انتخاب بهترین سناریو برای مدیریت پسماند شهری با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات و ماتریس SWOT (مطالعه موردی: شهرستان بهبهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه محیط‌زیست، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

چکیده

پسماند از تولیدات غیرقابل ‌اجتناب هر جامعه و مدیریت پسماند یکی از نیازهای اصلی آن جامعه است. در این مطالعه در سال ۱۴۰۰، از رویکرد ارزیابی چرخه حیات و ماتریس SWOT به ‌منظور انتخاب بهترین سناریو سامانه مدیریت پسماند شهرستان بهبهان استفاده گردید. این پژوهش با ۵ سناریو شامل: ۱) بازیافت، کمپوست و دفن غیربهداشتی ۲) بازیافت، کمپوست و دفن بهداشتی ۳) بازیافت، زباله‌سوز و دفن غیربهداشتی ۴) بازیافت، زباله‌سوز و دفن بهداشتی ۵) بازیافت، کمپوست و هاضم بی‌هوازی، زباله‌سوز، دفن بهداشتی و همچنین شناسایی تهدیدها و فرصت­های موجود در محیط خارجی یک سیستم و بازشناسی ضعف­ها و قوت­های داخلی آن بر پایه مدیریت پسماندهای شهری به منظور سنجش وضعیت منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. داده‌های موردنیاز از طریق بررسی منابع، تهیه پرسش‌نامه و تکمیل آن توسط پرسنل؛ همچنین بازدید میدانی جمع‌آوری گردید. سیاهه­نویسی چرخه­حیات به کمک مدل IWM-2 صورت پذیرفت. در این مطالعه سناریو سوم وضعیت موجود منطقه است و در قسمت خروجی‌های سمی و شاخص اکولوژیکی، در بین تمامی سناریوها بیشترین بار زیست‌محیطی را وارد می‌کند. مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت­ها و تهدیدها براساس مدل SWOT  به ترتیب بهره­گیری از ماشین­آلات حمل و نقل مناسب شهری، عدم اطلاع­رسانی درخصوص بازیافت و کمپوست و دفن پسماندهای بیمارستانی و صنعتی به همراه زباله­های شهری، اجرای طرح کمپوست با استفاده از تکنولوژی­های جدید وجود قوانین و مقررات محیط­زیستی و نزدیکی محل دفع زباله­های شهری به مناطق روستایی و مسکونی به دست آمد. نتایج به‌ دست‌ آمده از چرخه حیات و ماتریس SWOT، می­تواند بهترین گزینه مناسب جهت مدیریت پسماند را در اختیار تصمیم‌گیران قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Selecting the best scenario for urban waste management using life cycle assessment method and SWOT matrix (Case study: Behbahan county)

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Sabzghabaei
  • Nastaran Tadayonpour
Department of Environment, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran
چکیده [English]

