وارون‌شدگی مایل، مدلی برای زمین‌ساخت اولیگوسن – میوسن جنوب البرز مرکزی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مطالعه ساختارهای ترشیری از پهنه بین گسلهای مشاءء و طالقان در جنوب البرز مرکزی جهت بررسی زمین‌ساخت منطقه طی اولیگوسن - میوسن مورد استفاده قرار گرفته است. همگرایی اولیگوسن-میوسن سبب بسته شدن حوضه سازند کرج که طی ائوسن با گسلش نرمال و فعالیت آتشفشانی توسعه یافت، شده است. اثر این فعالیت در امتداد گسلهای اصلی مانند مشاء و طالقان به صورت گسلهای فرعی، چین خوردگی های درون پهنه گسلی، چین های فرودیواره ای و فرادیواره ای و همچنین ساختارهای سیگموئیدال و S-C بروز کرده که نشان می دهند گسلهای مشاء و طالقان طی اولیگوسن - میوسن جنبش معکوس با مولفه راستگرد داشته اند. تشکیل گسلهای میانبر درون واحدهای ترشیری در فرودیواره گسلهای مشاء و طالقان می‌تواند نشان‌دهنده رخداد وارونگی مایل با توجه به مولفه راستگرد در این دوره باشد. این مقاله بر اهمیت توجه به مسئله وارون‌شدگی در حوضه سازند کرج در مطالعات پیش روی تاکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  1. احتشامی معین آبادی، م.، 1391. تحلیل دگرشکلی پس از تریاس پهنه ی مابین گسلهای مشاء و طالقان در البرز مرکزی. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. 124 ص.
  2. -احتشامی معین آبادی، م. و یساقی، ع.، 1384. تقسیم شدگی دگرشکلی و چین خوردگی مورب در محدوده گسلهای مشاء و طالقان در البرز مرکزی. مجموعه مقالات هشتمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران. دانشگاه صنعتی شاهرود. جلد 2، 28-37.
  3. -احتشامی معین آبادی، م. و یساقی، ع.، 1393. تعیین شرایط دگرشکلی پهنه گسل مشاء با استفاده از داده های ریزساختاری و میانبارهای سیال. پذیرفته شده در فصلنامه علوم زمین.
  4. -حقی پور، ع.، تراز، ه. و وحدتی دانشمند، ف.، 1365. نقشه زمین شناسی چهارگوش تهران (1:250000). سازمان زمین شناسی کشور.
  5. -وحدتی دانشمند، ف.، 1379. نقشه زمین‌شناسی 1:100000 برگه مرزن آباد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  6. -وحدتی دانشمند، ف.، 1376. نقشه زمین‌شناسی 1:100000 برگه شرق تهران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  7. -وحدتی دانشمند، ف.، 1370. نقشه زمین‌شناسی 1:250000 چهارگوش آمل، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  8. -ولی زاده، م.و.، عبدالهی، ح.ر. و صادقیان، م.، 1387. بررسی زمین شناختی توده های عمده البرز مرکزی. فصلنامه علوم زمین، سال 17، شماره 67، ص182-197.
  9. -Abbassi, A., Nasrabadi, A., Tatar, M., Yaminifard, F., Abbassi, M., Hatzfeld, D. and Priestley, K., 2010. Crustal velocity structure in the southern edge of the Central Alborz (Iran), Journal of Geodynamics, v. 49, p. 68–78.
  10. -Alavi, M., 1996. Tectonostratigraphic synthesis and structural style of the Alborz mountain system in northern Iran. Journal of Geodynamics, v. 21, p. 1 –33.
  11. -Allen, M.B., Blanc, E.J.-P., Walker, R., Jackson, J., Talebian, M. and Ghassemi, M.R., 2006. Contrasting styles of convergence in the Arabia-Eurasia collision: Why escape tectonics does not occur in Iran, in Dilek, Y., and Pavlides, S., eds., Post collisional tectonics and magmatism in the Mediterranean region and Asia: Geological Society of America Special Paper, v. 409, p. 579 – 589.
  12. -Allen, M.B., Ghassemi, M.R., Shahrabi, M. and Qorashi, M., 2003. Accommodation of Late Cenozoic oblique shortening in the Alborz Range, Northern Iran. Journal of Structural Geology, v. 25, p. 659–672.
  13. -Annells, R.S., Arthurton, R.S., Bazley, R.A.B., Davies, R.G., Hamedi, M.A.R. and Rahimzadeh, F., 1985. Geological quadrangle map of Qazvin-Rasht (1:250000) Geological Survey of Iran.
  14. -Asserto, R., 1966. Geological Map of upper Djadjerud and Lar Valleys (Central Elburz, Iran) with explanatory notes. Institute of Geology, University of Milan, 86 p.
  15. -Axen, G.J., Lam, P.S., Grove, M., Stockli, D.F. and Hassanzadeh, J., 2001. Exhumation of the West-Central Alborz Mountains, Iran, Caspian subsidence and collision-related tectonics. Geology, v. 29, p. 559–562.
  16. -Ballato, P., Uba, C.E., Landgraf, A., Strecker, M.R., Sudo, M., Stockli, D.F., Friedrich, A. and Tabatabaei, S.H., 2011. Arabia-Eurasia continental collision: Insights from late Tertiary foreland basin evolution in the Alborz mountains, northern Iran. Geological Society of America Bulletin, v. 123, p. 106-131.
