمای اعماق مختلف خاک در شرایط رطوبتی هوا با استفاده از شبکه عصبی (مطالعه موردی: شهرستان ساری)
دمای خاک یکی از عوامل مهم در توسعه پایدار و کشاورزی است. هدف از این پژوهش بررسی دمای خاک در ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک ساری است. دوره آماری پژوهش از سال 2003 الی 2014 میباشد. بانک اطلاعاتی پژوهش شامل دمای خاک در اعماق 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری، دمای هوای خشک، رطوبت خاک و هوا در بازه زمانی فوق که توسط تجهیزات مورد استفاده در ایستگاههای هواشناسی جمعآوری شده است. برای برآورد مدل از روش شبکه عصبی استفاده شده است. نتایج نشان داده است که دمای خاک با دمای هوا رابطه مستقیم دارد ولی در عمقهای نزدیک به سطح این وابستگی بیشتر بوده است و دمای خاک با رطوبت هوا رابطه نوسانی دارد بهطوری که تا عمق 50 سانتیمتری افزایشی بوده ولی با افزایش عمق رابطه کاهشی دارد. همچنین رطوبت خاک نیز مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داده است در اعماق بالا این عامل تاثیرگذار است.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96323_bd0e7d27467590c20d9cea743f077e46.pdf
2017-05-22
80
94
دمای خاک
دمای هوا
رطوبت خاک
ساری
شبکه عصبی
غلامرضا
جانبازقبادی
gghobadi@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
LEAD_AUTHOR
مسعود
یعقوبی
yaghobi@yahoo.com
2
اداره تحقیقات هواشناسی کشاورزی قراخیل قائم شهر
AUTHOR
بهرام
قلی زاده
3
اداره تحقیقات هواشناسی کشاورزی آمل
AUTHOR
-شریعتمداری، ز.، 1384. تعیین عمق نفوذ یخبندان در چند نمونه اقلیمی و تیپ خاکی ایران، پایاننامه کارشناسیارشد گروه آبیاری بخش هواشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
1
-علیزاده، ا.، 1383. " فیزیک خاک"، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
2
-کارآموز، م. و عراقی نژاد، ش.، 1384. " هیدرولوژی پیشرفته"، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلیتکنیک تهران)
3
-نجفی مود، م.ح.، علیزاده، ا.، محمدیان، آ. و موسوی، ج.، 1387. بررسی رابطه دمای هوا و دمای اعماق مختلف خاک و برآورد عمق یخبندان (مطالعه موردی استان خراسان رضوی)، مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، شماره 22 (2)، ص456-466.
4
-جعفری گلستان، م.، رائینی سرجازوم، م. و تباراحمدی، ض.، 1386. برآورد دمای ژرفای خاک با بهرهگیری از روش تجزیه منحنی و همبستگیهای رگرسیونی برای شهر ساری، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ویژهنامه زراعت و اصلاح، نباتات، شماره (5) 14، ص 112-113.
5
-سبزی پرور، ع. ا.، طبری، ح. و آیینی، ع.، 1389. برآورد میانگین روزانه دمای خاک در چند نمونه اقلیمی ایران با استفاده از دادههای هواشناسی. فصلنامه علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 52 (2)، ص 125-130.
6
-Allen, D.M., Cannon, A.J., Toews, M.W. and Scibek, J., 2010. Variability in simulated recharge using different GCMs, water resources research, 46, W00F03.
7
-Barnhart, C.J., Nimmo, F. and Travis, B.J., 2010. Martian post-impact hydrothermal systems incorporating freezing, Icarus, v. 208 (1), p. 101–117.
8
-Kurylyk, B.L., MacQuarrie, K.T.B. and McKenzie, J.M., 2014. Climate change impacts on groundwater and soil temperatures in cold and temperate regions: Implications, mathematical theory and emerging simulation tools, Earth-Science Reviews 138, p. 313- 334.
9
-Bense, V.F., Kooi, H., Ferguson, G. and Read, T., 2012. Permafrost degradation as a control on hydrogeological regime shifts in a warming climate journal of geophysical research earth surface, v. 117, p. 30-36.
10
-Bloomfield, J.P., Jackson, C.R. and Stuart, M.E., 2013. Changes in groundwater levels, temperature and quality in the UK over the 20th century: an assessment of evidence of impacts from climate change, Living with Environmental Change Report, UK (14 pp., Available at: http://nora.nerc.ac.uk/503271.
11
-Bordoy, R. and Burlando, P., 2013. Bias correction of regional climate model simulations in a region of complex orography, journal of applied meteorology and climatology, v. 52 (1), p. 82–101.
12
-Brunner, P. and Simmons, C.T., 2012. HydroGeoSphere: a fully integrated, physically based hydrological model, Groundwater 2 (50), 170–176. Cheng, G., Jin, H., 2013. Permafrost and groundwater on the Qinghai–Tibet plateau hydrogeology journal, v. 21 (1), p. 5–23.
13
-Iwata, Y., Nemoto, M., Hasegawa, S., Yanai, Y., Kuwao, K. and Hirota, T., 2011. Influence of rain, air temperature and snow cover on subsequent spring-snowmelt infiltration into thin frozen soil layer in northern Japan, Journal of Hydrology, v. 401, p. 165–176.
