تعیین خواص فیزیکوشیمیایی و API مخزن آسماری میدان نفتی اهواز با استفاده از مطالعه میان‌بارهای نفتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 گروه زمین‌شناسی نفت و حوضه‌های رسوبی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، اهواز، ایران

چکیده

مقدمه: میان‌بارهای سیّال، شواهد با ارزشی از دمای تشکیل کانی‌ها، فشار حاکم بر محیط تشکیل آن‌ها، چگالی سیّال سازنده کانی‌ها و نیز ترکیب شیمیایی سیّالات کانه‌سنگ‌ ساز ارائه می‌دهند. می­توان از این اطلاعات برای تفسیر تاریخچه دمایی، بلوغ، تعیین محیط دیاژنزی، زمان سیمان شدگی، مهاجرت نفت نسبت به تاریخچه دفن‌شدگی استفاده کرد.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش از 19 مقطع دوبرصیقل که از مغزه‌های حفاری مخزن آسماری 7 چاه از میدان­ اهواز (AZ) آماده شده استفاده گردید. پس از بررسی اولیه 54 میانبار سیال جهت انجام مطالعات میکروترمومتری انتخاب شدند. کلیه داده‌های میکروترمومتری با استفاده از عملیات سرمایش و گرمایش بر روی سیالات درگیر با استفاده از استیج مدل Linkam THMSG 600 قرار گرفته بر روی میکروسکوپ Olympus صورت پذیرفت. علاوه بر این به منظور تعیین میزان انعکاس UV در سیالات درگیر، از منبع نور UV مدل U-RFL-T قرار گرفته بر روی میکروسکوپ Olympus استفاده شد. برای انجام آنالیز لیزر اسپکتروسکپی رامان مدل LABRAM (ISA Jobin Yvon) دانشگاه Montanuniversitat استفاده گردید.
بحث و نتایج: مطالعات پتروگرافی: نمونه‌های بررسی شده دارای میانبارهای تک فازی گازی، تک فازی مایع، میانبار دو فازی غنی از مایع (نفت)، می‌باشند. در این نمونه‌ها از نظر پیدایش به صورت اولیه و ثانویه کاذب دیده می‌شوند.
مطالعات ریزدماسنجی: براساس مطالعات میکروترمومتری دمای همگن­سازی میانبارهای سیال بین 50 تا 362 می­باشد. نمونــه‌های مخزن آســـماری دمای ذوب آخرین بلور یخ بین 22- تا 9/13 نشان می‌دهند. درجه شوری 16/0 تا 35 درصد وزنی معادل نمک طعام طعام محاسبه شده است.
بررسی API: 54 میانبار سیال از مخزن آسماری میدان اهواز مورد بررسی API قرار گرفتند. فراوانی رنگی بازتابشی مربوط به رنگ سبز با 55% است که در محدوده 30-40 درجه API قرار دارد و نشان‌دهنده نفت با چگالی سبک می‌باشد. مقدار 40% متعلق به رنگ آبی می‌باشد که API 40-50 را نشان می‌دهد و یک نفت فوق‌العاده سبک محسوب می‌گردد و تنها 5% از این رنگ‌ها متعلق به رنگ زرد است که API در محدوده 20-30 را نشان و نفت با چگالی متوسط محسوب می‌شود.
طیف‌سنجی رامان: محاسبه شوری فاز مایع در میان‌بارهای نفتی با استفاده از روش طیف‌سنجی لیزر رامان، وابسته به شکل هندسی طیف به دست‌آمده از فاز مایع موجود در میان‌بار سیّال است. با توجه به پراکندگی کوشی- لورنتز، طیف رامان برای آب خالص نشان‌دهنده‌ سه قله در cm-13220، cm-13433 و cm-13617 می‌باشد.
نتیجه‌گیری: براساس خواص فیزیکوشیمیایی مخزن آسماری دو محدوده دمایی نشان می‌دهد که می‌توان نتیجه گرفت این مخزن در طی دو مرحله شارژ شدن در دو دوره زمانی متفاوت را داشته است. از دلایل تایید کننده این نتیجه‌گیری می‌توان به دو منشأی بودن نفت این مخزن اشاره کرد. همچنین براساس ترکیب فازهای موجود در میانبارها (دو فازی، سه فازی دارای نفت و ...) مشخص شده می‌توان مسیر شارژ شدن مخزن را نیز پیش‌بینی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Determination of physicochemical properties and API of Asmari reservoir in Ahvaz oil field using petroleum inclusions study

نویسندگان [English]

  • Alireza Zarasvandi 1
  • Bahram Alizadeh 2
  • Abbas Maraveneh 2
  • Mohammad Hossein Heidarifard 3
1 Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Petroleum Geology and Sedimentary Basins Department, Faculty of Earth Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 National Iranian South Oil Company, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Introduction: Fluid inclusions provide valuable evidence of the formation temperature of minerals, the pressure on their formation environment, the fluids densities that make up the minerals, and the chemical composition of the mineralizing fluids. This data can be used to interpret temperature history, maturity, determination of diagenetic environment, cementation timing, and hydrocarbon migration related to burial history.
