1
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
2
دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه تهران
چکیده
ژئومورفوتوریسم ازحوزههای مطالعات علوم زمین و مطالعات گردشگری است؛ که بر شناخت ژئومورفوسایتها یا چشماندازهای ویژه ژئومورفولوژی تأکید دارد. این حوزه با ترکیب نمودن میراثهای فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی پتانسیلهای بالایی را در راستای برنامهریزی گردشگری پایدار عرضه میکند. ارائه روشهای ارزیابی جامع در تحقق توسعه ارزشهای علمی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن نیز میتواند این زمینه را اهمیت بخشد. در کشور ایران به رغم وجود ژئومورفوسایتهای متنوع، در زمینه ارزیابی قابلیت این چشماندازها و جنبههای برنامهریزی آن همواره یک خلاء بزرگ در روند پایدار و نظاممند آن احساس میگردد. شهرستان سردشت به عنوان مطالعه موردی نمونه کامل یک منطقه مرطوب است که ژئوسایتهای در خور توجه و شاخصی در آن وجود داشته و به عنوان یک ناحیه مستعد به منظور توسعه پایدار گردشگری قلمداد میگردد. در این پژوهش با استفاده از مدلهای کامنسکو و رینارد سعی شده است تا بر ماهیت علمی و کاربردهای متنوع ژئومورفوسایتهای موجود در این منطقه تأکید نموده و نسبت به ارائه زیر معیارهای مختلف اقدام نماید. در این راستا با ارزیابی مدلهای مذکور بر روی سایتهای منتخب و براساس پیمایشهای میدانی، سایتهای آبشار شلماش، آبشار رزگه و چشمه تراورتن ساز گراوان بیشترین امتیاز را به خود اختصاص دادهاند و این موضوع نشان دهنده اهمیت بیشتر این سایتها نسبت به سایر سایتهاست.
- شایان، س.، شریفی کیا، م.، و زارع، غ.، 1389. ارزیابی توانمندی‌های ژئومورفوتوریستی لندفرم‌ها براساس روش پرالونگ، مطالعه موردی: شهرستان داراب، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شماره 2، ص73-91.
-عزمی، آ.، ایمانی، بهرام.، و خانی، ف.،1390. اثرات فعالیت‌های گردشگری بر محیط زیست )مطالعه موردی: روستای بیله درق(، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال سوم، شماره 3 ، ص13-25.
- مختاری، د.، 1389. ارزیابی توانمندی اکوتوریستی مکان‌های ژئومورفیکی حوضه آبریز آسیاب خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ، جغرافیا و توسعه، شماره 18 ، ص27-52.
- مقصودی، م.،، شمسی پور، ع. ا.،و نوربخش، ف.، 1390. پتانسیل سنجی مناطق بهینه توسعه ژئومورفوتوریسم مطالعه موردی منطقه مرنجاب در جنوب دریاچه نمک(، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 77، پاییز 1390، ص 1-19.
- ملکی، ا.، و الماسی، س.، 1389. نقش ژئومورفولوژی کارست در توسعه زمین گردشگری استان کرمانشاه، نخستین کنفرانس پژوهش‌های کاربردی منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، اردیبهشت 1389.
- نگارش ح.، خالدی، ش.، گل کرمی، ع.، و زندی، ر.، 1388. جاذبه های ژئوتوریستی گل فشان‌ها در استان سیستان و بلوچستان، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره15، ص 78-62.
- Comanescu, L., and Dobre, R., 2009. Inventorying, evaluating and tourism valuating the geomorphosites from the central Sector of The Ceahlau National Park, Geo Jornal of Tourism and Geosites, v.3(17), p.86-96.
- Comanescu, L., Nedelea, A., and Dobre, R., 2011. Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania), International Journal of the Physical Sciences, v. 6(5), p. 1161 -1168.
- Coratza, P., Chinoi, A., Piacentini, D., and Valdati, J., 2008. Management of Geomorphology in Higher Tourist Vocation Area: An Example of Geo-hiking Maps in the Alpe di fanes (natural park of Fanes-Senes-braies, Italian dolomites). Geo Journal ofTtourism and Geosites, v.2, p.106- 117.
- Fennell, D., 2009. Ecotourism An intro duction, Routledge, pub.England, 623p
- Ielenicz, M., 2009. Geotope, Geosite, Geomorpho sites, The Annals of Valahia University of Târgovişte, Geographical Series, Tome 9 / 2009. v.3 (21), p.66-86.Khezri, S., 2011. Discovery of the “Tuzhal” cave from geomorphological aspect The 2nd International Geography Symposium GEOMED, Malaysia, 2010,PP677–682
- Nickolas, C., and Zouros, M., 2007. Geomorphosite assessment and manage-ment in protected areas of Greece (Case study of the Lesvos island – coastal geomorphosites), Geographica Helvetica Jg. 62 ,2007/Heft 3,p.169-180.
- Panizza, M., 2001. Geomorphosites: Concepts, Methods and Examples of Geomorphological Survey, Chinese Science Bulletin, v. 46 (26), P. 4-6.
- Pereira, P., Pereira, D., and Caetano Alves, M., 2007. Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugalia), Geographica Helvetica, v. 62 (3), p. 159-169.
- Reynard, E., and Panizza, M., 2005. Geomorphosites: definition, assessment and mapping, II Quaternario, v.18 (1), p.286-312.
-Reynard, E., Fontana, G., Kozlik, L., and Scapozza, C., 2007. A method for assessing «scientific» and «additional values» of geomorphosites, Geographica Helvetica, v. 62 (3), p.148-158.
)