14
-Jacobs, A.F.G., Heusinkveld, B.G. and Holtslag, A.A.M., 2011. Long-term record and analysis of soil temperatures and soil heat fluxes in a grassland area, The Netherlands, Agricultural and Forest Meteorology, v. 151, p. 774–780.
15
-Lawrence, D.M. and Slater, A.G., 2010. The contribution of snow condition trends to future ground climate, climate dynamics, v. 34, p. 969-9
16
ORIGINAL_ARTICLE
پهنهبندی دمای ایران با استفاده از روش نگاشت تجزیه به مقادیر منفرد (SVD) و خوشهبندی فازی
اقلیم یکی از مهمترین عوامل محیطی است که بر زندگی و فعالیت انسانها موثر است. لذا شناخت پهنههای اقلیمی جهت برنامهریزی و توسعه فضایی نواحی مختلف ضروری میباشد. هدف این تحقیق پهنهبندی دما در ایران با روش خوشهبندی فازی است. دادههای میانگین روزانه درجه حرارت خشک، بیشینه درجه حرارت، کمینه درجه حرارت، دمای نقطه شبنم و درجه حرارت تر ۶۳ ایستگاه سینوپتیک ایران در بازه زمانی ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۳ از سازمان هواشناسی اخذ شد. با توجه به عدم قطعیت، دادههای اقلیمی، در جهت به حداقل رساندن عدم قطعیت دادههای موجود با روش نگاشت تجزیه به مقادیر منفرد (SVD) فشرده و کاهش بعد داده شد و با روش خوشهبندی فازی (Fcm)، خوشهبندی گردید. نتایج نشان داد که روش خوشهبندی فازی به خوبی قادر است طبقهبندی دمایی قابل قبول و مناسبی را برای ایران ارائه دهد. نتایج این تحقیق ۶ خوشه دمایی را در ایران نشان میدهد. پهنههای دمایی ایران از دریای خزر، خلیجفارس و دریای عمان و رشته کوه البرز و زاگرس و نواحی داخلی ایران تبعیت میکند. از نتایج این پژوهش میتوان در جهت مقاصد کشاورزی و مدیریت منابع آبی کشور و همچنین گردشگری استفاده کرد.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96333_bb0cf532ecfaffb2a625b6baa528426d.pdf
2017-05-22
95
111
خوشهبندی فازی (Fcm)
نگاشت تجزیه به مقادیر منفرد (SVD)
نواحی دمایی
ایران
هجر سادات
حسینی
ha.hosseini@stu.umz.ac.ir
1
دانشگاه مازندران
AUTHOR
همت اله
رورده
h.roradeh@umz.ac.ir
2
دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
جمال
قاسمی
j.ghasemi@umz.ac.ir
3
دانشگاه مازندران
AUTHOR
یدالله
یوسفی
y.yousefi@umz.ac.ir
4
دانشگاه مازندران
AUTHOR
-افراخته، ح. و بستانی املشی، ی.، 1389. روشی جدید به منظور خوشهبندی دادههای سرعت باد در نیروگاههای بادی با استفاده از الگوریتم های FCM وPSO، نشریه مهندسی برق و مهندسی کامپیوتر ایران، سال 8، شماره 3، ص 210-214.
1
-جهانبخش، س.، زینالی، ب. و اصغری سراسکانرود، ص.، 1393. تحلیل و پهنهبندی فراوانی توفانهای گرد و غباری ایران با استفاده از خوشهبندی فازی(fcm)، فصلنامه پژوهشهای بوم-شناسی شهری، پاییز و زمستان ۱۳۹۳، شماره ۱۰، ص 85-98.
2
-چنگایی، ح.، محمودی، م. و موسوی، س.ع.، 1393. بهبود سیگنال گفتار با استفاده از ترکیب الگوریتم تجزیه مقادیر منفرد و آنالیز LPC، اولین همایش مهندسی برق و کامپیوتر در شمال کشور، ص 1-14.
3
-خسروی، م.، دوستکامیان، م.، میرموسوی، س.ح.، بیات، ع. و بیگ رضایی، ا.، 1393. طبقهبندی دما و بارش در ایران زمین با استفاده از روشهای زمین آمار و تحلیل خوشهای، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال چهارم، شماره ۱۳، بهار ۱۳۹۳، ص 121-132.
4
-رحیمیان، م.، 1392. کاربرد تجزیه مقدار تکین در پردازش تصویر، پایاننامه کارشناسیارشد رشته ریاضی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد، اساتید راهنما دکتر اصغر کرایه چیان و دکتر فائزه توتونیان.
5
-شکوئی، ح.، ۱۳۸۸. فلسفه جغرافیا، انتشارات گیتاشناسی، چاپ چهاردهم، تهران، 313 ص.
6
-عطایی، ه. و رحیمی ح.پ.، 2016. پهنهبندی دمایی آغاز و خاتمه فصول استان کردستان با استفاده از روشهای نوین آماری، کنفرانس بین-المللی معماری، شهرسازی، مهندسی عمران، هنر و محیط، ص 1-19.
