کانی شناسی، پترولوژی سنگ منشأ و شرایط تشکیل کانسار اسکارن آهن ابوذر، شمال شرق سبزوار

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کانسار اسکارن آهن ابوذر در فاصله 110 کیلومتری شمال‌غرب مشهد و 10 کیلومتری شمال‌شرق روستای شترسنگ واقع شده است. اسکارن‌ آهن نوع کلسیم‌دار در سنگ آهک کرتاسه زیرین تشکیل شده است. اگزواسکارن شامل زون های: گارنت اسکارن، گارنت- ایدوکراز اسکارن، پلاژیوکلاز اسکارن، اکتینولیت اسکارن، زوئزیت اسکارن و زوئزیت- اپیدوت اسکارن می‌باشد. گرانیت، گرانودیوریت پورفیری، کوارتز مونزونیت پورفیری، سینودیوریت و سینیت پورفیری شناسایی شدند. سینیت و سینودیوریت از نوع آلکالن و گرانیت، گرانودیوریت و کوارتز مونزونیت از نوع ساب‌آلکالن هستند. تمامی توده‌ها از نوع متا آلومینیوم‌دار اما کوارتز مونزونیت از نوع فوق آلومینیوم‌دار است. سینیت پورفیری از نوع فوق پتاسیم، سینودیوریت از نوع پتاسیم زیاد و گرانیت- مونزونیت و گرانودیوریت از نوع کم پتاسیم هستند. سینیت پورفیری از نوع غنی از پتاسیم و بقیه توده‌ها غنی از سدیم هستند. تفاوت قابل توجهی بین نمودار عنکبوتی توده‌های نفوذی مشاهده می‌شود. این موضوع تاییدی است براینکه این توده‌های نفوذی دارای منشا متفاوت هستند. در مقایسه با بازالتهای میان اقیانوسی، توده‌های نفوذی از عناصر Rb, K, Ba, Zr, Y غنی شده هستند. و از عناصرP, Ti , Sr کاهیدگی نشان می‌دهند. براساس پاراژنز، آندرادیت در مرحله دگرگونی پیش‌رونده در دمای حدود ºC550 تشکیل شده است. در دمای کمتر از ºC300، همزمان با دگرگونی پس‌رونده اکتینولیت، پلاژیوکلاز، زوئزیت، اپیدوت، کلریت، کوارتز و کلسیت تشکیل شده‌اند. کانسار ابوذر از نوع اسکارن آهن فاقد مس و طلا شناسایی شد که کانه اصلی آن تنها مگنتیت می‌باشد. مقدار متوسط آهن حدود 3/41 درصد است.

کلیدواژه‌ها