ویژگیهای محیط طبیعی، مهمترین عامل در جهت شکلگیری سکونتگاههای انسانی خصوصاً در ادوار باستانی میباشد و بهترین راه درجهت پیبردن به ویژگیهای طبیعی سکونتگاههای باستانی در زمان برپایی آنها، بررسیهای زمینباستانشناسی است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش عوامل محیطی در مکانگزینی تپه باستانی چالتاسیان بوده است. این تپه باستانی، در دشت ورامین و در قسمتهای میانی مخروطافکنه جاجرود، واقع شدهاست. اطلاعات مورد نیاز جهت این پژوهش، از طریق مطالعات کتابخانهای (منابع نوشتاری و تصویری) و میدانی (بازدید میدانی، حفر ترانشه، برداشت نمونه رسوب) به دست آمد. همچنین، روشهای آزمایشگاهی از جمله تشخیص رنگ رسوب با استفاده از جدول رنگ مانسل، آزمایش غربال الکترونیکی، پیپت متحرک و کلسیمتری در جهت بررسی نمونه رسوبهای مورد مطالعه، انجام پذیرفت. شواهد ژئومورفولوژیک محوطه باستانی چالتاسیان و حفر ترانشه و در نهایت، آزمایش نمونه رسوبهای برداشت شده، نمایان کرد که این محوطه باستانی، در کنار یکی از کانالهای دیرینه رودخانه جاجرود قرار گرفته بوده است. به علاوه اینکه بافت و ویژگیهای رسوبی تپه باستانی و رودخانه دیرینه بسیار شبیه هم بودهاند و این امر نشان دهنده این است که رسوبات دشت سیلابی، منبع تأمین مصالح ساکنان باستانی منطقه بوده است.
- دارک، ک. ر. 1387، مبانی نظری باستانشناسی، ترجمه: کامیار عبدی، مرکز نشر دانشگاهی، 303 ص.
- رامشت ، م. ح.، 1388. دریاچه های دوران چهارم، بستر تبلور و گسترش مدنیت در ایران ، آرشیو SID ، شماره 503، ص 90 – 111.
- زهتابیان، غ. ر.، رفیعی امام، ع.، علوی پناه، س. ک. و جعفری، م.، 1382. بررسی کیفیت آب رودخانه جاجرود در ورامین، مجله بیابان، جلد 8، شماره 2، ص 164-176.
- فاضلی نشلی، ح.،1384. گزارش مقدماتی کاوش محوطه باستانی تپه پردیس در سال 1383، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 2 ، ص 31-44.
- فرهنگ جغرافیای رودهای کشور، حوضه آبریز مرکزی.، 1383. انتشارات سازمان جغرافیایی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
- مقصودی، م.، 1387. بررسی عوامل موثر در تحول ژئومورفولوژی مخروطافکنهها، مطالعه موردی: مخروطافکنه جاجرود، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 65، ص 73-92.
- مقصودی، م.، فاضلی نشلی، ح.، عزیزی، ق.، گیلمور، گ. و اشمیت، آ.، 1391. نقش مخروط افکنهها در توزیع سکونت گاههای پیش از تاریخ از دیدگاه زمین باستان شناسی )مطالعه ی موردی: مخروط افکنه جاجرود و حاجی عرب(، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 4، ص 1-22.
- ملک شهمیرزادی، ص.، محسنی، ح. و سروقدی، م.ج.، 1375. مجموعه دروس باستان-شناسی و هنر پیش از تاریخ: مبانی باستانشناسی ایران، بینالنهرین، مصر. نشر مارلیک، جهاد دانشگاهی، 425ص.
- موسوی حاجی، ر. و مکوندی، ب.، 1389. رودخانه شیله و تاثیر آن بر استقرارگاه های انسانی منطقه، مجموعه مقالات چهارمین کنگره جغرافیدانان جهان اسلام، ایران، زاهدان.
-Anderson, K. C. and Neff , T., 2011. The influence of paleofloods on archaeological settlements patterns during A.D. 1050 - 1170 along the Colorado River in the Grand Canyon, Arizona, USA: Catena, v. 85, p. 168 - 186.
-Brown, A. G., 2008. geoarchaeology, the four dimension (4D) fluvial matrix and climatic causality: Geomorphology, v. 101, p. 278 - 297.