7
-علیجانی، ب.، 1374. آب و هوای ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوم، 183 ص.
8
-مسعودیان، ا. و کاویانی، م.، 1386. اقلیم شناسی ایران، چاپ اول، اصفهان، دانشگاه اصفهان، ۱۷۹ ص.
9
-مرتضوی، س.ا. و جواهریان، ع.، 1392. کاربرد تجزیه مقدار منفرد در تضعیف نوفه تصادفی در دادههای مصنوعی و واقعی لرزه ای، پژوهش نفت، دوره 24، شماره 80، ص 123-134.
10
-مزیدی، ا.، شفیعی، ش. و ابراهیمی، ر.، ۱۳۹۱. تعیین نواحی اقلیمی استانهای کردستان و همدان با استفاده از روشهای آماری نوین و GIS. اندیشه جغرافیایی، سال ششم، دوره 6، شماره 12، ص 51-67.
11
-منتظری، م.، 1390. شناسایی فصول دمایی ایران به روش تحلیل خوشهای، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال ۲۶، شماره دوم، شماره پیاپی۱۰۱، ص 173-198.
12
-نیک نژاد، س.ا.، نبی بیدهندی، م. و جمالی، ج.، 1389. مقایسه دو روش fk و SVD برای جداسازی امواج بالارونده و پایین رونده در دادههای پروفیل لرزهای قائم. دوره 5، شماره 3؛ ص 25-32.
13
-Bharath, R., Srinivas, V.V. and Basu, B., 2015. Delineation of homogeneous temperature regions: a two‐stage clustering approach, International Journal of Climatology, v. 35, Issue 15, p. 4707-4727
14
-Ghasemi, J., Ghaderi, R., Mollaei, M.K. and Hojjatoleslami, S.A., 2013. A novel fuzzy Dempster–Shafer inference system for brain MRI segmentation, Information Sciences, v. 223, p. 205-220.
15
-Hathaway, R.J. and Bezdek, J.C., 1988. "Recent convergence result for fuzzy c-means clustering algorithms," J. of Classification, v. 5(2), p. 237-247.
16
-Ramos, M.C., 2001. Divisive and hierarchical clustering techniques to analyse variability of rainfall distribution patterns in a Mediterranean region, Atmospheric Research, v. 57(2), p. 123-138.
17
-Romero, R., Sumner, G., Ramis, C. and Genoves, A., 1999. A classification of the atmospheric circulation patterns producing significant daily rainfall in the Spanish Mediterranean area, International Journal of Climatology, v. 19(7), p. 765-785.
18
-Zhou, D., Khan, S., Abbas, A., Rana, T., Zhang, H. and Chen, Y., 2009. Climatic regionalization mapping of the Murrumbidgee Irrigation Area, Australia, Progress in Natural Science, v. 19(12), p. 1773-1779.
19
-Unal, Y., Kindap, T. and Karaca, M., 2003. Redefining the climate zones of Turkey using cluster analysis, International Journal of Climatology, v. 23(9), p. 1045-1055.
20
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش تابآوری شهری در برابر خطر وقوع زلزله مطالعه موردی: شهر اردبیل
شهر اردبیل یکی از کانونهای پر خطر از نظر احتمال وقوع زلزله در ایران است. این مسئله تهدیدی جدی برای پایداری توسعه این شهر محسوب میشود. هدف این پژوهش سنجش میزان تابآوری شهر در برابر خطر وقوع زلزلههای احتمالی است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. بر این اساس تابآوری شهر بر مبنای 14 معیار در قالب 4 مؤلفه اصلی به روش دلفی و توسط 50 خِبره ارزیابی شدهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از آزمونهای t تک نمونهای، فریدمن، کندال و تحلیل مسیر در قالب نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند که وضعیت تابآوری شهر اردبیل در برابر وقوع زلزله احتمالی در مجموع مؤلفهها، با میانگین 33/3 نامطلوب است. همچنین میزان تابآوری شهر در حین وقوع و بعد از وقوع زلزله بسیار کمتر و در سطح 95 درصد معنیدار است. از بین مؤلفههای چهارگانه، مؤلفه کالبدی با مجموع اثرات مستقیم و غیر مستقیم 5/56 درصد آلفا را تبیین نموده و موثرترین مؤلفه در تابآوری شهر اردبیل است. ابعاد چهارگانه تابآوری، روی هم رفته توانستند 9/74درصد از تابآوری شهر اردبیل را تبیین نمایند. در پایان و بر مبنای یافتههای پژوهش و در چارچوب 4 مؤلفه اصلی، پیشنهاداتی برای تابآور نمودن شهر در مقابل خطر وقوع زلزلههای احتمالی در شهر اردبیل ارائه شدهاند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96257_737208500f3c8c127e2cfcc71e360634.pdf
2017-05-22
112
126
تابآوری شهری
تحلیل مسیر
زلزله
شهر اردبیل
مدیریت بحران
علیرضا
محمدی
alirezamohammadi20142014@gmail.com
1
دانشگاه محقق اردبیلی
LEAD_AUTHOR
اصغر
پاشازاده
asgharpasha65@gmail.com
2
دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
-احمدمعظم، الف.، کوهستانی، م. و شیخ کاظم برزگری، م.ر.، 1393. مدیریت بافتهای فرسوده با رویکرد تابآوری شهر، پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحرانهای طبیعی (INDM-2014)، ص 933-937.
