تحلیل هندسی و جنبشی تاقدیس زیلویی در بخش شمالی فروبار دزفول، جنوب باختر ایران

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 اداره ژئوفیزیک مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران

چکیده

فروبار دزفول در بخش مرکزی کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس میادین نفتی متعددی را در خود جای داده است. تاقدیس زیلویی در شمال این فروبار هندسه متفاوتی را در بخش‌های مختلف خود نشان می‌دهد. تحلیل هندسی و جنبشی تاقدیس زیلویی با استفاده از پنج نیمرخ لرزه‌نگاری تقریباً عمود بر محور این تاقدیس انجام شده است. پارامتر نسبت اندازه (R) برای تاقدیس زیلویی نوع پهن و گسترده را پیشنهاد می‌کند. پارامتر توزیع خمیدگی یال (L) این تاقدیس در بازه 7/0≥ L ≥17/0 قرار می‌گیرد. در ستون چینه‌شناسی منطقه، سازند گچساران به عنوان افق جدایشی بالایی و پاره‌سازند کلهر به همراه سازندهای پابده و گورپی و سازندهای گرو-دشتک به ترتیب به عنوان افق‌های جدایشی فرعی و میانی درگیر در دگرریختی تاقدیس زیلویی بوده‌اند. این تاقدیس در بخش‌های مختلف، هندسه‌ای مشابه چین‌های جدایشی، چین‌های انتشار گسلی، ساختارهای بالاجسته و چین‌های خم گسلی برشی را به نمایش گذاشته است. به دلیل وجود افق جدایشی گرو-دشتک در منطقه و از آنجایی که در برخی نیمرخ‌های لرزه‌نگاری تاقدیس زیلویی یک چین جدایشی می‌باشد، این تاقدیس در بخش میانی و پایانه جنوب خاوری به عنوان یک چین جدایشی گسل خورده و در پایانه شمال باختری به عنوان یک هندسه حد واسط بین چین جدایشی و چین خم گسلی برشی تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Geometric and kinetic analysis Zeloi Anticline in the northern part of Dezful Embayment, SW Iran

چکیده [English]

Dezful Embayment in the central part of Zagros fold-thrust belt includes numerous oil fields. Zeloi Anticline in the north of this Embayment displays various geometry in different parts. Geometric and kinetic analysis of Zeloi Anticline is done using five seismic profiles almost perpendicular to the axis of the anticline. Aspect ratio parameter (R) suggests wide and broad words for Zeloi Anticline. Distribution of curvature on limb parameter (L) of this anticline is in range of 0.17≤ L ≤0.7. According to the stratigraphical column, Gachsaran Formation as upper detachment horizon and Kalhor member with Pabdeh and Gurpi Formations and Garua-Dashtak Formations have been involved as local and intermediate detachment horizons in deformation of Zeloi Anticline, respectively. This anticline exhibits geometry similar to the detachment folds, fault-propagation fold, pop-up structures and shear fault-bend fold in different parts. Because of the Garua-Dashtak detachment horizon existence in the area and since in the some seismic profiles Zeloi Anticline is a detachment fold, this anticline is analyzed as a faulted-detachment fold in central and south-eastern plunge and as an intermediate geometry between detachment fold and shear fault-bend fold in the northwest plunge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • L parameter
  • Zeloi Anticline
  • Detachment fold
  • shear fault-bend fold
  • Dezful Embayment

