رفتار ژئوشیمیایی مس، مولیبدن، سرب و روی در پروفیل‌، سنگ‌، دگرسانی‌ و گمانه‌های کانسار مس سریدون

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد زمین‌شناسی اقتصادی مدرس دانشگاه فرهنگیان

3 دانشجوی دکتری زمین‌شناسی اقتصادی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

محدوده مورد مطالعه در قسمت جنوبی کمربند آتشفشانی – نفوذی ایران مرکزی و در 5/3 کیلومتری شمال­شرق معدن سرچشمه واقع شده­است. توده داسیتی- ریولیتی پورفیری با نفوذ در واحدهای آتشفشانی- رسوبی قدیمی­تر باعث دگرسانی و کانی­زایی شده­است. براساس نتایج حاصل از آنالیز، عنصر مس دارای میانگین عیار 714، مولیبدن 24/20، سرب 52/61 و روی 54/23 گرم در تن در سنگ­های منطقه می­باشد و بهترین زون غنی­شده از کانی­های ثانویه کالکوسیت، بورنیت و کوولیت در عمق 30 تا 60 متری گمانه S1 منطبق بر سیستم استوک­ورکی کوارتز- مالاکیت- آزوریتی در مرکز توده نفوذی وجود دارد. توده نفوذی نسبت به سنگ­های دیواره از لحاظ مس، سرب و روی فقیرتر و از نظر محتوای مولیبدن غنی­تر است. دگرسانی­های پروپیلی­تیک و آرژیلیک به ترتیب دارای کمترین مقادیر مس، سرب، روی و مولیبدن می­باشند و اثری از دگرسانی پتاسیک دیده نمی­شود. بالاترین سهم عنصر مس متعلق به دگرسانی آرژیلیکی- فیلیکی است. تغییرات عناصر در پروفیل­های شمالی- جنوبی و شرقی- غربی و هم­چنین سطح به عمق در کانسار متاثر از سنگ­شناسی، دگرسانی و کانی­زایی بوده و عناصر مس و مولیبدن روندی متفاوت با دو عنصر سرب و روی نشان می­دهند. با وجود مساعد بودن فیزیکوشیمیایی و هم­چنین وجود پوشش هماتیتی سطحی که برخی آن را به عنوان راهنمای اکتشافی منطقه غنی­سازی سولفیدی ثانویه معرفی نموده­اند، اما در کانسار سریدون به دلیل فقیربودن توده نفوذی از کانی­های مس­دار اولیه، منطقه غنی­شده قابل توجهی تشکیل نشده­ و این کانساراز لحاظ بهره برداری غیراقتصادی می­باشد

کلیدواژه‌ها


  1. - شهاب پور، ج.، 1379. زمین شناسی اقتصادی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید باهنرکرمان،543 صفحه.
  2. -عطاپور، ح.، 1386. رساله دکتری، تکوین ژئوشیمیایی و متالوژی سنگ‌های آذرین پتاسیم‌دار در کمربند آتشفشانی-نفوذی دهج-ساردوئیه، استان کرمان با نگرشی ویژه به عناصرخاص، دانشگاه شهید باهنر کرمان، 401 صفحه
  3. -مرتضوی علی آباد، س. م.، 1382. پتروگرافی و پترولوژی سنگ‌های آذرین شمال سرچشمه (سریدون) و ارتباط کانی‌سازی مس با آن‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال،201 ص
  4.  Aftabi, A., and Anvari, M., 1992. Metallogenic map of important resources and reserves of Iran. Mines Metall. v.46, p. 11-23.
  5.  Aftabi, A., and Atapour, H., 2000. Regional aspects of shoshonitic, volcanism in Iran, Episodes, v.23 (2), p. 119-125.
  6.  Aghanabati, A., 1990. Mineral Distribution Map of Iran, Geological Survey of Iran, Tehran, 375 p.
  7.  Guilbert, J. M., and Park, Jr. C. F., 1997. The Geology of Ore Deposits, Freaman and company, New York, 985p.
  8.  Titley, S.R., and Hicks, C., 1966. Geoloy of the Porphyry Copper Deposits, Southwestern. North America. Tucson: Univ. Ariz. Press, 287 p.
  9.  Stocklin, J., 1968. Structural history and tectonics of Iran. Areview Am. Assoc. Petroleum Geology Bulletin, v. 52, p.1229-1258.