TY - JOUR ID - 100769 TI - تحلیل و مقایسه استراتژی‌های کاربری احداث سدهای کوتاه در داخل حوضه آبریز و احداث سد بلند در انتهای حوضه آبریز با استفاده از نظریه بازی‌ها JO - پژوهشهای دانش زمین JA - ESRJ LA - fa SN - 2008-8299 AU - پرتانی, صادق AU - ابراهیمی, مجید AU - بستان منش راد, فرشید AD - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران AD - گروه پژوهشی اکولوژی انسانی شهری کارگشا، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 12 IS - 1 SP - 170 EP - 185 KW - تعداد سدها KW - نظریه بازی‌ها KW - مکان‌یابی سدها KW - تعادل ‌نش KW - محیط‌زیست DO - 10.52547/esrj.12.1.170 N2 - بکارگیری صحیح فناوری­های پیشرفته و علوم کلاسیک همچون نظریه بازی­ها در قالب ارائه راهکارهای جدید در جهت بهره‌برداری بهینه منابع آب از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. پیامدهای زیست­محیطی، اجتماعی و اقتصادی احداث سدها از یکدیگر قابل تفکیک هستند. در پژوهش حاضر، ضمن ارائه مدل و روشی نوین در بهینه‌سازی مکان­یابی سدها، به تبیین استراتژی تقسیم سد بلند به سدهای کوتاه در چند استراتژی جداگانه با مکانیابی‌های مختلف اولیه، بر روی شبکه رودخانه‌ها در داخل حوضه آبریز پرداخته شد. به طوری­که با محاسبه پارامترهای زیست­محیطی، اجتماعی و اقتصادی برای هر استراتژی، درصدد دسترسی به استراتژی بهینه بوده است. همچنین در مدل مذکور، محیط‌زیست، اقتصاد و اجتماع به عنوان بازیکن در نظر گرفته شدند. در ادامه، محاسبه پیامدهای مختلف برای هریک از بازیکن­های محیط‌زیست (میزان مراتع و جنگل‌های مستغرق در هر استراتژی)، اجتماع (تعداد روستاها و اماکن متبرکه مستغرق در مخازن سدهای هر استراتژی) و اقتصاد (میزان بتن مصرفی بدنه‌ سدهای هر استراتژی) انجام پذیرفت. سپس، نمره پیامد هر یک از بازیکنان به صورت نمره بالا برای کمترین خسارت به هر استراتژی داده شد. در نتیجه، پیامدهای مذکور به صورت فرم ماتریسی نمایش داده شدند و در نهایت، استراتژی به عنوانS2  تعادل نش (NASH) و استراتژی بهینه-جواب مسئله (مساحت جنگل­ها و مراتع زیرآب رفته 133372 متر مربع، با حجم بتن­ریزی 330150 مترمکعب، و همچنین 3 مکان متبرکه مستغرق) مشخص گردید. برای توسعه همزمان تمامی شاخص‌های محیط‌زیستی و اقتصادی و اجتماعی برای طراحی یک سد نباید انفرادی صورت گیرد که باید برای تمام زیرحوزه و سناریوهای جایگزین ممکن نیز مورد بررسی قرار گیرد. UR - https://esrj.sbu.ac.ir/article_100769.html L1 - https://esrj.sbu.ac.ir/article_100769_2ba45bf2382a4422fb299caba9c519c2.pdf ER -