1
-استوار ایزدخواه، ی.، 1391. مفاهیم و مدلهای تابآوری در سوانح طبیعی، فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره دوم، شماره 2، ص 145-153.
2
-بدری، ع.، رمضان زاده لسبوئی، م.، عسگری، ع.، قدیری معصوم، م. و سلمانی، م.، 1392. نقش مدیریت محلی در ارتقای تابآوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب مطالعه موردی: دو حوضه چشمه کیله شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت، فصلنامه مدیریت بحران، شماره 3، ص 37-48.
3
-رضایی، م.ر.، 1389. ارزیابی تابآوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی، مطالعه مورد: زلزله محلههای شهر تهران. دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 3، ص 25-36.
4
-رمضان زاده لسبوئی، م. و بدری، ع.، 1393. تبیین ساختارهای اجتماعی- اقتصادی تابآوری جوامع محلی در برابر بلایای طبیعی با تاکید بر سیلاب (مطالعه موردی: حوضههای گردشگری چشمه کلیه تنکابن و سروآبرود کلاردشت)، فصلنامه بینالمللی انجمن جغرافیای ایران، جغرافیا، سال دوازدهم، شماره 40، ص 109-131.
5
-رمضان زاده لسبوئی، م. و درستکار گل خیلی، ر.، 1393. سرمایههای شهروندان در راستای کاهش آسیب پذیری و ارتقاء تابآوری در برابر بلایای طبیعی، همایش علوم جغرافیایی ایران، موسسه جغرافیا، دانشگاه تهران، ص 7-15.
6
-زهرائی، م. و ارشاد، ل.، 1384. بررسی آسیبپذیری لرزهای ساختمانهای شهر قزوین، نشریه دانشکده فنی، جلد 39، شماره 3، ص 287 - 297.
7
-سیفالدینی، ف.، دارابخانی، ر. و موسوی، ع.، 1388. آسیبپذیری بافتهای شهری در برابر بلایای طبیعی (با تأکید بر زلزله)، ماهنامه شوراها، شماره 40، ص 13 - 16.
8
-شیخ کاظم برزگری، م.ر. و احمدمعظم، الف.، 1393. مطالعه آسیبپذیری محیطهای شهری در مقابل حریق مبتنی بر رویکرد شهر تابآور، پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحرانهای طبیعی (INDM-2014)، ص 825-837.
9
-صادقلو، ط. و سجاسی قیدار، ح.، 1393. اولویتبندی عوامل موثر بر افزایش تابآوری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی (با تاکید بر خشکسالی) نمونه مورد مطالعه: کشاورزان روستاهای شهرستان ایجرود، مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 10، ص 129-153.
10
-صالحی، الف.، آقابابایی، م.ت.، سرمدی، ه. و فرزادبهتاش، م.ر.، 1390. بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت، محیط شناسی، سال 37، شماره 59، ص 99-112.
11
-فلاحی، ع.ر. و جلالی، ت.، 1392. بازسازی تابآور از دیدگاه طراحی شهری، پس از زلزله 1382 بم، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره هجدهم، شماره 3، ص 5-16.
12
-گیوهچی، س.، 1388. تحلیل و ارائه الگوهای مدیریت در سوانح شهری ناشی از مخاطرات زیست محیطی، منطقه 6 تهران، رساله دکتری، استاد راهنما دکتر مهدی قرخلو، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، 33 ص.
13
-لطفی، خ.، 1391. مدلسازی ضریب آسیبپذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از GIS و GA مطالعه موردی: (شهر اردبیل)، پایاننامه کارشناسیارشد، به راهنمایی دکتر فریبا اسفندیاری، دانشگاه محقق اردبیلی، گروه جغرافیا، 4 ص.
14
-مرکز زلزله نگاری کشور، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران.، 1396. گزارش زلزلههای کشور به تفکیک مناطق طی سالهای 1393 تا 1395، http://irsc.ut.ac.ir .
15
-Ainuddin, S. and Routray, J.K., 2012. Community endurance framework for an earthquake prone area in Baluchistan, International Journal of Disaster Risk Reduction, v. 2, p. 25-36.
16
-Bruneau, M., and Chang, S., Eguchi, R., Lee, G., ORourke, T., Reinhom, A., Shinozuka, M., Tierney, K., Wallace, W. and Winterfeldt, D., 2004. Framework to Quantitatively Assess and Enhance the Seismic Endurance of Communities, 13th Word Conference on Earthquake Engineering, Vancouver, B.C., Canada, p. 733-752.
17
-Davis, I. and Izadkhah, Y., 2006. Building resilient urban communities, Article from OHI, v. 31(1), p. 11-21.
18
-ESCAP, 2014. Statistical Yearbook for Asia and the Pacific 2014, Nnited Nations Publications, Www. ESCAP. Org.
