کانی شناسی، منشا رسوبات بادی- ماسه ای و ارزیابی بیابان‌زایی در ناحیه شرق و شمال‌شرق اهواز

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

کانی شناسی و منشا یابی رسوبات تپه های ماسه ای در کنترل گسترش رسوبات بادی با اهمیت است. در این مطالعه از روشهای متعدد دانه بندی، XRD، SEM، و سنجش از دور-GIS استفاده گردید. کانیهای ایلیت و مونتموریلونیت بالاترین فراوانی نسبی را نشان داده، و کانیهای کلریت و کائولینیت نیز در بعضی از نمونه ها شناسایی گردید. نوع و فراوانی آنها تابع منشا رسوبات، اختصاصات فیزیکوشیمیایی، و جهت وزش بادها است. وجود کوارتز، چرت، انیدریت و صدف­ دو کفه­ای آب شیرین و دریایی نشانه دخالت رسوبات رودخانه ای و سواحل خلیج فارس در تغذیه رسوبات منطقه است. مطالعات SEM دانه های کوارتزی نشان داد بعضی از دانه ها فاقد هر گونه آثار ضربه ای است که می بایست از منابع نزدیک مانند سازند گچساران، آغاجاری و لهبری منشا گرفته باشند. تصاویر TM و ETM+ در دوره زمانی 11 ساله جهت بررسی تغییرات تپه ها ی ماسه ای و نیز تعیین نوع کانی­های رسی بکار گرفته شد. تفسیر داده ها با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره­ای و عملیات صحرایی صورت گرفت. نسبت­گیری باندی 5/2 و 4/6 برای تشخیص کانی­­های رسی کائولینیت و ایلیت بسیار مفید است. نتایج ارزشیابی اراضی منطقه نشانگر توسعه بیابانی شدن منطقه است. در این خصوص، معیار اقلیم دارای تاثیر بیشتری نسبت به سایر پارامترهاست. 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. -Ben-Dor, E., Levin, N., Singer, A., Karnieli, A., Braun, O., and Kidron, G.J., 2006. Quantitative mapping of the soil rubification process on sand dunes using an airborne CASI hyper spectral sensor. Geoderma, v. 131, p.1–21.
  2. -Chander, G., and Markham, B., 2003. Revised Landsat-5 TM Radiometric Calibration Procedures and Post calibration Dynamic Ranges. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, v.41, p.2674-2677.
  3. -Conese, C., Gilabert, M.J., Maselli, F., and Bottai, L., 1993. Topographic normalization of TM scene through the use of an atmospheric correction method and digital terrain models. Photogrametric Engineering and Remote Sensing, v.59 (12), p.1745-1753.
  4. -Folk, R.L., 1966. A review of grain-size parameters. Sedimentology, v. 6, p.73–93.
  5. -Giordano‚ L.‚ Giordano‚ F.‚ Grauso‚ S.‚ Iannetta‚ M.‚ Sciortino‚ M.‚ Rossi‚ L.‚ and Bonati‚ G., 2002. Identification of areas sensitive to desertification in Sicily Region. ENEA (Ente per le Nuove Tecnologie, l, Energia e l, Ambiente), centeroRicerche casaccia, Via Anguillarese 301, 00060 Roma, Italy.
  6. -Hauff, P., Kruse, F., Madrid, R., Fraster, S., Huntingtone, J., Jones, M., and Watters, S., 1991. Illite crystalinity: case histories using x-ray diffraction and reflectance spectroscopy to define ore host environments, in Proceeding of the 8tb Thematic Conference on Geologic Remote Sensing, Volume 1, Environmental Research Institute of Michigan, Ann Arbor, Mich., p.447-458.
  7. -Howari, F.M., Baghdady, A., and Goodell, P.C., 2007. Mineralogical and gemorphological characterization of sand dunes in the eastern part of United Arab Emirates using orbital remote sensing integrated with field investigations. Geomorphology, v. 83, p.67–81.
  8. -Khosravi, H., 2003 . Application of MEDALUS model for Desertification study in Kashan region. M.Sc thesis, University of Tehran, Iran.
  9. -Kosmas, C., Gerontidis, S.T., Detsis, V., Zafiriou, T.H., and Marathianou, M., 1999. Application of the MEDALUS methodology for defining ESAs in the Lesvos island, European Commision.Capri, Italy.