Introduction
The development of urbanization and the growing population of cities and consequently the large increase in the volume of municipal waste, has made solid waste management an important problem in urban planning. Waste is an inevitable product of any society and waste management is one of the main needs of that society. The present study in 2021-2022 has used the life cycle evaluation approach and SWOT matrix in order to select the best scenario of Behbahan city’s waste management system.
Materials and Methods
The study area produces an average of 120 tons of waste per day, of which 91% of waste is collected during the day and 9% at night. Per capita waste production is more than 900 grams per person. The share of waste production for each sector is as following: the residential sector is 76%, commercial 7%, industrial 5%, educational 2%, horticulture 6% and office and services 4%. 75% to 83% of residential waste is perishable materials and according to the analysis, about 79% of Behbahan city’s waste are perishable materials. Life cycle evaluation was carried out for the 5 following scenarios: 1- Recycling, compost and unhygienic landfill 2- Recycling, compost and sanitary landfill 3- Recycling and unsanitary landfill, 4- Recycling, incinerator and sanitary landfill 5- Recycling, anaerobic compost and digestion, incinerator and sanitary burial. Life cycle logging was done using IWM-2 model. Also, SWOT model was used to analyze the performance and status of gaps. It was considered to identify the threats and opportunities in the external environment of a system and to identify its internal strengths and weaknesses based on municipal waste management in order to assess the situation of the study area. Required data were collected by reviewing sources, preparing a questionnaire and field visits.
Results and discussion
In this study, the third scenario is the current situation in the region and in terms of toxic emissions and ecological indicators, among all scenarios, it is the most environmental hazardous. Energy consumption in the first and fifth scenarios was higher than other scenarios due to unsanitary burial. The third and fifth scenarios have the most and the least role in methane production, respectively. According to the ecological index, the scenario of recycling, compost and anaerobic digestion, incinerator and sanitary burial is the best scenario. The third scenario is the worst-case scenario with the highest pollution load. The most important strengths, weaknesses, opportunities and threats according to the SWOT model are the use of appropriate urban transport machinery, lack of information about recycling and compost and landfilling of hospital and industrial waste with municipal waste, respectively. The implementation of the compost project was achieved using new technologies, abiding existing environmental laws and regulations and considering the proximity of municipal waste disposal to rural and residential areas.
Conclusion
The results obtained from the life cycle and the SWOT matrix can only be presented to decision makers through an environmental point of view. In order to make comprehensive decisions, economic and social factors must also be combined with environmental factors in evaluation and decision-making. Therefore, life cycle impact assessment methods and different models that exist to perform this assessment can be used to select and compare different waste management options and provide the best and most effective option for implementation, both ecologically and economically.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life cycle assessment
  • Environmental Index
  • Behbahan cunty
  • SWOT
  • IWM-2
-اکبریان، م.، رضایان، ا.ح. و رشیدی، ع.، 1395. مقایسه نرم­افزارهای تجاری ارزیابی چرخه حیات، چهاردهمین همایش ملی ارزیابی اثرات محیط زیستی ایران، تهران.
-حاجتی صیابری، ن. و ایمانی، ع.، 1393. ارزیابی متغیرهای زیست محیطی براساس مدل SWOT، در مدیریت پسماند شهری(مطالعه موردی: شهر صومعه سرا)، اولین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی رشت.
-حسنی، م.، مرادی، ح.، جمالی نژاد، م. و خداشناس، م.، ۱۳۹۴. بررسی روش‌های مختلف مدیریت پسماند اصفهان با رویکرد ارزیابی چرخه حیات، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست.
-خان پور اقدم، س.، قنبرزاده لک، م.، مهتدی، م. و صبور، م.ر.، ۱۳۹۸. ارزیابی گزینه­های دفع نهایی پسماند جامد شهری با استفاده از تلفیق روش­های ارزیابی چرخه عمر و تحلیل سلسله‌مراتبی (مطالعه موردی: شهر تهران)، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 21، شماره 2، اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸.
-رحمانی، ک.، داداش خواه، ز.، عالی‌قدری، م.، مختاری، ا. و نظری، ه.، 1398. ارزیابی زیست‌محیطی چرخه حیات سامانه مدیریت پسماند شهری بر پایه مدل‌سازی LCAIWM مطالعه موردی: شهر رشت مجله مهندسی بهداشت محیط، تابستان 1398، سال 6، شماره 4، ص 449-456.
-رخشانی نسب، ح.ر. و صفری،خ.، 1395. برنامه­ریزی راهبردی مدیریت پسماند شهر زاهدان به روش SWOT، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 18، شماره 3، پاییز 1395.
-رفیعی، ر.، سلمان ماهینی، ع.ر. و خراسانی، ن.ا.، ۱۳۸۸. ارزیابی محیط زیستی چرخه حیات سامانه مدیریت پسماند شهری (مطالعه موردی: شهر مشهد)، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 16، ویژه‌نامه ۲، ص ۲۰۸-۲۲۰.
-ززولی، م.ع.، کریمی، ز. و رفیعی، ر.، ۱۳۹۸. انتخاب بهترین گزینه‌ها برای مدیریت پسماند شهری با استفاده از ابزار ارزیابی چرخه حیات (مطالعه موردی: شهر نور)، مجله سلامت و محیط‌زیست، فصلنامه علمی‌پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران، دوره 12، شماره 4، زمستان ۱۳۹۸، ص ۶۰۷-۶۲۰.
-ذوقی، م.ج.، قویدل، ا. و سعیدی، م.، ۱۳۹۵. مقایسه انتشار گاز گلخانه‌ای در سیستم‌های مدیریت پسماند با استفاده از ارزیابی چرخه عمر (LCA) علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 18، ویژه‌نامه شماره ۲، پاییز ۱۳۹۵.
-شاه نظری، م.، جلیلی قاضی‌زاده، م. و شهبازی، ا.، ۱۳۹۶. بررسی گزینه‌های دفع پسماند شهری با رویکرد ارزیابی چرخه حیات (مطالعه موردی: شهر توریستی رامسر)، نشریه مهندسی عمران و محیط‌زیست دانشگاه تبریز، شماره ۲۹، ص ۴۷-۸۷.
-عابدین زاده، ن.، عابدین زاده، ف. و عابدی، ط.، 1390. بررسی عوامل راهبردی مدیریت پسماند شهری رشت با استفاده از روش SWOT و تشکیل ماتریس QSPM، محیط شناسی، سال 37، شماره 57، ص 93-104.
-نادری، م.، معرب، ی. و امیری، م.ج.، ۱۳۹۶. ارزیابی سناریوهای چرخه حیات در استراتژی‌های مدیریت پسماند شهر ماهدشت، فصلنامه علمی - پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال 17، شماره ۵، ص ۹۵-۱۱۰.
 