مراجع

  1. منابع
  2. -حاجی‌علی‌بیگی، ح.، 1394. تصویری از منطقه گسلی ژرف بالارود، شمال اندیمشک، جنوب‌باختر ایران، فصلنامه علوم زمین، شماره 97، ص 313 - 328.
  3. -حاجی علی بیگی، ح.، 1388. زمین‌ساخت و الگوی دگرریختی منطقه گسلی بالارود (شمال دزفول)، پایان‌نامه دکتری زمین‌شناسی- تکتونیک، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، 191 ص.
  4. -عبداللهی‌فرد، ا.، 1385. مدل‌های ساختاری جنوب خوزستان با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری بازتابی، پایان‌نامه دوره دکتری زمین‌شناسی-تکتونیک، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، 174 ص.
  5. -Abdollahi Fard, I., Braathen, A., Mokhtari, M. and Alavi, S. A., 2006. Interaction of the Zagros Fold thrust belt and the Arabian type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran: Petroleum Geoscience, v. 12, p. 347-62.
  6. -Al-Naqib, K. M., 1970. Geology of Jabal Sanam (South Iraq): Journal of the Geological Society of Iraq, v. 3(1), p. 9-36.
  7. -Bastida, F., Aller, J. and Bobillo-Ares, N.C., 1999. Geometrical analysis of folded surfaces using simple functions: Journal of Structural Geology, v. 21, p. 729-742.
  8. -Bayly, M.B., 1974. An energy calculation concerning the roundness of folds: Tectonophysics, v. 24, p. 291-316.
  9. -Brandes, C. and Tanner, D.C., 2014. Fault-related folding: A review of kinematic models and their application: Earth-Science Reviews, v. 138, p. 352-370.
  10. -Carruba, S., Perotti, C.R., Buonaguro, R., Calabrò, R., Carpi, R. and Naini, M., 2006. Structural pattern of the Zagros fold-and-thrust belt in the Dezful Embayment (SW Iran): Geological Society of America, Special Papers, v. 414, p. 11-32.
  11. -Chapple, W.M., 1969. Fold shape and rheology; the folding of an isolatedviscous-plastic layer: Tectonophysics, v. 7, p. 97-116.
  12. -Dahlstrom, C. D. A., 1990. Geometric constraints derived from the law of conservation of volume and applied to evolutionary models for detachment folding: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 74, p. 336-344.
  13. -De Sitter, L. V., 1956. Structural Geology: New York, McGraw-Hill, 552 p.
  14. -Farzipour-Saein, A., Yassaghi, A., Sherkati, S. and Koyi, H., 2009. Mechanical stratigraphy and folding style of the Lurestan region in the Zagros Fold–Thrust Belt, Iran: Journal of the Geological Society, v. 166(6), p. 1101-1115.
  15. -Ghassemi, M.R., Schmalholz, S.M. and Ghassemi, A.R., 2010. Kinematics of constant arc length folding for different fold shapes: Journal of Structural Geology, v. 32(6), p. 755-765.
  16. -Ferrill, D.A., Morris, A.P. and McGinnis, R.N., 2012. Extensional fault-propagation folding in mechanically layered rocks: The case against the frictional drag mechanism: Tectonophysics, v. 576, p. 78-85.
  17. -Howard, K.A. and John, B.E., 1997. Fault-related folding during extension: Plunging basement-cored folds in the Basin and Range: Geology, v. 25(3), p. 223-226.
  18. -Hudleston, P.J., 1973a. Fold morphology and some geometrical implications of theories of fold development: Tectonophysics, v. 16, p. 1-46.
  19. -Hudleston, P.J. and Lan, L., 1994. Rheological controls on the shapes of single layer folds: Journal of Structural Geology, v. 7, p. 1007-1021.
  20. -Jamison, W.R., 1987. Geometric analysis of fold development in overthrust terranes: Journal of Structural Geology, v. 9(2), p. 207-219.
  21. -Liu, C., Zhang, Y. and Shi, B., 2009. Geometric and kinematic modeling of detachment folds with growth strata based on Bezier curves: Journal of Structural Geology, v. 31(3), p. 260-269.
  22. -Marrett, R. and Bentham, P.A., 1997. Geometric analysis of hybrid fault-propagation/detachment folds: Journal of Structural Geology, v. 19(3), p. 243-248.
  23. -McClay, K., 2011. Introduction to thrust fault-related folding: In: Thrust Fault Related Folding (Ed. by McClay, K. R., Shaw, J. and Suppe, J.), American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Memoir 94, p. 1-19.
  24. -Motamedi, H., Sherkati, S. and Sepehr, M., 2012. Structural style variation and its impact on hydrocarbon traps in central Fars, southern Zagros folded belt, Iran: Journal of Structural Geology, v. 37, p. 124-133
