بارزسازی آنومالیهای ژئوشیمیایی از زمینه با استفاده از روش فرکتالی عیار-محیط (log-log C- P) در محدوده شیربیت (شمال شرق اهر)

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زمین‌شناسی اقتصادی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز

2 استادیار زمینشناسی اقتصادی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز

چکیده

محدوده پلی متال شیربیت، در استان آذربایجان شرقی و در 30 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اهر، در منطقه فلززایی اهر و حاشیه باتولیت شیورداغ واقع شده است. تزریق نفوذی­های گرانودیوریتی به درون سنگ­های تراکیتی،‌ آندزیتی توأم با میان لایه­های آذرآواری ائوسن سبب ایجاد دگرسانی گرمابی گسترده سیلیسی، آرژیلیکی و پروپلیتیکی به همراه کانی­زایی بفرم رگچه­های کوارتز- سولفیدی (اکسیدی ± کربناتی ± سولفاتی) مس، مولیبدن و سرب شده است. تراکم غالب رگچه­های کالکوپیریت و پیریت و مولیبدنیت به همراه مالاکیت و آزوریت و هیدروکسید های آهن در واحد تراکیتی- آندزیتی با دگرسانی سیلیسی- آرژیلیک متمرکز می­باشد. نقطه عطف این پژوهش بررسی قابلیت روش فرکتالی عیار- محیط (log-log C-P) برای جداسازی آنومالی­های ژئوشیمیایی عناصر کانساری از زمینه، تعیین حد آستانه­ای دقیق، کاهش مساحت آنومالی­ها و نیز تعیین تعداد مراحل غنی شدگی عناصر در محدوده مورد مطالعه در قیاس با روش­های آمار چند متغیره می­باشد. برای این منظور، تعداد 85 نمونه رسوب آبراهه­ای برداشت شده از یک شبکه نمونه­برداری سیستماتیک به روش ICP-MS  مورد تجزیه واقع شده و با هدف شناسایی نواحی مستعد کانی سازی، با ترسیم نمودارهای لگاریتمی عیار - محیط مقادیر زمینه و آنومالی­ها برای عناصر موردنظر در منطقه از یکدیگر جدا شدند؛ سپس نقشه­های آنومالی عنصری تهیه و درنهایت نقشه­های توزیع عناصر کانساری ترسیم و آنومالی­های مربوطه به تفکیک مشخص شدند. نتایج استفاده از روش فرکتالی عیار- محیط نشانگر وجود آنومالی­های احتمالی عناصر Cu، Mo و Ti در بخش شرقی-شمال شرقی و جنوب غربی محدوده شیربیت می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of geochemical anomalies from the background using the Concentration-Perimeter fractal model (log-log C-P) in the Shirbit area (northeast of Ahar)

نویسندگان [English]

  • Kamal Siahcheshm 1
  • Azizeh Vahdati Helan 2
  • Seyyed Gafur Alavi 2
1 Assistant Professor, Department of Earth Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz
2 MS.c in Economic Geology, Department of Earth Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz
چکیده [English]

The Shirbit polymetal prospect area is located in 30 km north-east of Ahar city within the Ahar- ore filed in around of Shivardagh batholith. Intrusion of granodiorite igneous bodies into the Eocene trachyte to andesite associated with pyroclastic interlayers caused widespread silicic, argillic and propylitic hydrothermal alteration associated with the Cu, Mo, Pb mineralization as quartz-sulfide (±oxide, carbonate, sulphate) vein and veinlets. Most of chalcopyrite, pyrite and molybdenite veins together with malachite, azurite and iron hydroxides were concentrated in the trachytic-andesitic units with silicic-argillic alteration. The turning point of this study includes investigating the possibility of log-log C-P method for separating geochemical anomalies of ore forming elements from the background, accurately determining the cut-off grade, decreasing the area of anomalies, and determining the number of stages of enrichment of elements in the study area compared to the multivariate statistical methods. For this purpose, 85 stream sediment samples taken from a systematic geochemical network were analyzed using ICP-MS method. In order to identify the susceptible mineralization areas by using of concentration-perimeter double logarithmic method, thee background values and anomalies were separated for each element in the region. Then, elemental anomaly maps were prepared and finally the distribution maps of the ore-forming elements were mapped and the relevant anomalies were distinguished. The results of using C-P fractal method indicates the presence of possible anomalies of Cu, Mo and Ti elements in the eastern, northeastern, and southwest parts of Shirbit area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concentration perimeter fractal
  • Factor analysis
  • Cluster
  • Ahar
  • Shirbit