 
 
-Abduli, M.A., Naqhib, A., Yonesi, M. and Akbari, A., 2011. Life cycle assessment (LCA( of solid waste management strategies in Tehran: landfill and composting plus landfill, Environ mental monitoring and Assessment, v. 178(1-4(, p. 487-498.
-Abdoli, M.A., 2006. Municipal solid waste recovery (Reduction-Reuse-Recycle). University of Tehran Press, 364 p. (In Persian).
-Agwu, M.O., 2012. Issues and challenges of solid waste management practices in Port Harcourt city, Nigeria, Am. Journal of Management and Social Sciences, v. 32. p. 83-92.
-Ahmed, S., Hazilah, N., Manaf, A.B.D. and Rafikul, I., 2017. Measuring quality performance between public and private hospitals in Malaysia. International Journal of Quality and Service Sciences, v. 17, p. 112-129.
-Buttol, P., Masoni, P., Bonoli, A., Goldoni, S., Belladonna, V. and Cavazzuti, C., 2007. LCA of integrated MSW management systems: case study of the Bologna district, Waste Management, v. 27, p. 1059-1070.
-Boustead, I., Chaffee, C., Dove, W.T. and Yaros, R.B., 2000. Eco-Indices: What can they tell us?, v. 53-58, 58 p.
-Christensen, T.H., Damgaard, A., Levis, J., Zhao, Y., Björklund, A. and Arena, U., 2020. Application of LCA modelling in integrated waste management. Waste Management. v. 118, p. 313-322.
-Goulart, C., Lineker, M. and Lange, L.C., 2018. Applying life cycle assessment to support environmentally sustainable waste management strategies in Brazil, Resources, journal Conservation and Recycling, v. 128, p. 438-450.
-Guinée, J.B., Heijungs, R., Huppes, G., Zamagni, A., Masoni, P. and Buonamici, R., 2011. Life cycle assessment: Past, present, and future. Environmental Science and Technology, v. 45(1), p. 90-96.
-Hadzic, A., Neven, V. and Sandra, G., 2018. Life-cycle assessment of solid-waste management in city of Zagreb, Croatia, Journal of Material Cycles and Waste Management, v. 20(2), p. 1286-1298.
-Huijbregts, M.A., Schopp, W., Verkuijlen, E., Heijungs, R. and Reijnders, L., 2000. Spatially explicit characterization of acidifying and eutrifying air pollution in life cycle assessment. J, Ind, Eco, v. 4(3), p. 125-142.
-Khandelwal, H.D., Hiya, T., Arun, K. and Kumar, S., 2019. Application of life cycle assessment in municipal solid waste management, A worldwide critical review, Journal of Cleaner Production, v. 209, p. 630-654.
-Khoshnevisan, B., Tabatabaei, M., Tsapekos, P., Rafiee, S., Aghbashlo, M., Lindeneg, S. and Angelidaki, I., 2020. Environmental life cycle assessment of different biorefinery platforms valorizing municipal solid waste to bioenergy, microbial protein, lactic and succinic acid, journal Renewable and Sustainable Energy Reviews, v. 117.
-Moh, Y. and Manaf , L.A.B.D., 2017. Solid waste management transformation and future challenges of source separation and recycling practice in Malaysia. Resources, Conservation and Recycling, v. 116, p.1-14.
-Nabavi-Pelesaraei, A., Kaab, A., Hosseini-Fashami, F., Mostashari-Rad, F. and Chau, K.W., 2019. Life Cycle Assessment (LCA) approach to evaluate different waste management opportunities.  Book: advances in waste-to-energy technologies: Taylor & Francis Group, p. 195-216.
-Rajaeifar, M.A., Ghanavati, H., Dashti, B.B., Heijungs, R., Aghbashlo, M. and Tabatabaei, M., 2017. Electricity generation and GHG emission reduction potentials through different municipal solid waste management technologies, a comparative review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, v. 79, p. 414-439.
-Sharholy, M., Ahmad, K., Mahmood, G. and Trivedi, R.C., 2008. Municipal solid waste manage-ment in Indian cities, A review, Waste Management, v. 28, p. 459-467.
-Ozeler, D., Yetis, U. and Demirer, G.N., 2006. Life cycle assessment of municipal solid waste management methods: Ankara case study, Environment International, v. 32(3), p. 405-424.