  25. -Mitchell, M. M. and Woodward, N. B., 1988. Kink detachment fold in the southwest Montana fold and thrust belt: Geology, v. 16, p. 162-165.
  26. -Mitra, S., 2002. Structural models of faulted detachment folds: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 86(9), p. 1673-1694.
  27. -Najafi, M., Yassaghi, A., Bahroudi, A., Verges, J. and Sherkati, S., 2014. Impact of the Late Triassic Dashtak intermediate detachment horizon on anticline geometry in the Central Frontal Fars, SE Zagros fold belt, Iran: Marine and Petroleum Geology, v. 54, p. 23-36.
  28. -Perry, J.T. and Setudehnia, A., 1967a. 1:100000 Geological map of Lali, National Iranian Oil Company (NIOC).
  29. -Perry, J.T. and Setudehnia, A., 1967b. 1:100000 Geological map of Shushtar, National Iranian Oil Company (NIOC).
  30. -Pirouz, M., Simpson, G., Bahroudi, A. and Azhdari, A., 2011. Neogene sediments and modern depositional environments of the Zagros foreland basin system: Geological Magazine, v. 148(5-6), p. 838-853.
  31. -Poblet, J. and McClay, K., 1996. Geometry and kinematics of single-layer detachment folds: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 80(7), p. 1085-1109.
  32. -Ramsay, J.G., 1982. Rock ductility and its influence on the development of tectonic structures in mountain belts: In: Mountain Building Processes (Ed. Hsu, K.), Academic Press, London, p. 111-127.
  33. -Ramsay, J.G. and Huber, M.I., 1987. The techniques of modern structural geology: Folds and fractures (v. 2): Academic press.
  34. -Sepehr, M., Cosgrove, J. and Moieni, M., 2006. The impact of cover rock rheology on the style of folding in the Zagros fold-thrust belt: Tectonophysics, v. 427(1), p. 265-281.
  35. -Setudehnia, A., 1978. The mesozoic sequence in south‐west Iran and adjacent areas: Journal of Petroleum Geology, v. 1(1), p. 3-42.
  36. -Sharp, I.R., Gawthorpe, R.L., Underhill, J.R. and Gupta, S., 2000. Fault-propagation folding in extensional settings: examples of structural style and synrift sedimentary response from the Suez rift, Sinai, Egypt: Geological Society of America Bulletin, v. 112, p. 1877-1899.
  37. -Sherkati, S. and Letouzey, J. 2004. Variation of structural style and basin evolution in the central Zagros (Izeh zone and Dezful Embayment), Iran: Marine and Petroleum Geology, v. 21, p. 535-554.
  38. -Sherkati, S., Letouzey, J. and Frizon de Lamotte, D., 2006. Central Zagros fold‐thrust belt (Iran): New insights from seismic data, field observation, and sandbox modeling: Tectonics, 25, TC4007, doi: 10.1029/2004TC001766.
  39. -Srivastava, D.C. and Lisle, R.J., 2004. Rapid analysis of fold shape using Bezier curves: Journal of Structural Geology, v. 26(9), p. 1553-1559
  40. -Stabler, C.L., 1968. Simplified Fourier analysis of fold shapes: Tectonophysics, v. 6, p. 343-350.
  41. -Stowe, C.W., 1988. Application of Fourier analysis for computer representation of fold profiles: Tectonophysics, v. 156, p. 311-333.
  42. -Suppe, J., Connors, C. D. and Zhang, Y., 2004. Shear fault-bend folding: in Thrust tectonics and hydrocarbon systems (Ed. by McClay, K. R.), American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Memoir 82, p. 303- 323.
  43. -Szabo, F. and Kheradpir, A., 1978. Permian and Triassic stratigraphy, Zagros basin, south‐west Iran: Journal of Petroleum Geology, v. 1(2), p. 57-82
  44. -Tindall, S.E. and Davis, G.H., 1999. Monocline development by oblique-slip fault-propagation folding: the East Kaibab monocline, Colorado Plateau, Utah: Journal of Structural Geology, v. 21, p. 1303-1320.
  45. -Twiss, R.J. and Moores, E.M., 1992. Structural Geology: W. H. Freedman & Co., New York, 532 p.
  46. -Verges, J., Goodarzi, M. G. H., Emami, H., Karpuz, R., Efstathiou, J. and Gillespie, P., 2011. Multiple detachment folding in Pusht-e Kuh arc, Zagros: role of mechanical stratigraphy, In: Thrust Fault Related Folding (Ed. by McClay, K. R., Shaw, J. and Suppe, J.), American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Memoir 94, p. 69-94.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار