ظرفیت نهادی و توسعه پایدار منطقه‌ای (موردپژوهی: شهرستان‌های بجنورد و راز و جرگلان، استان خراسان شمالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: در سه دهه اخیر، کاربست ظرفیت نهادی در تحقق توسعه پایدار منطقه­ای در رأس برنامه­ریزی­های توسعه­ای کشورهای جهان درآمده، با این­حال در کشورهای کمتر توسعه­ یافته­ای همچون ایران این مهم مورد غفلت واقع شده است. این نهادها به عنوان کارگزاران توسعه نقش بی­بدیلی در تحولات فضایی دارند که در این پژوهش شهرستان­های بجنورد و راز و جرگلان مورد مطالعه قرار گرفته تا ابتدا ظرفیت نهادهای متولی توسعه در آن ارزیابی گردد و سپس رابطه این ظرفیت­ها بر توسعه پایدار منطقه­ای تحلیل گردد.
موارد و روش­ها: جامعه آماری پژوهش در سطح کارکنان نهادی و جامعه مدنی است که در هر کدام از آن­ها به تعداد 400 نمونه به شیوه غیرتصادفی برگزیده شده است تا با بهره­گیری از روش توصیفی- تحلیلی؛ یافته­های پژوهش ارائه گردد.
بحث و نتایج: نتایج پژوهش براساس آزمون t-test تک نمونه­ای مستقل نشان می­دهد که از منظر کارکنان نهادی، در شهرستان بجنورد میانگین مولفه­های ظرفیت نهادی برابر با 63/2 و در شهرستان راز و جرگلان 44/2 می­باشد که از حد متوسط به ترتیب 37/0 – و 56/0 - کمتر است. براساس نظرات جامعه مدنی، اقدامات نهادی در راستای توسعه پایدار منطقه­ای در شهرستان بجنورد 44/2 و در شهرستان راز و جرگلان 37/2 می­باشد که با سطح اطمینان 95 درصد می­توان معناداری و تفاوت­های به دست ­آمده تایید نمود و به عملکرد نامطلوب نهادها پی برد. همچنین نتایج آزمون پیرسون گویای ارتباط مثبت و معنادار میان برخی از مولفه­های پژوهش است. ارتباطی که میان 17 مولفه پژوهش در دو شهرستان وجود دارد نشان می­دهد که در صورت ارتقای ظرفیت نهادی می­توان فرایند و نهادینگی توسعه پایدار را محقق ساخت اما در شرایط فعلی به دلیل ظرفیت پایین نهادها این رابطه تاثیر منفی برجای گذاشته به گونه­ای که ظرفیت پایین نهادها موجب ناکارآمدی آنان و تاثیرات ناکافی شده است در همین ارتباط لازم است توجه ویژه­ای به هر کدام از ابعاد ظرفیتی شود به گونه­ای که با سیاست­گذاری­های خرد و کلان در دستور کار جدید، به ارتقای آن همت گمارد گرچه صرفا به دلیل ظرفیت نهادی نمی­توان توسعه را در شهرستان­های مطالعاتی پیش­بینی کرد که بر همین اساس می­بایست ظرفیت­های ایجاد شده را به بهره­برداری رساند تا تاثیرات مطلوب و مثبت آن ماندگار گردد.
نتیجه ­گیری: نتایج این پژوهش در ارتباط با مناطق مطالعاتی است و ممکن است تعمیم­پذیری آن در مناطق دیگر کشور و جهان قابل تایید نباشد زیرا بسترهای توسعه و درجه توسعه­یافتگی جوامع و همچنین سیستم­های اجرایی کشورها در مواجه با مسائل با توجه به کثرت نهادها متفاوت است. در نهایت پیشنهادات اجرایی همچون "تنظیم مشوق­های مادی و معنوی برای نهادها در راستای رقابت برای ارتقای خدمات رسانی و عملکردهای بهینه­تر و مطلوب­تر" ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Institutional capacity and sustainable regional development (Case study: Bojnourd and Raz and Jorglan counties, North Khorasan province)

نویسندگان [English]

  • Khodakaram Molaei
  • Lotfali Kozehgar Kaleji
  • Mohammadtaghi Razaviyan
  • Jamileh Tavakoliniya
Department of Human Geography and Spatial Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: Regional sustainable development is influenced by many variables, and institutional capacity is one of them. If institutions have significant capacity, development is more possible, that's why this subject has a special importance for study. However, there are fundamental challenges in using the institutional capacities, which, especially in developing countries, have endangered the goals of sustainable development more than before and should be discussed and investigated.
Materials and methods: This research aims to answer two questions with a comparative study of Bojnord and Raz and Jorglan in North Khorasan province. 1- What is the level of institutional capacity in the study areas? 2- What is the relationship between institutional capacity and regional sustainable development? The statistical population of the research is at the level of institutional employees and civil society, from which 400 samples have been selected from each of them.
Results and discussion: The results of the research based on the independent one-sample t-test show that according to the employees, the average of the institutional capacity components in Bojnord is equal to 2.63 and in Raz and Jorglan it is 2.44, which is lower than the average. According to the opinions of the civil society, institutional measures in line with the sustainable development of the region are 2/44 in Bojnord and 2/37 in Raz and Jorglan, which can confirm the obtained results with a 95% confidence level and realize the unfavorable performance of the institutions. Also, the results of Pearson's test show a positive and significant relationship between some research components. In Raz and Jarglan, as one of the most deprived areas of North Khorasan province, the situation is far more critical than in Pebjnoord as the capital of the province. Because, on the one hand, the institutional capacity is extremely low, and on the other hand, the performance of the institutions, in parallel with their capacity, has had very little effects on the process and institutionalization of sustainable development. Although this pattern is also true in Bojnord, but to some extent its situation is more hopeful and more favorable than Raz and Jarglan.
