TY - JOUR ID - 96663 TI - تبیین بازتاب اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی کلانشهرها (نمونه موردی: منطقه 1 شهر تهران) JO - پژوهشهای دانش زمین JA - ESRJ LA - fa SN - 2008-8299 AU - سعیدی فرد, فرانک AU - رضویان, محمد تقی AU - قورچی, مرتضی AD - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی AD - استاد، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی AD - استادیار، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 9 IS - 2 SP - 145 EP - 164 KW - اقتصاد رانتی KW - اقتصاد سیاسی فک شده KW - اقتصاد سیاسی حک شده KW - سازمان فضایی شهر KW - تهران DO - 10.29252/esrj.9.2.145 N2 - رانت امتیازی انحصاری، ثروت، مازاد و سودی غیر تولیدی، درآمدی بی تلاش و خارج از فعالیت‌های مولد اقتصادی همراه با بهره‌گیری از نفوذ سیاسی یا اقتصادی می­باشد. در کشورهای دارای اقتصاد رانتی، عملا تولید فضا در چارچوب مدیریت فک شده، رانت و اقتصاد برگرفته از آن می­باشد و تخریب فضا به­علت فشار بورژوازی مستغلات، گتو بندی کالبدی، فضاهای رانتی، سودمحور، بوم ستیز، مردم گریز، دوگانه و تخریبی دیده می­شود. مناسبات قدرت و اقتصاد فک شده فضا را می­سازند و شهرساز، آلتی برای قدرت شده است و طبقات نوکیسه فضا را با هدف سوداگری تولید و بازتولید می­کنند. براساس نمود اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی شهر تهران نظیر تراکم فروشی، سرمایه داری مسکن، رانت زمین، تغییر کاربری و غیره، هدف این مقاله بررسی نمود اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی شهر تهران می­باشد. در این پژوهش از روش شبه دلفی در مصاحبه با نخبگان و افراد متخصص و جهت میزان اثرگذاری و شدت تاثیرگذاری زیرمعیارها از مدل دیماتل استفاده شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای استفاده ‌شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در بین معیارهای اقتصادی، افزایش درآمد ناشی از تراکم فروشی با دارا بودن بیشترین ضریب وزنی و اثرگذاری مستقیم در جایگاه اول با کسب امتیاز 55/12، در بین معیارهای اجتماعی مولفه گتوسازی اجتماعی برابر (19/7)، در بین معیارهای سیاسی-مدیریتی مولفه اقتصاد سیاسی رانتی 43/7، در بین معیارهای کالبدی مولفه افزایش فعالیت­های ساختمانی و سرمایه­گذاری های ملکی با کسب امتیاز 78/10و در نهایت در بین معیارهای زیست محیطی مولفه تخریب کاربری سبز و باغات با کسب امتیاز 194/7 قرار دارند. UR - https://esrj.sbu.ac.ir/article_96663.html L1 - https://esrj.sbu.ac.ir/article_96663_3e76c6e1404bb474736bc6b75d77cd1b.pdf ER -