19
-Mayunga, J.S., 2007. Understanding and Applying the Concept of Community Disaster Endurance: A capital based approach, a draft working paper prepared for the summer academy for social vulnerability and endurance building, 22 - 28 July 2007, Munich, p. 1-4.
20
-Mitchell, J.K., Devine, N. and Jagger, k., 1989. A contextual model, 391 p.
21
-Mitchell, T. and Harris, K., 2012. Endurance: a risk management approach, background note, ODI, 2 p.
22
-Rattien, S., 1990. The Role of Mediain Hazard Mitigation & Disaster Management, Disaster Press, v. 1, 44 p.
23
-Rose, A., 2004. Defining and measuring economic endurance to disasters", Disaster Prevention and Management, v. 13, p. 307-314.
24
-Weichselgartner, J. and Kelman, L., 2014. Geographies of endurance: Challenges and opportunities of a descriptive concept, Progress in Human Geography, p. 1-19.
25
ORIGINAL_ARTICLE
مدلسازی درجه روز گرمایش و سرمایش در ایران
هدف از این مطالعه توسعه معادلات و ارزیابی دقت برای محاسبه درجه روز با استفاده از میانگین دمای روزانه هوا میباشد. در این پژوهش به این منظور درجه روز گرمایش (HDD) و سرمایش (CDD) از برونداد پایگاه داده اسفزاری با استفاده از دو مدل ASHRAE و UKMOبا لحاظ نمودن آستانه انجمن استاندارد علوم آمریکا (3/18 درجه سانتیگراد) محاسبه شد. رابطه نیاز گرمایش و سرمایش ایران از روش وایازی غیرخطی چندگانه گامبهگام با برازش معادلات کوبیک و کوادراتیک استفاده شد. نتایج نشان داد، تابع کوادراتیک پیشبینیهای بسیار دقیقتری را نسبت تابع کوبیک برای نیاز گرمایشی و سرمایشی با انحراف استاندارد (SD) 328/0 و 370/0 ارائه مینماید. میزان ضریب بتا ( ) و F بیانگر این است که بهجز مقدار ثابت در معادلات (bo) ، عامل درجه حرارت میانگین با توان سه درجه اهمیت بیشتری نسبت به بقیه عوامل ورودی به مدلها برای نیاز گرمایشی دارد. همچنین برای نیاز سرمایشی توان درجه یک میانگین دمای هوا نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری برخوردار است. محاسبه ترکیب انحراف استاندارد (SD)، عرض جغرافیایی و ارتفاع نیز منجر به افزایش دقت پیشبینی مدل گردید که مبین نقش تغییرات مکانی بالای این دو فراسنج و همسویی چند جانبه عوامل محیطی است. تحلیلهای مکانی نیاز گرمایشی و سرمایشی چند مشخصه بارز آب و هوایی را برای این فراسنج در قلمرو ایران آشکار ساخته است: 1-لانه گزینی آب و هوایی در قالب خرده نواحی آب و هوایی؛ 2-وردش مکانی بالای نیاز گرمایشی و سرمایشی با آرایش ناهمواریها و تغییرات شدید ارتفاعی.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96268_9473821fd87d34a1780239fe023595fb.pdf
2017-05-22
127
140
نیاز گرمایش و سرمایش- مدلASHRAE
مدلUKMO
مدل واسازی چندگانه- ایران
محمود
احمدی
44ahmadi@gmail.com
1
دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
عباسعلی
داداشی رودباری
dadashiabbasali@gmail.com
2
دانشگاه شهید بهشتی تهران
AUTHOR
رضا
ابراهیمی
ebrahimireza7679@yahoo.com
3
دانشگاه شهید یزد
AUTHOR
-ترازنامه انرژی سال 1392، 1394. معاونت امور برق و انرژی (دفتر برنامهریزی کلان برق و انرژی)، سازمان بهرهبرداری انرژی ایران (سابا)، تهران، ایران.
1
-مسعودیان، س.ا.، 1390. آب و هوای ایران، انتشارات شریعه توس، مشهد، 288 ص.
2
-مسعودیان، س.ا، 1384. شناسایی رژیمهای بارش ایران به روش تحلیل خوشهای، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 52، ص 47-59.
3
-مسعودیان، س.ا.، ابراهیمی، ر. و محمدی، م.، 1393. پهنهبندی مکانی-زمانی نیاز گرمایش و سرمایش فصلی و سالانه ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره 23، شماره 90، ص 83-90.
4
-مسعودیان، س.ا.، علیجانی، ب. و ابراهیمی، ر.، 1390. واکاوی میانگین درجه/روز موردنیاز (گرمایش و سرمایش) در قلمرو ایران، پژوهشنامهی جغرافیایی، شماره 1، ص 23-36.
5
-مسعودیان، ا.، ابراهیمی، ر. و یاراحمدی، ا.، 1393b. واکاوی مکانی- زمانی میزان روند ماهانه درجه روز گرمایش در قلمرو ایران زمین، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، سال 12، شماره10، ص 11-127.
6
-ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engi-neers), 2009. ASHRAE handbook: Fundamentals, Atlanta, GA, USA.
