مطالعه بافت‌های مختلف انیدریت، انواع دولومیت و بررسی کیفیت مخزنی سازند دالان در یکی از چاه‌های میدان گازی پارس جنوبی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

3 دکترا، سرپرست پروژههای نفت و گاز شرکت پارس جنوبی

چکیده

سازند دالان به سن پرمین به همراه سازند کنگان به سن تریاس به عنوان بزرگترین مخزن گازدار در منطقه زاگرس و خلیج فارس، حدود 50 درصد از ذخایر گازی را به خود اختصاص داده اند. سازند دالان با رخساره کربناته و تبخیری مابین سازند تخریبی فراقون در پایین و کربنات‌های کنگان در بالا قرار گرفته است. در این مطالعه، به شناسایی میکروفاسیس‌ها، تفسیر محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی سازند دالان در چاه شماره X در میدان گازی پارس جنوبی پرداخته شده است. مطالعات میکروسکوپی منجر به شناسایی 4 رخساره با حروف اختصاری A، B، C، D گردیده است که این رخساره‌ها از نظر محیط رسوبگذاری به 4 کمربند رخساره‌ای مربوط به محیط جذرومدی،لاگون، پشته کربناته و دریای باز تعلق دارند و براساس شواهد موجود بر روی یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ هموکلینال نهشته شده اند. از مهمترین فرآیندهای دیاژنزی در سازند دالان انیدریتی و دولومیتی‌شدن می‌باشد که به لحاظ پدیده‌های دیاژنزی سیمان انیدریتی بعد از پدیده دولومیتی-شدن، غالب‌ترین پدیده دیاژنزی در این سازند می‌باشد. بررسی‏های پتروگرافی سازند دالان در این منطقه نشان می‏دهد که سیمان انیدریت به عنوان یک محصول دیاژنتیکی عمده تخلخل‏های موجود در سازند را مسدود کرده است. از بین بافت‌های مختلف انیدریت، نوع پرکننده‏ی تخلخل و فراگیر بیشترین تاثیر را بر کیفیت مخزنی داشته است و با گسترش در رخساره‌های دولوگرینستونی و دولوپکستونی دانه پشتیبان و پرکردن تمامی فضاهای خالی طی تدفین کم‏عمق، کیفیت مخزنی آنها را به شدت کاهش داده است. اما از طرفی با توجه به انحلال‏پذیری این نوع سیمان در مراحل بعدی دیاژنز و ایجاد تخلخل ثانویه، کیفیت مخزنی آنها بهبود یافته است. تشکیل سیمان انیدریت در رخساره‏های دولومیتی بیانگر تاثیر شورابه‌های غنی از سولفات و منیزیم در فرآیند دولومیتی‏شدن می‏باشد. براساس مطالعات پتروگرافی 4 نوع دولومیت شناسایی گردید. با استفاده از داده‌های تخلخل و تراوایی و لاگ‌های پتروفیزیکی و استفاده از دو متد لورنز و Log FZI، 4 واحد جریانی و 8 واحد مخزنی برای توالی مورد مطالعه شناسایی گردیده است.

کلیدواژه‌ها