Conclusion: The results of this research are related to the study areas and its generalizability may not be confirmed in other regions of the country and the world because there is a big difference between the development process and the degree of development of societies as well as the executive systems of countries. Finally, executive proposals have been presented, such as "providing incentives for institutions to improve service delivery and more optimal and desirable functions."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bojnord
  • Sustainable development
  • Regional development
  • Raz and Jorglan
  • Institutional capacity
  • Institution
-Almeida, F. and Cruz, V., 2020. Allan Gruchy’s view of institutionalism and the foundation and early years of the Association for Evolutionary Economics, Journal of EconomiA, v. 21, p. 394-406.
-Baker, S., 2007. Sustainable development as symbolic commitment: Declaratory politics and the seductive appeal of ecological modernisation in the European Union, Environmental politics, v. 16(2), p. 297-317.
-Bossioa, C., Labbeb, D. and Fordc, J., 2021. Urban dwellers’ adaptive capacity as a socio-psychological process: Insights from Lima, Peru. Climate Risk Management, v. 34, p. 352-371.
-Bradley, P., 2022. An exploration of institutional approaches in pursuing sustainable development. Sustainable Production and Consumption, v. 30, p. 623-639.
-Bridges, A., 2016. The role of institutions in sustainable urban governance, Natural Resources Forum, v.40(4), p. 169-179. doi:10.1111/1477-8947.12116.
-Brown, R.R., 2008. Local institutional development and organizational change for advancing sustainable urban water futures, Environ Manage, v. 41(2), p. 221-233.
-Chapman, M., 2001. Lessons for Community Capacity Building: A Summary of Research Evidence. Research Department Scottish Homes, Thistle House, Copyright: Scottish Homes.
-De Meene, S., 2008. Institutional Capacity Attributes of a Water Sensitive City: theCase of Sydney, Australia, 11th International Conference on Urban Drainage, Edinburgh, Scotland, UK.
-European Commission., 2005. Sixth Priodic Report in the Social and Econonmic Situation and Development of Region in the European Union. Luxemburg: European Commision.
-Finkbeiner, M., Schau, E.M., Lehmann, A. and Traverso, M., 2010. Towards life cycle sustainability assessment, Sustainability, v. 2(10), p. 3309-3322.
-Frank, T., 1999. Capacity building and Institutional Development: reflections on water, Public Administration and Development, v. 19, p. 51-61.
-Fresneda, S. and Hernandez, J., 2018. Institutional capacity in the accounting reform process in Spanish local governments, Revista de Contabilidad, v. 21(2), p. 188-195.
-Hoballah, A., Peter, C. and L'environnement, P., 2012. Sustainable, resource efficient cities: making it happen!: UNEP.
-Hodgson, G.M., 2006. What are institutions? Journal of Economic Issues, v. 40(1), p. 1-25.
-Isaksson, K. and Hagbert, P., 2020. Institutional capacity to integrate “radical” perspectives on sustainability in small municipalities: experiences from Sweden, Environmental Innovation and Societal Transitions, v. 36, p. 83-93.
-Jameson, K.P., 2006. Has institutionalism won the development debate? Journal of Economic Issues, v. 40(2), p. 369-375.
-Mackinnon, D., 2020. Institutionalism/Institutional Geographies, International Encyclopedia of Human Geography (Second Edition), v. 1, p. 249-351.
-Mehlum, H., Karl, M. and Torvik, R., 2006. Cursed by Resources or Institutions?. The World Economy, v. 29, p. 1117-1131. 10.1111/j.1467-9701.2006.00808.x.
-Michell Wesley, C., 2010. The Ratonality of Economic Activity II, Journal of Political Economy, v. 18(3).
-Morrison, T.H., 2014. Developing a regional governance index: The institutional potential of rural regions, Journal of Rural Studies, v. 35, p. 101-111.
-Panel, I.R., Consumption, U.N.E.P.S. and Branch, P., 2011. Decoupling natural resource use and environmental impacts from economic growth: UNEP/Earthprint.
-Parada, J.J., 2006. A pragmatic institutional economics approach to economic development and institutions: The case of Colombia: University of Missouri-Kansas City.
-Schandl, H., Hatfield-Dodds, S., Wiedmann, T., Geschke, A., Cai, Y., West, J. and Owen, A., 2016. Decoupling global environmental pressure and economic growth: scenarios for energy use, materials use and carbon emissions, Journal of cleaner production, v. 132, p. 45-56.
-Schandl, H., Hatfield-Dodds, S., Wiedmann, T., Geschke, A., Cai, Y., West, J. and Owen, A., 2016. Decoupling global environmental pressure and economic growth: scenarios for energy use, materials use and carbon emissions, Journal of cleaner production, v. 132, p. 45-56.
-Sence, S. and Korthals, W.K., 2010. Institutional capacities in the land development for housing on Greenfield sites in Istanbul, Habitat International, v. 34(2), p. 183-195.
-Tonn, B., 2014. Review of Governance by Evaluation for Sustainable Development: Institutional Capacities and Learning. Journal of Cleaner Production, v. 68, p. 281-282.
-Verma, N., 2015. Institutions and Planning, Amsterdam: Elsevier Publication.
-Wang, Q., Deutz, P. and Chen, Y., 2017. Building institutional capacity for industrial symbiosis development: A case study of an industrial symbiosis coordination network in China, Journal of Cleaner Production, v. 142, p. 1571-1582.
-Wiig, A. and Kolstad, I., 2009. Is Transparency the Key to Reducing Corruption in Resource-Rich Countries?. World Development, v. 37, p. 521-532.