Materials and methods: In this study, 19 double-polished sections prepared from Asmari reservoir cores of 7 wells from Ahvaz field (AZ) were used. After the preliminary investigation, 54 fluid inclusions were selected for microthermometric studies. All microthermometric data were obtained using cooling and heating operations on the involved fluids using a Linkam THMSG 600 model stage placed on an Olympus microscope. In addition, in order to determine the amount of UV reflection in the fluids involved, the U-RFL-T model UV light source placed on the Olympus microscope was used. LABRAM model (ISA Jobin Yvon) of Montanuniversitat University was used to perform laser Raman spectroscopy analysis.
Results and discussion: Petrographic studies: All the samples were subjected to petrography study, which is in terms of the types of single-phase gas, single-phase liquid, two-phase liquid-rich (oil) intermediates. In terms of origin, it can be seen in different and varied types, primary and secondary false.
Microthermometric studies: The homogenization temperature of fluid inclusions is between 50 and 362 degrees Celsius. The samples of the Asmari reservoir show the melting temperature of the last ice crystal between -22 and 13.9. The degree of salinity is calculated to be 0.16 to 35% by weight equivalent to table salt.
API study: 54 fluid inclusions selected from the Asmari reservoir in Ahvaz field were analyzed by API. The frequency of reflective color is related to green with a value of 55%, (30-40 API degrees) has a density of 0.82 to 0.74 g/cm3, which generally indicates oil with a light density. and the value of 40% belongs to blue color (40-50 API degree), which indicates a density of less than 0.74 g/cm3, is considered an extremely light oil. and only 5% of these colors belong to the yellow color (20-30 API degree), which indicates the density of 0.9 to 0.82 g/cm3, it is considered a medium density oil.
Raman spectroscopy: The calculation of liquid phase salinity in petroleum inclusions cargoes using the Raman laser spectroscopy method is dependent on the geometric shape of the spectrum obtained from the liquid phase present in the petroleum inclusions. According to the Cauchy-Lorentz scattering, the Raman spectrum for pure water shows three peaks at cm-13220, cm-13433 and cm-13617.
Conclusion: Based on the physicochemical properties of the Asmari reservoir, it shows two temperature ranges, which can be concluded that this reservoir was charged during two phases in two different time periods. One of the reasons confirming this conclusion can be mentioned that the oil of this reservoir has two origins. Also, based on the composition of the phases in the fluid inclusions (two-phase, three-phase with oil, etc.), it is possible to predict the path of charging the reservoir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Physicochemical properties
  • Asmari reservoir
  • Fluid inclusions
  • Ahvaz oil field
  • API
-AbdollahieFard, I., Braathen, A., Mokhtari, M. and Alavi, S.A., 2006. Interaction of the Zagros Fold–Thrust Belt and the Arabian-type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran: Petroleum Geoscience, v. 12(4), p. 347-362.
-Akbari et al, 2007. Study of microfacies, sedimentary environment, stratigraphic and biostratigraphic sequence of the Bangestan reservoir in the Binak Oilfield, Report No. P-6187, Deputy Director - Expansion Geology, Basic Geology Department.
-Bahroudi, A., 2003. The effect of mechanical characteristics of basal decollement and basement structures on deformation of the Zagros basin: Uppsala University Library.
-Berberian, M. and King, G., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran: Reply: Canadian Journal of Earth Sciences, v. 18(11), p. 1764-1766.
-Frezzotti, M.L., Tecce, F., National, I. and Casagli, A., 2012. Raman spectroscopy for fluid inclusion analysis. J. Geochemical Explor., v. 112, p. 1-20.