7
-ASHRAE Fundamentals Handbook-SI Edition, 2001. Chapter 31: energy estimating and modeling methods, American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, Atlanta, GA.
8
-Borah, P., Singh, M. K. and Mahapatra, S., 2015. Estimation of degree-days for different climatic zones of North-East India, Sustainable Cities and Society, v.14, p.70-81.
9
-Chen, L., Fang, X. and Li, S., 2007. Impacts of climate warming on heating energy consumption and southern boundaries of severe cold and cold regions in China, Chinese Science Bulletin, v. 52(20), p. 2854-2858.
10
-Christenson, M., Manz, H. and Gyalistras, D., 2006. Climate warming impact on degree-days and building energy demand in Switzerland, Energy Conversion and Management, v. 47 (6), p. 671-686.
11
-CIBSE (The Chartered Institution of Building Services Engineers), 2006. TM41degree-days: Theory and application, London, UK.
12
-Draper, N.R. and Smith, H., 2014. Applied Regression Analysis, John Wiley & Sons, 736 P.
13
-Ebinger, J.O., 2011. Climate impacts on energy systems: key issues for energy sector adaptation, World Bank Publications.
14
-Engle, R.F., Mustafa, C. and Rice, J., 1992. Modelling peak electricity demand, Journal of forecasting, v. 11(3), p. 241-251.
15
-Goff, J.M., 2015. A Value-Added Approach to Degree Day Calculation, National Weather Service: Burlington, VT.
16
-Kadioğlu, M., Şen, Z. and Gültekin, L., 2001. Variations and trends in Turkish seasonal heating and cooling degree-days, Climatic change, v. 49 (1-2), p. 209-223.
17
-Scott, N., Miller, E.T., Schmidtmann, A. and Zou, L., 2007. GIS Tool to Estimate West Nile Virus Risk Based on a Degree-Days Model, Environmental monitoring and assessment, v.129, p. 413-425.
18
-Matzarakis, A. and Balafoutis, C., 2004. Heating degree‐days over Greece as an index of energy consumption, International Journal of Climatology, v. 24(14), p.1817-1828.
19
-Mideksa, T.K. and Kallbekken, S., 2010. The impact of climate change on the electricity market: A review, Energy Policy, v. 38 (7), p. 3579-3585.
20
-Moreno, L.S., Pedreira, C.G., Boote, K.J. and Alves, R.R., 2014. Base temperature determination of tropical Panicum spp, grasses and its effects on degree-day-based models, Agricultural and Forest Meteorology, v. 186, p. 26-33.
21
-Mourshed, M., 2012. Relationship between annual mean temperature and degree-days, Energy and buildings, v. 54, p. 418-425.
22
-OrtizBevia, M.J., Sanchez-Lopez, G., Alvarez-Garcìa, F.J. and RuizdeElvira, A., 2012. Evolution of heating and cooling degree-days in Spain: trends and interannual variability, Global and Planetary Change, v. 92, p. 236-247.
23
-Papakostas, K.T., Michopoulos, A.K. and Kyriakis, N.A., 2009. Equivalent full-load hours for estimating heating and cooling energy requirements in buildings: Greece case study, Applied Energy, v. 86 (5), p. 757-761.
24
-Roshan, G.R. and Grab, S.W., 2012. Regional climate change scenarios and their impacts on water requirements for wheat production in Iran, Int J Plant Prod, v. 6(2), p. 239-266.
25
-Schaeffer, R., Szklo, A.S., de Lucena, A.F.P., Borba, B.S.M.C., Nogueira, L.P.P., Fleming, F.P., ... and Boulahya, M.S., 2012. Energy sector vulnerability to climate change: a review, Energy, v. 38 (1), p. 1-12.
26
-Semmler, T., McGrath, R., Steele‐Dunne, S., Hanafin, J., Nolan, P. and Wang, S., 2010. Influence of climate change on heating and cooling energy demand in Ireland, International Journal of Climatology, v. 30(10), p. 1502-1511.
27
-Unger, J. and Makra, L., 2007. Urban-rural difference in the heating demand as a consequence of the heat island, Acta Climatological ET Chorological, 4041, 155162.
28
-Way, R.G., Lewkowicz, A.G. and Bonnaventure, P.P., 2017. Development of moderate‐resolution gridded monthly air temperature and degree‐day maps for the Labrador‐Ungava region of northern Canada, International Journal of Climatology, v. 37(1), p. 493-508.
29
-Yildiz, I., Yue, J., Nguyen-Quang, T., Lowrey, J. and Yildiz, A.C., 2013. Spatial Correlations and Distributions of Heating and Cooling Degree-Day Normals in Turkey, In Causes, Impacts and Solutions to Global Warming (pp. 37-59), Springer New York.
