اثرات انتقال آب از سد کرخه بر روی بالا آمدگی آب‌های زیرزمینی دشت عباس ایلام

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ایلام

2 شرکت آب منطقه ای ایلام

چکیده

دشت عباس در جنوب استان ایلام واقع شده ­است. در این دشت رودخانه دائمی وجود نداشته، لذا بهره­برداری شدید از آب زیرزمینی توسعه یافته ­است. به موجب آن، سطح آب زیرزمینی کاهش یافته به­طوری که میانگین افت سالانه آبخوان از مهرماه 64 تا بهمن 84 برابر 27/0 متر بوده ­است. میزان افت در مناطق مختلف به دلیل عدم توزیع یکنواخت چاه­های بهره­برداری متفاوت بوده، لذا معکوس­شدگی جهت جریان آب زیرزمینی در برخی نقاط اتفاق افتاده است. انتقال آب از دریاچه سد کرخه به مناطق جنوبی دشت عباس از بهمن­ماه 84­ آغاز گردیده و به موجب آن سطح آب زیرزمینی بالا آمده به­طوری که تا شهریور 93 در برخی مناطق میزان خیز آب زیرزمینی به بیش از 19 متر می­رسد. با تکمیل شبکه آبیاری و زهکشی دشت­عباس در مناطق شمالی، میزان آب ورودی به دشت افزایش یافته و در نتیجه تراز آب زیرزمینی در کل دشت به شدت افزایش یافته است. با توجه به اینکه سیستم زهکشی برای این دشت طراحی نشده و آبخوان دشت عباس از نظر هیدروژئولوژی یک آبخوان بسته می­باشد، در نتیجه بخش عمده­ای از اراضی دشت­عباس در آینده­ای نزدیک زه­دار خواهد شد. جهت جلوگیری از بروز مشکلات، بهترین راهکار، بهره­برداری تلفیقی و هم­زمان از آب­های سطحی و زیرزمینی می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impacts of water transfer from Karkheh Dam on rising of groundwater in Dasht-e-Abass Plain, Ilam Province

نویسندگان [English]

  • Haji Karimi 1
  • Sadegh Alimoradi 2
1 Ilam university
2 Ilam regional water resources
چکیده [English]

The Dasht-e-Abass plain is located in the south of Ilam Province. There is not any permanent river in this plain, therefore, excessive exploitation from the Dasht-e-Abass aquifer has been extended. Therefore, water level has been decreased so that annual average rate of water level drawdown from October 1985 to February 2005 has been 0.27 meter. The rate of water level drawdown due to non-equal distribution of exploitation wells is different, therefore, groundwater flow has been reversed in some parts of the aquifer. Water transfer from Karkheh dam reservoir to the south of Dasht-e-Abass was started in February 2005 and thereafter water level was increased so that in some parts of the aquifer the rate of water level rise is up to 19 meters until September 2014. By development of Dasht-e-Abass irrigation and drainage network at the north of plain, input water from Karkheh dam to Dasht-e-Abass increased and thereby water level increased significantly. Since the drainage system for Dasht-e-Abass is not designed and hydrogeologically the Dasht-e-Abass Plain is a closed-aquifer, therefore, a wide part of farmlands will be waterlogged in the near future. To avoid of this problem, the best solution is combinational exploitation and simultaneity of groundwater and surface water exploitation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rising of groundwater mound- inter-basin water transfer
  • Dashte Abass aquifer
  • Karkheh Dam
  1. -اصغری مقدم، ا.، رنجبر، م.، جاهدان، ن. و قره بگلو، ل.، 1387. بالا آمدگی سطح آب زیرزمینی و تأثیر آن بر افت کیفی آبخوان دشت نقده، سومین کنفرانس مدیریت منابع آب، دانشگاه تبریز.
  2. -امیریان، ع. و امیریان، م.، ۱۳۹۲. بررسی اثرات انتقال آب بر توسعه شبکه‌های آبیاری استان خوزستان، پنجمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، تهران، انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران، دانشگاه شهید بهشتی.
  3. -شکیبا، م.، لیاقت، ع.ا. و میرزایی، ف.، 1392. بررسی تاثیر عمق اختلاط بر کیفیت زه آب خروجی از زهکشی در اراضی با آب کم‌عمق و شور، مجله پژوهشی آب در کشاورزی، شماره 27، ص 267-279.
  4. -شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس، 1382. مطالعات مرحله اول طرح شبکه آبیاری و زهکشی دشت عین‌خوش-فکه و دشت عباس.
  5. -Al-Sefry, S. and Sen, Z., 2006. Groundwater rise problem and risk evaluation in major cities arid lands, Jeddah case in Kingdom of Saudi Arabia, Water Resources Management, v. 20, p. 91-108.
  6. -Bouwer, H., 2002. Artificial recharge of groundwater, hydrogeology and engineering, Hydrogeology Journal, v. 10, p. 121-124.
  7. -Deepak, K.D., 2006. Environmental impact of inter-basin water transfer projects, Some evidence from Canada, Economic and Political Weekly, v. 17, p. 1703-1707.
  8. -Fetter, C.W., 2001. Applied hydrogeology, Prentice-Hall, Inc.
  9. -Gurung, P. and Bharati, L., 2012. Downstream Impacts of the Melamchi Inter-Basin Water Transfer Plan (MIWTP) Under Current and Future Climate Change Projections, Journal of Water, Energy and Environment, v.11, p.23-29.
  10. -Maknoon, R., Kazem, M. and Hasanzadeh, M., 2012 Inter-Basin Water Transfer Projects and Climate Change, The Role of Allocation Protocols in Economic Efficiency of the Project, Case Study, Dez to Qomrood Inter-Basin Water Transmission Project (Iran), Journal of Water Resource and Protection, v. 4, p. 750-758.
  11. -Snaddon , C.D. , Wishart, M.J. and Davies, B.R., 2008. Some implications of inter-basin water transfers for river ecosystem functioning and water resources management in southern Africa, Aquatic Ecosystem Health & Management Journal, p.159-182.
  12. -Todd, D.K., 2005. Groundwater hydrology, John wiley & sons, Inc, 385 p.
  13. -Walton, C.W., 1990. Principles of Groundwater Engineering, Lewis Publishers, 546 p.