-Bruneton, H., 2001. Geomorphological evidence for fluvial change during the Roman period in the lower Rhone Valley (southern France): Catena, v. 45 ,p. 287 - 312.
-Coningham, R. A. E., Fazeli, R., Young, R.L., Gillmore, G.K., Karimian, H., Maghsoudi, M. and Donahue, R. E., 2012. Socio-Economic Transformations: Settlement Survey in the Tehran Plain and Excavations atTepe Pardis: British Institute of Persian Studies, v. 44, p. 33-62.
-Draut, A., 2008. application of sedimentary-structure interpretation to geoarchaeological investigation in the Colorado river, Grand Canyon , Arizona, USA : Geomorphology, v. 101, p. 497-509.
-Fazeli, H., Coningham, R. A. E., Young., R.L., Gillmore, G.K., Maghsoudi, M. and RazaReviewed, H., 2012. socio economic transformation in the Tehran plain: final season of settlement survey and excavation at tape pardi: British Institute of Persian Studies, v. 45, p. 267-285.
-Folk, R.L. and Ward, W.C., 1957. Brazos River bar: a study in the significance of grain size parameters: Journal of Sedimentary Petrology, v. 27, p. 3-26.
-Gillmore, G. K., Stevens, J. and Buylaert, P., 2011. the Geoarchaeology and the value of multidisciplinary palaeoenvironmental approaches : a case study from Tehran Plain, Iran: Geological Society, London, Special Publications, v. 352, p. 49-67.
-Gillmore, G.K., Coningham, R. A. E., Fazeli, H., Young, R.L., Magshoudi, M., Batt, C. and Rushworth, M ., 2009. Irrigation on the Tehran Plain, Iran: Tepe Pardis — The site of a possible Neolithic ,irrigation feature: Catena, v. 78 , p.285-300.
-Goldberg, P. I. and Macphail, R., 2006. Practical and Theoretical Geoarchaeology, Wiley Blackwell Publishing, Oxford, 463.p
-Guccione, M. J., 2008. Impact of the alluvial style on the geoarchaeology of stream valleys: Geomorphology, v. 101, p. 378 - 401.
-Quigley, M., Fattahi, M., Sohbati, R. and Schmidt, A., 2011. Palaeoseismicity and pottery : investigating earthquake and archaeological chronologies on Hajiarab alluvial fan, Iran: Quaternary International, p.1-11.
-Schmidt, A. and Fazeli Nashli, H., 2006. Tepe Ghabristan: Geophysical Survey Report: Humanities, v. 13, p. 31 - 49.
-Thornbush, M. J., 2012. Archaeogeomorphology as an application in physical geography: Applied Geography, v. 34, p. 325-330.
مقصودی, مهران, زمان زاده, سید محمد, اهدائی, افسانه, یوسفی زشک, روح الله, & یمانی, مجتبی. (1393). تحلیل نقش کانالهای دیرینه رودخانه جاجرود در مکانگزینی محوطه باستانی چالتاسیان در دشت ورامین. پژوهشهای دانش زمین, 5(4), 1-15.
MLA
مهران مقصودی; سید محمد زمان زاده; افسانه اهدائی; روح الله یوسفی زشک; مجتبی یمانی. "تحلیل نقش کانالهای دیرینه رودخانه جاجرود در مکانگزینی محوطه باستانی چالتاسیان در دشت ورامین". پژوهشهای دانش زمین, 5, 4, 1393, 1-15.
HARVARD
مقصودی, مهران, زمان زاده, سید محمد, اهدائی, افسانه, یوسفی زشک, روح الله, یمانی, مجتبی. (1393). 'تحلیل نقش کانالهای دیرینه رودخانه جاجرود در مکانگزینی محوطه باستانی چالتاسیان در دشت ورامین', پژوهشهای دانش زمین, 5(4), pp. 1-15.
VANCOUVER
مقصودی, مهران, زمان زاده, سید محمد, اهدائی, افسانه, یوسفی زشک, روح الله, یمانی, مجتبی. تحلیل نقش کانالهای دیرینه رودخانه جاجرود در مکانگزینی محوطه باستانی چالتاسیان در دشت ورامین. پژوهشهای دانش زمین, 1393; 5(4): 1-15.