مطالعه هیدروشیمیایی و ایزوتوپ های پایدار (18O و 2H) منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه کارستی اندرخ (شمال شهر مشهد)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

منطقه کارستی اندرخ در 40 کیلومتری شمال شهر مشهد و در مسیر جاده آسفالته مشهدـکلات نادری واقع است. مطالعه کیفی منابع آب زیرزمینی (چشمه اندرخ، چاه های شماره 2و4) و سطحی (دریاچه سد کارده) در منطقه با استفاده از داده های هیدروشیمیایی و تحلیل مولفه های اصلی (PCA)* نمونه های آب، نشان می دهد که کیفیت این منابع به طور گسترده ای وابسته به لیتولوژی منطقه می باشد. بررسی کانی های انحلال یافته (کربناته و سیلیکاته) در آب دریاچه سد کارده و منابع آب زیرزمینی با استفاده از نمودارهای ترکیبی Log(aCa2+/a(H+)2) در مقابل Log(a Mg2+/a(H+)2) برای کانی های کربناته و نمودارهای Log(a Ca2+/a(H+)2) و Log(aMg2+/a(H+)2) در مقابل Log(aNa+/a(H+)) برای کانی های سیلیکاته، نشان می دهد که انحلال کانی های کربناته (کلسیت و دولومیت) و کانی های سیلیکاته (کائولونیت، لامونتیت و کلینوکلر) بیشترین نقش را در کنار کانی سولفاته ژیپس در کنترل کیفیت منابع آب زیرزمینی و سطحی در منطقه دارا می باشند. اندازه گیری و بررسی داده های ایزوتوپ های پایدار (18Oδ و 2Hδ) در منابع آب زیرزمینی و سطحی و موقعیت آنها بر روی خط ایزوتوپی آب باران مشهد نشان دهنده ارتباط هیدرولیکی ما بین آب دریاچه سد کارده با منابع آب زیرزمینی پایین دست می باشد. نتایج ایزوتوپی همچنین تایید می کند که چشمه اندرخ نسبت به سایر منابع آب زیرزمینی در منطقه بیشتر از منابع آب سطحی تغذیه می شود.

کلیدواژه‌ها