  10. -Levin, N., Ben-Dor, E., and Singer, A., 2005. A digital camera as a tool to measure color indices and related properties of sandy soils in semi-arid environments. International Journal of Remote Sensing, v. 26 (24), p.5475–5492.
  11. -Lillesand, T.M., and Kiefer, R.W., 1994. Remote Sensing and Image Interpretation, 3rd Edition. John Wiley & Sons, Inc. 230 p.
  12. -Mashkoh, M.A., 1997. Temporary method for Assessment and Classification of desertification. Institute of Researches for Forests and Ranges. Iran .PRESS.
  13. -Paisley, E. C. I., Lancaster, N., Gaddis, L. R., and Greeley, R., 1991. Discrimination of active and inactive sand from remote sensing: Kelso Dunes, Mojave Desert, California: Remote Sensing of the Environment, v. 37, p. 153–166.
  14. -Pease, P.P., Bierly, G.D., Tchakerian, V.P., and Tindale, N.W., 1999. Mineralogical characterization and transport pathways of dune sand using Landsat TM data.Wahiba Sand Sea, Sultanate of Oman Geomorphology, v.29 (3–4), p.235–249.
  15. -Price, J.C., 1987. Radiometric calibration of satellite sensor in the visible and near infrared: history and outlook. Remote Sensing of environment, v.22, p.3-9.
  16. -Rahimi, M.R., 2003. Hydrogeology of Zeviercherry and Kheran plains, Molasani, Ahvaz. M.Sc thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.
  17. -Ramadan, T.M., and Kontny, A., 2004. Mineralogical and structural characterization of alteration zones detected by orbital remote sensing at Shalatein District, SE Desert, Egypt. Journal of African Earth Sciences, v. 40 (1–2), p.89–99.
  18. -Rangzan, K., and Iqbaluddin, A., 1998. Sedimentation As Guide to Tectonic Setting of Aghajari Formation, Zagros structural belt, SW-Iran, J. Indian Association of Sedimentologists,v.17 (1), p.1-11.
  19. -Rangzan, K., Sarsangi, A.R., Soleimani, B., and Abshirini, E., 2007. Determination of sensitivi degree for east of Ahvaz Desert with MEDALUS model and GIS. 14 conference of Geomatic. Tehran. Iran.
  20. Richards, J.A., 2000. Remote Sensing Digital Image Analysis, 3rd ed. Springer-Verlag, Berlin, 190 p.
  21. -Sabins, F.F., 1997. Remote Sensing: Principles and Interpretation.W. H. Freeman and Company, New York. 549 p.
  22. -Sarnthein, M., 1978. Sand deserts during glacial maximum and climatic optimum. Nature, v. 272, p.43–46.
  23. -Scheidt, S., Ramsey, M., and Lancaster, N., 2008. Radiometric normalization and image mosaic generation of Aster thermal infrared data: An application to extensive sand sheets and dune fields. Remote Sensing of Environment, v. 112, p. 920–933.
  24. -Shipman, H., and Adams, J. B., 1987. Detectability of minerals on desert alluvial fans using reflectance spectra: Journal of Geophysical Research, v. 92, p. 10391–10402.
  25. -Sultan, M., Arvidson, R.E., Duncan, I.J., Stern, R., and El Kaliouby, B., 1986. Extension of the Najd Fault System from Saudi Arabia to the central Eastern Desert of Egypt based on integrated field and Landsat observations. Tectonics, v. 7, p.1291–1306.
  26. -Tucker, M., 1989. Techniques in sedimentology, Black Well Scientific. Publ., 394p.
  27. Vincent, R.K., 1997. Fundamentals of Geological and Environmental Remote Sensing. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ. 270 p.
  28. -Weir, D.L., Ormerod, E.C., and Ei-Mansey, M.I., 1975. Clay mineralogy of sediment of western Nile Delta, J. Clay mineralogy, v.10, p.369-386.
  29. -White, K., Goudie, A., Parker, A., and Al-Farraj, A., 2001. Mapping the geochemistry of the Northern Rub' Al Khali using multispectral remote sensing techniques. Earth Surface Processes and Landforms, v. 26, p.735–748.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار