%0 Journal Article %T بررسی تغییرات خود همبستگی فضایی درون دهه‌ای پرفشار جنب حاره بر روی ایران طی سال‌های 1979 تا 2018 %J پژوهشهای دانش زمین %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-8299 %A احمدی, محمود %A اسدالهی, عنایت %A شجاعی زاده, کبری %A بازوند, ناهید %D 2021 %\ 11/22/2021 %V 12 %N 3 %P 185-201 %! بررسی تغییرات خود همبستگی فضایی درون دهه‌ای پرفشار جنب حاره بر روی ایران طی سال‌های 1979 تا 2018 %K ایران %K پرفشار جنب حاره %K خودهمبستگی %K شاخص موران جهانی و محلی %K شاخص لکه داغ %R 10.48308/esrj.2021.101046 %X هدف از این پژوهش بررسی تغییرات خود همبستگی فضایی پرفشار جنب حاره بر روی ایران می­باشد. ابتدا داده­های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال طی سال­های 1979 تا 2018 از پایگاه داده (ECMWF) با تفکیک 25/0 در 25/0 درجه استخراج گردید. سپس به چهار دوره ده ساله تقسیم شد. برای بررسی تغییرات خودهمبستگی فضایی از شاخص­های موران جهانی، موران محلی و گتیس – ارد جی و بیضی استاندارد جهت نمایش انحراف پراکندگی نقاط استفاده گردید. نتایج نشان داد براساس شاخص موران جهانی تغییرات پرفشار جنب حاره بر روی ایران حالت خوشه­ای بالایی دارد. این شاخص مشخص کرد که در تمامی دوره­ها بر روی نوار شمالی، شمال­غربی و شمال­شرقی لکه سرد وجود داشته و لکه­های داغ بر روی غرب، جنوب­غربی و نواحی از جنوب و مرکز کشور وجود دارد. در دوره دوم و سوم توزیع الگوی بیضی استاندارد حالت دایره­ای داشته، اما در دوره اول حالت کشده و این حالت در دوره چهارم به حداکثر خود رسیده و حالت شمال غربی – جنوب شرقی پیدا کرده است که بیانگر گسترش بیشتر پرفشار جنب حاره بر روی نواحی غربی و روند افزایشی رو به شمال و عدم گسترش این سامانه بر روی نواحی شرقی ایران می­باشد. تغییرات لکه­های سرد بر روی ایران روند افزایشی داشته، به­خصوص در دوره چهارم در نواحی شرقی کشور به اوج خود رسیده که حاکی از تغییر وضیعت مکانی لکه­های داغ بر روی ایران و گسترش آن به نواحی غرب و شمال در مقایسه با سایر دوره می­باشد. %U https://esrj.sbu.ac.ir/article_101046_28e2349dd0163920ad2f28338de4a07e.pdf