چینه‌نگاری سنگی، زیستی و دیاژنز سازند روته، در جنوب آمل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: در پرمین اولیه، عمدتاً رسوبات سیلیسی مخلوط، بقایای کربناته سازند درود عمدتاً در محیط قاره ای و میانی با افزایش عمق به تدریج در پرمین پسین، پرمین میانی و پرمین اولیه سازند روته با رخساره های کربناته و سپس در پرمین پسین نهشته شد. . سازند روته برای اولین بار توسط آسرتو (Assereto, 1963) در دره روستای روته در شمال شرق تهران شناسایی و معرفی شد. در این مطالعه سازند روته بر اساس مشخصات سنگ‌شناسی دقیق (ماکروسکوپی و میکروسکوپی) و شناسایی روزن‌داران کف در برش چینه‌شناسی در 30 کیلومتری جنوب آمل در البرز مرکزی، از نظر سنگ‌ها، چینه‌شناسی و زیست چینه‌شناسی بررسی شده است.
مواد و روش­ها: پس از تهیه مقاطع نازک میکروسکوپی از تمامی نمونه ها، مقاطع با محلول آلیزارین قرمز رنگ طبق روش دیکسون (Dickson, 1965) رنگ آمیزی شدند تا کلسیت از دولومیت تشخیص داده شود و سپس برای شناسایی میکروفسیل ها زیر میکروسکوپ مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از شناسایی ریزفسیل ها، پهنه بندی زیستی رسوبات سازند روته بر اساس بیوزون لون و اوکای (1996) متعلق به غرب پالئوتتیس آغاز شد.
نتایج و بحث: در بررسی‌های زیست چینه‌شناسی سازند روته در بخش چینه‌شناسی آمل جنوبی، در حالی که 31 جنس و 57 گونه روزن‌فران اعماق دریا شناسایی شدند، سه بیوزون محلی به شرح زیر شناسایی و معرفی شدند. روزن داران کوچک و فوسولینیدها همراه با جلبک های سبز و قرمز مهم ترین ریزفسیل های تشکیل روته را تشکیل می دهند.
 منطقه مجموعه Neoendothyra bronnimanni-Neoendothyra reicheli
این بیوزون که از نوع تجمعی است، بر اساس جامعه همزیستی موجود در آن تعریف شده است و پس از مرز فرسایش بین سازندهای دورود و روته، 72 متر از قاعده سازند روته را اشغال می کند. قدمت این بیوزون بر اساس گونه‌های شناسایی‌شده آن مانند گونه‌های مختلف Neoendothyra و مقایسه این بیوزون تجمعی با لایه‌های خاچیک جلفا و سایر مناطق منطقه تتیس مانند افغانستان نشان‌دهنده سن مرغابی متأخر برای این زون است.
Chusenella sinensis - Codonofusiella Erki - منطقه مجموعه Pachyphloia
این بیوزون تجمعی شامل 282 متر ضخامت سازند روته بعد از بیوزون 1 می شود. سن این سازند بر اساس حضور روزن دارانی مانند Chusenella sinensis و مقایسه این بیوزون تجمعی با روزن داران میانی سازند خوف است.
Paraglobivalvulina mira - منطقه مجموعه Dagmarita chanakchiensis
این بیوزون که بر اساس مجموعه همزیستی زیر تعریف شده است، در 288 متری بالای سازند روته در برش مورد مطالعه ساکن است. بر اساس کمپلکس همزیست، سن این زیست زون به عنوان جولفیان اولیه شناسایی شده است.
نتیجه ­گیری: ضخامت رسوبات سازند روته در این بخش 642 متر است و از نظر سنگ شناسی عمدتاً از سنگ آهک تیره ضخیم تا متوسط و نازک به همراه آهک های دولومیتی، دولومیت آهکی، آهک ماسه ای، آهک چرتی، شیل و ماسه سنگ تشکیل شده است.