30
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل همدیدی نقش پرفشار جنب حارهای عربستان و رودباد جنب حارهای در خشکسالی های شدید جنوب و جنوبغرب ایران
خشکسالی یک پدیده تکرارشونده در اقلیمهای مختلف است. وقوع این پدیده صرفاً به اقلیمهای خشک و نیمهخشک محدود نمیشود، بلکه در اقلیمهای مرطوب و خیلی مرطوب هم به وقوع میپیوندد. در این مطالعه با استفاده از دادههای بارش سالانه 31 ایستگاه در دوره آماری (2015-1986)، پس از طی مراحل همگنی و تکمیل نواقص دادهها، مقادیر نمایههای مختلف خشکسالی مانند SIAP، SPI، ،RAL، PNPIو Z Score در محیط نرمافزارهای DIP و DIC محاسبه گردید و خشکسالی های شدید منطقه جنوب و جنوبغرب ایران شناسایی گردید. سپس نقشه همدید ترازهای 1000 تا 700 هکتوپاسکال ترسیم و هسته مراکز پرفشار جنبحارهای عربستان در ترازهای فوق به صورت روزانه و ماهانه استخراج شد برای تحلیل همدید الگوی خشکسالی دادهها در محدوده طولهای 60 درجه غربی تا 100 درجه شرقی و عرض صفر (استوا) تا 80 درجه شمالی انتخاب و به صورت نقشه ترسیم گردید. همینطور موقعیت رودبادها در خشکسالی های شدید و محور و هسته رودبادها ترسیم گردید. در نهایت الگوی غالب در خشکسالی های شدید منطقه تحلیل شده است. نتایج نشان داد که در خشکسالی های شدید در منطقه زبانههای چهار سامانه واچرخندی آزور، آفریقا، عربستان و سیبری در یک راستای مداری در محدوده عرضهای 15 تا 45 درجه شمالی ادغامشده و به صورت یک کمربند گسترده تمام منطقه را در بر میگیرد. پرفشار عربستان کاملاً حرکت غرب سو داشته و در تمام طول دوره بارشی بر روی خشکی شبه جزیره عربستان قرار میگیرد و با ادغام با زبانه پرفشار آفریقا باعث رانده شدن کمفشار سودان به عرضهای جنوبی و مانع گسترش آن به سمت عرضهای بالا میگردد با حرکت غرب سوی سلول عربستان رودباد جنب حارهای نیز به سمت غرب جابجا شده و برخلاف شرایط نرمال بر روی شمالشرق آفریقا استقرار پیدا میکند.
https://esrj.sbu.ac.ir/article_96278_cf790d510a855ee133c23a8c2a54bb42.pdf
2017-05-22
141
163
: همدید
خشکسالی
جنوب و جنوب غرب ایران
پرفشار جنبحارهای عربستان
رودبادجنب حارهای
حسن
لشکری
dr_lashkari61@yahoo.com
1
دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
علی اکبر
متکان
a-matkan@sbu.ac.ir
2
دانشگاه شهید بهشتی ،
AUTHOR
مجید
آزادی
azadi68@hotmail.com
3
پژوهشکده هواشناسی و علوم جوی ،تهران
AUTHOR
زینب
محمدی
mohamadi.1040@yahoo.com
4
،دانشگاه شهید بهشتی ، دانشکده علوم زمین
AUTHOR
-احمدی گیوی، ف.، ایران نژاد، پ. و محد نژاد، ع.، 1389. اثر پرفشار های جنب حاره و سیبری بر خشکسالی های غرب ایران، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، تهران، انجمن ژئوپلتیک ایران، http://www.civilica.com/Paper-GCI14-GCI14_129.html.
1
-امیری، م.، 1382. بررسی عوامل اقلیمی خشکسالی های استان سمنان، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه شهید بهشتی، گروه جغرافیا، ص 1- 198.
2
-بابایی فینی، ا. و علیجانی، ب.، 1392. تحلیل فضایی خشکسالی های ایران زمین، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 45، شماره 3، ص 1-12.
3
-پروین، ن.، 1390. الگوهای سینوپتیکی شدیدترین خشکسالی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 25، شماره 32، ص 90-108.
4
-حجازی زاده، ز.، 1372. بررسی سینوپتیکی پرفشار جنب حارهای در تغییر فصل ایران. پایاننامه دکتری، دانشگاه تربیتمدرس، ص 1- 278.
5
-خداده، س.، 1390. تحلیل سینوپتیک موقعیت جریانهای جت و ارتباط آن با بارشهای شدید در شمالغرب ایران، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه شهید بهشتی، ص 1-214.
6
-خرم بخت، آ.ع.، مشیری، ر. و مهدوی، م.، 1393. ارزیابی مشخصههای خشکسالی اقلیمی در منطقه لارستان، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال چهارم، شماره 13، بهار 1393، ص 103-120.
7
-خوشاخلاق، ف.، 1376. بررسی الگوهای ماهانه خشکسالی و ترسالی در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 4، ص 57-77.
8
-زرین، آذر.، 1386. تحلیل پرفشار جنب حاره تابستان بر روی ایران، استاد راهنما دکتر هوشنگ قائمی، پایاننامه دکترا، دانشگاه تربیت مدرس، ص 1-219.
9
-رزمی، ر.، ستوده، ف. و صلاحی، ب.، 1394. تحلیل زمانی- مکانی و پهنهبندی احتمال وقوع خشکسالیها و ترسالیهای شمالغرب ایران، فضای جغرافیایی، دوره 15، شماره 49، ص 57-74.
10
-رضایی، پ.، روشنی، م. و امیرآبادی زاده، م.، 1393. تعیین روابط شدت، مدت، فراوانی و سطح درگیر با خشکسالی در شمالغرب ایران، مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 10، ص 111-127.
11
-رضیئی، ط.، شکوهی، ع. و ثقفیان، ب.، 1381. پیشبینی شدت، تداوم و فراوانی خشکسالی با استفاده از روش احتمالات سریهای زمانی (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان). مجله بیابان، جلد8، شماره 2، ص 292-311.
12
-زاهدی، م. و قویدل رحیمی، ی.، 1381. شناخت، طبقهبندی و پیشبینی خشکسالی با استفاده از روش سریهای زمانی نمونه مطالعاتی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، فصلنامه فضای جغرافیایی، شماره 6.، ص 19-48.
13
-سلیقه، م. و صادقی نیا، ع.، 1389. بررسی تغییرات مکانی پرفشار جنب حاره در بارشهای تابستانه نیمه جنوبی ایران، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 17، ص 83-98.
14
-صادقی، س.، علیجانی، ب.، سلیقه، م.، حبیبی نوخندان، م. و قهرودی تالی، م.، 1387. تحلیل همدیدی واچرخند ها برخشکسالی های فراگیر خراسان، جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 10، ص 105-118.
15
-فتاحی، آ. و بابایی، آ.، 1393. طبقهبندی الگوهای همدیدی بارشزا و خشکسالی زا در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی سال 29، شماره پیاپی 112، ص 105-122.
16
-فرج زاده اصل، م.، کریمی احمدآبادی، م.، قائمی، ه. و مباشری، م.،1381. چگونگی انتقال رطوبت در بارش زمستانه غرب ایران (مطالعه موردی 3-7 ژانویه 1996)، مجله مدرس علوم انسانی، شماره 60 ، ص 193-217.
17
-قائمی، ه.، زرین، آ.، آزادی، م. و فرج زاده اصل، م.، 1388. تحلیل الگوی پرفشار جنب حاره بر روی آسیا و آفریقا، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 1، 219-245.
18
-قائمی، ه. و پرک، ف.، 1392. تحلیل رژیم بارندگی منطقه جنوب و جنوبغرب کشور، مجله سپهر، دوره 22، شماره 85.
19
-کریمی نظر، م.، مقدم نیا، ع. و مساعدی، ا.، 1389. بررسی عوامل اقلیمی موثر بر وقوع خشکسالی (منطقه زابل)، پژوهشهای حفاظت آب و خاک، شماره 1، ص 145-158.
20
-لشکری، ح. و محمدی، ز.، 1394. اثر موقعیت استقرار پرفشار جنب حارهای عربستان بر سامانههای بارشی در جنوب و جنوبغرب ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 47، شماره 1، ص73-90.
21
-لشکری، ح.، 1382. مکانیسم تکوین و توسعه کمفشار سودان و اثر آن بر روی بارشهای جنوب و جنوبغرب ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 46.
22
-لشکری، ح.، 1384. تحلیل سینوپتیکی دو نمونه از الگوی بارشهای زمستانه جنوبشرق ایران، مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 1، ص 1-22.
23
-لشکری، ح.،1381. مسیر یابی سامانههای کم-فشار سودانی بر روی ایران، مدرس علوم انسانی،31 ص.
24
-لشکری، ح. و خلیلیان، و.، 1391. تحلیل سینوپتیکی پهنه بارش سامانه ادغامی سودانی مدیترانهای بر روی ایران، سپهر،21 ص.
25
-لشکری، ح. و یارمرادی. ز.، 1393. تحلیل همدیدی موقعیت استقرار پرفشار سیبری و مسیرهای ورودی آن به کشور ایران در فصل سرد، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 48، شماره 88، ص 199-218.
26
-Buntgen, U.V., Trouet, D., FrankLeuschnr, H.H. and Friedrichs, D., 2010. Tree-ring indicators of German summer drought over the last millennium, Quaternary Science Reviews, v. 29, p. 1005-1016.
27
-Fink, A.H.T., Burcher, A., Kruger, G.C., Leckebusch, J.G. and Pinto, W.U., 2004. The 2003 European summer Heatwaves and Drought-Synoptic Diagnosis and Impacts, Royal Meteorological Society, v. 8, p. 209-216.
28
-Iqbal, M.J., Hameed, S. and Khan, F., 2013. Influence of Azores High pressure on Middle Eastern rainfall, Theoretical and Applied Climatology, v., 111, p. 211-221.
29
-Landsberg, H.E., 1982. Climaticapects of Drought Bull American metrology Science, v. 36, p. 593-595.
30
-Bond, N.R., Lake, P.S. and Arthington, A.H., 2008. The impacts of drought on freshwater ecosystems: an Australia perspective, Hydrobiology, v. 600, p. 3-16.
31
-Kasei, R., Diekkru¨ger, B. and Leemhuis, C., 2010. Drought frequency in the Volta Basin of West Africa, Sustain Science, v. 5, p. 89-97.
32