ارزیابی قابلیت‌های گردشگری ژئوتوپ‌های سیرجان با استفاده از مدل‌های فاسیلوس و کومانسکو

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشگاه شیراز

چکیده

ژئومورفوتوریسم یکی از شاخه­های گردشگری مبتنی بر طبیعت است که با ترکیب نمودن میراث­های فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی پتانسیل­های بالایی را در راستای برنامه­ریزی گردشگری پایدار عرضه می­کند. ژئومورفوتوریسم به معرفی لندفرم­های ژئومورفولوژیکی به گردشگران با حفظ هویت مکانی می­پردازد.  هدف از این پژوهش  بررسی قابلیت­های گردشگری ژئوتوپ­های سیرجان را با استفاده از مدل­های فاسیلوس و کومانسکو  می­باشد. ارزش­های مورد استفاده در مدل فاسیلوس شامل، ارزش­های علمی، اکولوژیکی و حفاظتی، فرهنگی، زیبایی شناختی، اقتصادی و پتانسیل استفاده و در مدل کومانسکو ارزش­های مدیریت و استفاده، اقتصادی، فرهنگی، زیبایی و علمی می­باشد. که هر کدام از این ارزش­ها چند زیر معیار دارد که با سیستم امتیازی استاندارد از 1 تا 10 برای مدل فاسیلوس و 20 برای مدل کومانسکو مشخص شده است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که براساس هر دو مدل ژئوتوپ کویر نمک سیرجان با کسب 8/18 امتیاز از مدل فاسیلوس و ارزیابی کل 78/0 از مدل کومانسکو بیشترین پتانسیل را جهت توسعه گردشگری دارا می­باشد. هم­چنین طبق ارزیابی دو مدل، ژئوتوپ دست کن­ها با کسب 2/12 امتیاز از مدل فاسیلوس و ارزیابی کل 34/0 از مدل کومانسکو کمترین پتانسیل را جهت توسعه گردشگری دارا می­باشد. امتیاز بالای ارزش علمی و زیبایی شناختی کویر نمک و  دسترسی آن باعث افزایش امتیاز این ژئوتوپ نسبت به ژئوتوپ­های دیگر شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of tourism capabilities of Sirjan geotops using Fassoulas and Comanescu models

نویسندگان [English]

  • Amir hossein Halabian 1
  • Mohsen Pourkhosravani 2
  • Saeed Negahban 3
1 Associated professor, Department of Geography, Payame- Noor University, Tehran, Iran
2 Assistant professor, Department of Geography, Kerman shahid bahonar University
3 Assistant professor, Department of Geography, Shiraz University
چکیده [English]