مرز زیرین سازند روته با سازند دورود ناهماهنگی است. مرز بالایی آن نیز با سازند نسن است که همراه با افق لاتریتی ناپیوسته و فرسایش یافته است.
بر اساس زون های بیولوژیکی فوق و مجموعه فسیل های شناسایی شده در آنها، سن سازند مرگابین پسین - روته جلفی اولیه تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Lithostratigraphy, biostratigraphy and diagensis of the Ruteh Formation, south of Amol

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Chegini 1
  • Iraj Maghfouri Moghaddam 1
  • Mohamad Hossein Adabi 2
  • Masoud Lotfpour 2
1 Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: During the Early Permian, mostly mixed siliceous sediments Carbonate-debris of Droud formation was mainly deposited in continental and intermediate environment, with increasing depth gradually in the late Permian, Middle Permian and early Permian of Ruteh Formation with carbonate facies and then in the late Permian. Ruteh formation was identified and introduced for the first time by Assereto (Assereto, 1963) in the valley of Ruteh village in the northeast of Tehran. in this study of Ruteh formation based on detailed lithological characteristics (macroscopic and microscopic) and identification of benthic foraminifera in a stratigraphic section 30 km south of Amol in central Alborz, in terms of rocks Stratigraphy and biostratigraphy have been investigated.
Materials and methods: After preparing microscopic thin-sections from all samples, the sections were stained with red alizarin solution according to Dickson's method (Dickson, 1965) to distinguish calcite from dolomite and then studied under a microscope to identify microfossils. After the identification of microfossils, the bio zonation of the sediments of Ruteh Formation was started based on the biozone of Leven and Okay (1996) belonging to the West of Paleo-tethys.
Results and discussion: In the biostratigraphic studies of the Ruteh formation in the stratigraphic section of South Amol, whereas 31 genera and 57 species of benthic foraminifera were identified, three local biozones were identified and introduced as described below. Small Foraminifera and Fusulinids together with green and red algae constitute the most important microfossils of Ruteh formation.
Neoendothyra bronnimanni-Neoendothyra reicheli assemblage zone
This biozone, which is an accumulation type, is defined based on the existing symbiotic community in it, and it occupies 72 meters from the base of the Ruteh formation after the erosion boundary between the Dorud and Ruteh formations. The age of this biozone based on its identified species such as various species of Neoendothyra and the comparison of this cumulative biozone with Khachik Julfa layers and other areas of the Tethys region such as Afghanistan indicates the late Murgabian age for this zone.
Chusenella sinensis - Codonofusiella erki - Pachyphloia sp. assemblage zone
This cumulative biozone includes 282 meters of the thickness of Ruteh formation after biozone 1. The age of this formation is based on the presence of foraminifera such as Chusenella sinensis and the comparison of this accumulation biozone with midian foraminifera of Khuf Formation
Paraglobivalvulina mira - Dagmarita chanakchiensis assemblage zone
This biozone, which is defined based on the following symbiotic complex, inhabits 288 meters from the top of the Ruteh Formation in the studied section. Based on the symbiont complex, the age of this biozone has been identified as the early Julfian.
Conclusion: The thickness of the sediments of Ruteh formation in this section is 642 meters and in terms of lithology, it mainly consists of thick to medium and thin dark limestone along with dolomitic limestone, limy dolomite, sandy limestone, cherty limestone, shale and sandstone. The lower boundary of Ruteh Formation with Dorud Formation is disconformity. Its upper border is also with the Nesen Formation, which is discontinuous and eroded along with a laterite horizon. Based on the above biological zones and the set of fossils identified in them, the age of the Late Murgabin-Early Julfian Ruteh formation was determined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Central Alborz
  • Biozone
  • Lithostratigraphy
  • Biostratigraphy
  • Foraminifera
  • Ruteh Formation
-Aghanabati, S., 1389. Geology of Iran, Organization of Geology and Mineral Exploration, third edition, 708 p.
-Assereto, R., 1963. The Paleozoic formations in Central Elburz (Iran), (Preliminary Note), Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, v. 69(4), p. 503-543.
-Bozorgnia, F., 1973. Paleozoic foraminiferal biostratigraphy of central and east Alborz mountains, Iran: National Irainian Oil Company, Geological Laboratory Publication, v. 4, Tehran, p. 185.
-Chao, Y.T., 1927. Productidae of China. Palaeontologia Sinica, series B, v. 5, p. 1-244.
-Dawson, O., 1993. Fusiline foraminiferal biostratigraphy and carbonate facies of the Permian Ratburi Limestone, Saraburi, central Thailand. Journal of Micropalaeontology, v. 12(1), p. 9-33.
-Dickson, J.A.D., 1965. A modified staining technique for carbonates in thin section, Nature, v. 205, doi.org/10.1038/205587a0.
-Fontaine, H., 1961. Les madreporaires paleozoiques du Viet-Nam, du Laos, et du Cambodge. Archives Geologiques du Viet-Nam, v. 5, p. 1-276.
-Gaetani, M., Angiolini, L., Ueno, K., Nicora, A., Stephenson, M., Sciunnach, D., Rettori, R., Price, G.D. and Sabouri, J., 2009. Pennsylvanian-Early Triassic stratigraphy in the Alborz Mountains (Iran). In: M. F. Brunet, M.
-Gaillot, J. and Vachard, D., 2007. The Khuff Formation (Middle East) and time-equivalents in Turkey and South China: biostratigraphy from Capitanian to Changhsingian times (Permian), new foraminiferal taxa, and palaeogeographical implications. Coloquios de Micropaleontologia, v. 57, p. 37-223.
-Ghasemi Nejad, E., 2002. Biostratigraphy and depositional history of the Paleozoic deposits in the South of Central Alborz Basin, Based on Foraminifera, Iranian International Journal of Science, v. 3, p. 93-114.
-Kobayashi, F. and Altiner, D., 2008. Late Carboniferous and Early Permian fusulinoideans in the Central Taurides, Turkey- Biostratigraphy, faunal composition, and their paleogeographic and tectonic implications. Journal of Foraminifera Research, v. 38, p. 59-73.
-Lotfpour, M., 1384. Sequence stratigraphy, sedimentary environments and biostratigraphy of Dalan and Kangan formations in South Zagros region with a special view on the bondary of Permo-Triasic, PhD thesis, Shahid Beheshti University, 500 p.
-Leven, E.J. and Okay, A.I., 1996. Foraminifera from the exotic Permo-Carboniferous limestone blocks in the Karakaya complex, northwestern Turkey, Rivi. Ital. Paleon. Strat., v. 102, p. 139-174.
-Najafian, B., Bahram Manesh, M.N. and Faraji Khordmardi, M., 2012. Biostratigraphy of Ruteh and Nesen formations in the stratigraphic section of the structure (Central Alborz) based on Foraminifera, 32nd meeting and first international specialized congress of geosciences, 8 p.
-Ross, C.A., 1974. Paleogeography and provinciality, In Ross, C. A., ed., Paleogeographic provinces and provinciality, SEPM, Spec. Publ. v. 21, p. 1-17.
-Ross, C.A. and Ross J.R.P., 1982. Biogeographical influences on Late Palaezoic faunal distributions. In LARWOOD, G. P., and NIELSEN, C eds., Recent and Fossil Bryozoa, Olsen and Olsen Printers, Denmark, p. 199-212.
-Süssli, P.E., 1976. The Geology of the lower Haraz valley area, central Alborz, Iran., v. 38. Geological Survey of Iran.
-Vahdati, F., 1999. Geological map of Amol (scale of 1:100 000), Geol. Surv. Iran.
-Zhang, Y.C., Cheng, L.R. and Shen, S.Z., 2010. Late Guadalupian (Middle Permian) fusuline fauna from the Xiala Formation in Xainza County, central Tibet: implication for the rifting time of the Lhasa block, Journal of Paleontology, v. 84, p. 955-973.