%0 Journal Article %T تعیین حساسیت رسوبات دریاچه‌ای به فرسایش بادی و نقش آن در ایجاد گردوغبار (مطالعه موردی: دریاچه خشک‌شده پریشان، استان فارس) %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A کرمی, عفت %A زهتابیان, غلامرضا %A خسروی, حسن %A مصباح زاده, طیبه %A زارع, سلمان %A بهرنگ منش, ملیحه %D 2021 %\ 03/21/2021 %V 12 %N 1 %P 114-130 %! تعیین حساسیت رسوبات دریاچه‌ای به فرسایش بادی و نقش آن در ایجاد گردوغبار (مطالعه موردی: دریاچه خشک‌شده پریشان، استان فارس) %K الک خشک %K دانه‌بندی رسوبات %K دریاچه پریشان %K گلباد %K نرم‌افزار G.R.Graph %R 10.52547/esrj.12.1.114 %X هدف از این پژوهش بررسی رسوبات دریاچه پریشان و نقش آن در وقوع پدیده گرد­و­غبار می­باشد. بدین ‌منظور 24 نمونه خاک سطحی از بستر دریاچه و 9 نمونه خاک از اراضی کشاورزی اطراف آن جمع‌آوری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه‌ها اندازه­گیری شد. دانه­بندی نمونه‌ها به روش الک خشک با 5 طبقه روزنه­ای، بافت خاک به روش هیدرومتری بایکاس تعیین و درصد رطوبت اشباع، درصد گچ، درصد آهک، سدیم تبادلی، کلسیم و منیزیم تبادلی، pH و EC برای هر یک از نمونه‌های خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بافت خاک نمونه‌های کشاورزی و دریاچه تقریباً مشابه بوده و در تمامی نمونه­ها ماسه بیشترین درصد، و به­طور میانگین 62% مواد تخریبی رسوبات دریاچه را تشکیل می‌دهد. درصد رطوبت اشباع در تمامی نمونه­ها بیشتر از 50 و قلیائیت نمونه­های سطح دریاچه بیشتر از نمونه­های کشاورزی است. مورفومتری نمونه‌های برداشت‌شده از سطح دریاچه و زمین­های کشاورزی با استفاده از نرم­افزار G.R.Graph تعیین گردید. مقدار میانه و میانگین تقریباً مشابه هم بوده که علت آن نزدیکی به منشأ و مسافت حمل‌ونقل کمتر می‌باشد. ذرات دارای جور شدگی خیلی ضعیف، نامرتب و چولگی زیاد به سمت ذرات درشت‌دانه می­باشند. عوامل مؤثر در فرسایش بادی شامل فرسایندگی باد و فرسایش‌پذیری خاک می‌باشد، بررسی نتایج آزمایشگاه خاک نشان می­دهد که خاک منطقه نسبت به فرسایش­پذیری در برابر باد مقاوم است. نکته مهمی که از بررسی بادهای منطقه حاصل می­شود این است که سرعت بادهای غالب منطقه با بیشترین فراوانی کمتر از 5/3 متر بر ثانیه است و نقش مؤثری در جابه­جایی ذرات خاک از سطح دریاچه ندارد. %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_100772_cc076e4b6d38c2620896b252fb06589e.pdf