Geomorphotourism is one of the tourism branches base on nature which have high potentials for tourism planning by combining ecological, historical and cultural inheritances. In the other words, geomorphotourism introducing the geomorphological landforms to tourists by keeping the local identity. In this relation, this research tries to study the tourism capabilities of Sirjan geotops using Fassoulas and Comanescu models. The used values in Fassoulas model consist of scientific, ecological and protective, cultural, aesthetics, economical and utilization potential values and in Comanescu model consist of management, yield economic, cultural, aesthetics and scientific values , that each of these values have some sub-standard that have been determined from 1 to 10 for Fassoulas model and 20 for Comanescu model by standard score system. The results of this research indicate that geotop of Sirjan salt desert with 18.8 score in Fassoulas model and 0.78 in Comanescu model have the maximum score for tourism development. Also, according to results, the troglodytic geotop with 12.2 score in Fassoulas model and 0.34 in Comanescu model , have the minimum score among studied geotops. According to research results, the maximum score of Sirjan desert geotop relate to scientific value and aesthetic and suitable access this salt desert.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism- Geotop- Fassoulas- Comanescu- Duncan test-Salt desert- Sirjan
  1. - خاکساری، ع. و دهقانی، م.، 1393. ظرفیت گردشگری ماجراجویانه در کویرهای ایران با استفاده از تکنیک S.W.O.T، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 27، ص 1-22.
  2. -رضایی، پ. و قهرمانی، ن.، 1394. ارزیابی ظرفیت برد درتعیین کاربری‌های مجموعه‌های گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال10، شماره 31، ص 85-102.
  3. -رامشت، م. ح. و شاهزیدی، س.، 1390. کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی ملی و منطقه‌ای، تهران، انتشارات سمت، 276 ص.
  4. -سعیدی شهری، س. و زرندیان، ن.، 1394. ارزیابی توانمندی‌های ژئومورفوتوریستی لندفرم‌ها مطالعه موردی، منطقه جنوب غربی شهرستان گناباد، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 29، ص 45-67.
  5. -صابری، ا.، صالحی کارونیان، ع. ر. و صالحی کارونیان، ز.، 1393. توان‌ها و قابلیت‌های اکوتوریستی مناطق حفاظت شده محیط زیست در جهت توسعه پایدار (مطالعه موردی منطقه‌ حفاظت شده جهان نمای گرگان)، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 25، ص 63-79.
  6. -غلامی، ف. و شجاعی، م.، 2011. اثر ژئوپارک قشم بر توسعه اقتصادی و پایداری منطقه قشم، 217 ص.
  7. -کارگر، ا.، 1389. بررسی قلمروهای ژئومورفولوژیکی پلایای سیرجان با تکنیک GIS و RS، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، رشته ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان.
  8. -کلینسلی، د.، 1381. کویرهای ایران و خصوصیات ژئومورفولوژیکی و پالئوکلیماتولوژی آن، ترجمه عباس پاشایی، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ اول، 323 ص.
  9. -مروتی شریف‌آبادی، ع.، عزیزی، ف. و جمشیدی، ز.، 1395. تحلیل عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران داخلی استان یزد با استفاده از مدل دیمتل فازی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 11، شماره 33، ص 85-104.
  10. -مقصودی، م.، علیزاده، م.، شریفی، ا. و حسینی پور، س.، 1393. ارزیابی ژئومورفوسایت‌های منطقه تخت‌سلیمان با استفاده از روش فاسیلوس و همکاران با تاکید بر توسعه ژئوتوریسم، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 11، ص 7-22.
  11. -نذری، م.، رامشت، م.ح. و اذانی، م.، 1392. نقش گردشگری ژئوتپ‌ها در توسعه شهرستان تفت، اولین کنفرانس معماری و فضاهای شهری پایدار، مشهد.
  12. -نوجوان، م.ر.، میرحسینی، ا. و رامشت، م. ح.، 1388. ژئوتپ‌های یزد و جاذبه‌های آن، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 13، ص 60-47.
  13. -Brilha, J., 2009. Geological heritage and European geoparks in Portugal, Proceedings of the VIII uropean Geoparks Conference, Idanha-a-Nova, 14-16 September 2009, Portugul.
  14. -Comanescu, L., Alexandru, N. and Robert, D., 2011. Evaluation of‏ ‏geomorphosites in Vistea ‎Valley (Fagaras mountains-Carpathians,‎‏ ‏Romania), International Journal of the Physical ‎Sciences, v. 6(5), p. 1161-1168.‎
  15. -Doniz-Paez, J.R., Ramirez, E., Cardenas, C. and Martin, E., 2011. ‏Geomorphosites and ‎geotourism in volcanic landscape, the example of la‏ ‏corona Del lajial cinder cone (El hierro, ‎Canary Islands, Spain), Geo‏ ‏Journal of Tourism and Geosites, v. 8, p. 185-197.‎
  16. -Fassoulas, C., Mouriki, D., Dimitriou-Nikolakis, P. and Iliopoulos, G., 2011. Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management, geoheritage, v. 4(3), p. 177-193.
  17. -Ielenicz, M., 2009. Geotope, Geosite, Geomorphosites, The Annals of Valahia, University of Târgovişte Geographical Series, p. 7-22.
  18. -Pralong, J.P., 2005. A method for assessing the tourist potential and use ofgeomorphological sites, Geomorphologie, Relief, processus, environnement, v. 3, p. 189-196.
  19. -Reynard, E., Fontana, G., Kozlik, L. and Scapozza, C., 2007. A method for assessing scientific and additional values of geomorphosites, Geographica Helvetica Jg, v. 62 2007/Heft 3, p. 148-158.
  20. -Zouros, N.C., .2007. Geomorphosite assessment and manage-ment in protected areas of Greece (Case study of the Lesvos island–coastal geomorphosites), Geographica Helvetica Jg. 62 2007/Heft 3, p. 169-180.