-George, S.C., Ruble, T.E., Dutkiewicz, A. and Eadington, P.J., 2001. Assessing the maturity of oil trapped in uid inclusions using molecular geochemistry data and visually-determined uorescence colours. Appl. Geochemistry, v. 16, p. 451-473.
 https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S0883-2927(00)00051-2
-Goldstein, R.H., 2001. Fluid inclusions in sedimentary and diagenetic systems, Lithos v. 55, p. 159-193. https://doi.org/10.1016/S0024-4937(00)00044-X
-Hooper, R., Baron, I., Agah, S., Hatcher, R. and Al-Husseini, M., 1994. The Cenomanian to recent development of the Southern Tethyan Margin in Iran: Middle East Petroleum Geosciences GEO, v. 2, p. 505-516.
-Karim, A., Hanley, J.J., Pe-Piper, G. and Piper, D.J.W., 2012. Paleohydrogeological and thermal events recorded by fluid inclusions and stable isotopes of diagenetic minerals in Lower Cretaceous sandstones, offshore Nova Scotia, Canada. Am. Assoc. Pet. Geol. Bull. v. 96, p. 1147-1169.
 https://doi.org/10.1306/11021110158
-McLimans, R.K., 1987. The application of fluid inclusions to migration of oil and diagenesis in petroleum reservoirs. Appl. Geochemistry, v. 2, p. 585-603.
 https://doi.org/10.1016/0883-2927(87)90011-4
-Motiei, H., 1993. Stratigraphy of the Persian Gulf, 590 p.
-Munz, I.A., 2001. Petroleum inclusions in sedimentary basins: Systematics, analytical methods and applications, Lithos, v. 55, p. 195-212. https://doi.org/10.1016/S0024-4937(00)00045-1
-Ping, H., Chen, H., George, S.C., Li, C. and Hu, S., 2019. Relationship between the fluorescence color of oil inclusions and thermal maturity in the Dongying Depression, Bohai Bay Basin, China: Part 1. Fluorescence evolution of oil in the context of hydrous pyrolysis experiments with increasing maturity. Mar. Pet. Geol., v. 100, p. 1-19. https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2018.10.053
-Shepherd, T.J., Rankin, A.H. and Alderton, D.H.M., 1985. A Practical Guide to fluid Inclusion Studies, Blackie, USA Chapman and Hall, New york.
-Takin, M., 1972. Iranian geology and continental drift in the Middle East: Nature, v. 235, (5334), p. 147-150.
-Van den Kerkhof, A.M. and Sosa, G.M., 2012. Fluid inclusions - Petrography and genetic interpretation of fluid inclusions. Application of cathodoluminescence techniques. Fluid inclusions - Petrogr. Genet. Interpret. fluid inclusions. Appl. cathodoluminescence Tech. 230026, 57.
-Volk, H. and George, S.C., 2019. Using petroleum inclusions to trace petroleum systems – A review. Org. Geochem, v. 129, p. 99-123. https://doi.org/10.1016/j.orggeochem.2019.01.012
-Wen, S., Liu, J. and Deng, J., 2020. Classification of fluid inclusions. Fluid Incl. Eff. Flotat. Sulfide Miner, p. 17-25. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-819845-2.00002-8
-Zarasvandi, A., Liaghat, S., Lentz, D. and Hossaini, M., 2013. Characteristics of Mineralizing Fluids of the Darreh-Zerreshk and Ali-Abad Porphyry Copper Deposits, Central Iran, Determined by Fluid Inclusion Microthermometry. Resour. Geol., v. 63, p. 188-209. https://doi.org/10.1111/rge.12004
-Zarasvandi, A., Rezaei, M., Raith, J.G., Asadi, S. and Lentz, D., 2019a. Hydrothermal fluid evolution in collisional Miocene porphyry copper deposits in Iran: Insights into factors controlling metal fertility. Ore Geol. Rev., v. 105, p. 183-200.
https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2018.12.027
-Zarasvandi, A., Rezaei, M., Raith, J.G., Lentz, D., Azimzadeh, A.M. and Pourkaseb, H., 2015. Geochemistry and Fluid characteristics of the Dalli porphyry Cu-Au Deposit, Central Iran. J. Asian Earth Sci., v. 111, p. 175-191. https://doi.org/10.1016/j.jseaes.2015.07.029
-Zarasvandi, A., Sameti, M., Fereydouni, Z., Rezaei, M. and Bagheri, H., 2019b. Determine the Source of Mineralizing Fluid in Gol-e-Zard Zn-Pb Deposit, Aligudarz using Geochemical Studies and Fluid Inclusion. Iranian J. of Geology, v. 13(50), p. 57-74.