TY - JOUR ID - 100929 TI - زمین شناسی، کانه نگاری و ژئوشیمی کانسار آهن 16 ب بافق یزد JO - پژوهشهای دانش زمین JA - ESRJ LA - fa SN - 2008-8299 AU - سلامی, پوریا AU - اکبرپور, افشین AU - لطفی, محمد AU - گورابجیری, آرش AD - دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش زمین شناسی اقتصادی پژوهشکده علوم زمین، تهران AD - استادیارپژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور AD - دانشیارپژوهشکده علوم زمین، تهران AD - استادیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه.میانه Y1 - 2021 PY - 2021 VL - IS - SP - EP - KW - کانه زایی آهن KW - ژئوشیمی KW - هیدروترمال KW - اسکارن KW - آنومالی 16 ب KW - بافق KW - یزد DO - 10.48308/esrj.2021.100929 N2 - کانسار آهن آنومالی 16 ب بافق در زون ساختاری ایران مرکزی واقع شده است. از دیدگاه زمین شناسی کهن­ترین سنگ­های این ناحیه، واحد­های دگرگون شده پرکامبرین از نوع گنایس، میکاشیست، آمفیبولیت و میگماتیت بوده که پی سنگ منطقه را تشکیل داده است. محدوده کانی سازی به طور کامل بوسیله سری رسوبات ترشیاری وکواترنری حوضه بافق پوشیده شده است. توده نفوذی زیر زون کانه­دار با دیوریت­- سینیت­های قلیایی مشخص می­شود. در این کانسار انواع سنگ­های آذرین، دگرگونی و سنگ­های متاسوماتیکی وجود دارد. از نظر پتروگرافی سنگ­های آذرین منطقه را گرانیتوئیدها تشکیل می­دهندکه شامل گابرو، سینیت، کوارتز مونزوسینیت،گرانیت و سنگ­های بازیک به شدت دگرسان شده (متابازیت) است. سنگ­های دگرگونی منطقه از مرمر، اپیدوت، اکتینولیت (سنگ های متاسوماتیکی) و سنگ­های اسکارنی است. کانی­زایی فلزی در ارتباط با سنگ­های سینیتی، گابرویی و اسکارنی رخ داده است. مگنتیت فراوانترین کانه اکسیدی آهن در محدوده مورد مطالعه است و با ساخت توده ای، نواری، پرکننده فضاهای خالی و افشان  دیده می­شود. دانه­های آن شکل­دار تا بی­شکل است. مگنتیت در نزدیکی سطح زمین اکسید شده و به کانی­های هماتیت، گوتیت و دیگر اکسیدهای آهن دگرسان می­شود. دیگرکانی­های فلزی همراه مگنتیت، پیریت وکالکوپیریت است که با کوارتز، اکتینولیت، کلسیت و اپیدوت به شکل­های مختلف در داخل سنگ­های میزبان، توده­های نفوذی سینیتی، گابرویی و اسکارنی دیده شده است. تطابق نمودارهای عناصر نادر در کانی­سازی آهن­ و توده نفوذی نشاندهنده احتمالی یکسان بودن منشا کانی سازی با توده نفوذی است. عیار اکسید آهن در کانسنگ بین25 تا 75 درصد تغییر می­کند. عنصر آهن با اکسیدهای تیتانیم، منیزیم، منگنز ، فسفر، پتاسیم و سدیم همبستگی منفی نشان می­دهد. بر اساس رابطۀ کبالت با نیکل، کروم با نیکل، کروم با وانادیم، این کانسارآهن در محدوده کانسارهای با منشا هیدروترمال قرار می گیرد. با توجه به نسبت Al/Co  و Sn/Ga این کانسار در محدوده کانسارهای تیپ اسکارنی قرار می­گیرد. بر اساس الگوهای پراکندگی عناصر کمیاب کانسار آهن آنومالی 16 ب با کانسارهای تیپ اسکارنی بیشتر شباهت دارد. شواهد زمین شناسی، کانی شناسی و کانه نگاری و همچنین ژئوشیمیایی کانی منیتیت نشاندهنده منشاء اسکارنی برای کانی سازی آهن آنومالی 16 ب است. بدین معنی که آهن توسط سیالات داغ حاصل از توده­های نفوذی، جابجا  شده و در حدفاصل بین واحدهای دگرگونی و مرمر تجمع حاصل کرده است. UR - https://esrj.sbu.ac.ir/article_100929.html L1 - ER -