  17. -Bayona, G. and Lawton, T.F. 2003. Fault-proximal stratigraphic record of episodic extension and oblique inversion, Bisbee basin, southwestern New Mexico, USA. Basin Research, v. 15, p. 251–270.
  18. -Berberian, M., 1983. The southern Caspian: a compressional depression floored by a trapped, modified oceanic crust, Canadian Journal of Earth Sciences, v. 20, p. 163–183.
  19. -Brunet, M.F., Korotaevb, M.V., Ershovb, A.V. and Nikishin, A.M., 2003. The South Caspian Basin: a review of its evolution from subsidence modelling. Sedimentary Geology, v. 156, p. 119–148.
  20. -Casas-Sainz A.M. 1993. Oblique tectonic inversion and basement thrusting in the Cameros Massif (northern Spain). Geodinamica Acta, v. 6, p. 202-216.
  21. -Davoudzadeh, M., Lammerer, B. and Weber-Diefenbach, K., 1997. Paleogeography, stratigraphy, and tectonics of the Tertiary of Iran: Neues Jahrbuch für Geologie und Palaontologie Abhandlungen, v. 205, p. 33-67.
  22. -Ehteshami-Moinabadi, M., Yassaghi, A. and Amini, A., 2012. Mesozoic basin inversion in Central Alborz, evidence from the Taleqan-Gajereh-Lar Paleograben. Journal of Geopersia, v. 2(2), p. 43-63.
  23. -Ehteshami-Moinabadi, M. and Yassaghi, A., 2007. Geometry and kinematics of the Mosha Fault, south central Alborz Range, Iran: An example of basement involved thrusting. Journal of Asian Earth Sciences, v. 29, p. 928-938.
  24. -Guest, B., Horton B., Axen, G.J., Hassanzadeh, J. and McIntosh, W., 2007. Middle to late Cenozoic basin evolution in the western Alborz Mountains: Implications for the onset of collisional deformation in northern Iran. Tectonics, v. 26, p. TC6011, doi:10.1029/2006TC002091.
  25. -Guest, B., Stockli, D.F., Grove, M., Axen, G.J., Lam, P.S. and Hassanzadeh, J., 2006a. Thermal histories from the central Alborz Mountains, northern Iran: Implications for the spatial and temporal distribution of deformation in northern Iran. Geological Society of America Bulletin, v. 118, p. 1507 – 1521.
  26. -Guest, B., Axen, G.J., Lam, P.S. and Hassanzadeh, J., 2006b. Late Cenozoic shortening in the west-central Alborz Mountain, northern Iran, by combined conjugate strike slip and thin-skinned deformation. Geosphere, v. 2, p. 35–52.
  27. -Hassanzadeh, J., Ghazi, A.M., Axen, G. and Guest, B., 2002. Oligo-Miocene mafic alkaline magmatism in north and northwest of Iran: Evidence for the separation of the Alborz from the Urumieh-Dokhtar magmatic arc: Geological Society of America Abstracts with Programs ,v. 34, p. 331.
  28. -Landgraf, A., Ballato, P., Strecker, M.R., Friedrich, A., Tabatabaei, S.H. and Shahpasandzadeh, M., 2009. Fault-kinematic and geomorphic observations along the North Tehran Thrust and Mosha Fasham Fault, Alborz mountains Iran: implications for fault-system evolution and interaction in a changing tectonic regime. Geophysical Journal International, v. 177, p. 676–690.
  29. -McClay, K.R. and Buchanan, P.G., 1990. Thrust faults in inverted extensional basins. In: McClay, K.R. (Ed.), Thrust Tectonics. Chapman & Hall, London, p. 93–104.
  30. -McClay, K.R., 2000. Structural geology for petroleum exploration. 503 p.
  31. -Radjaee, A.H., Rham, D., Mokhtari, M., Tatar, M., Priestley, K. and Hatzfeld, D. 2010. Variation of Moho depth in the Central part of Alborz Mountains, North of Iran. Geophysical Journal International, v. 181, p. 173–184.
  32. -Regard, V., Bellier, O., Thomas, J.-C., Bourlès, D., Bonnet, S., Abbassi, M.R., Braucher, R., Mercier, J., Shabanian, E., Soleymani, S.h. and Feghhi, Kh., 2005. Cumulative right-lateral fault slip rate across the Zagros–Makran transfer zone: role of the Minab–Zendan fault system in accommodating Arabia–Eurasia convergence in southeast Iran. Geophysical Journal International, v. 162, p. 177–203.
  33. -Shahidi, A., Barrie, E., Brunet, M.F. and Saidi, A., 2008. Tectonic evolution and Late Triassic- Middle Eocene extension in central Alborz, Iran. Geosciences, v. 17, p. 4-24.
  34. -Solaymani, S., Ritz, J.-F. and Abbassi, M., 2011. Analyzing the junction between the Mosha and the North Tehran active faults. Tectonophysics, v. 497, p. 1–14.
  35. -Stöcklin, J., 1974. Northern Iran: Alborz mountains. In: Spencer, A. (Ed), Mesozoic–Cenozoic orogenic belts: data for orogenic studies. Geological Society Special Publication, v. 4, p. 213–234.
  36. -Tatar, M., 2001. Etude Seismotectonique de deux zones de collision continentale: le Zagros Central et l’Alborz (Iran). PhD thesis, University de Joseph Fourier.
  37. -Tavani, S., Mencos, J., Bausà, J. and Muñoz, J.A., 2011. The fracture pattern of the Sant Corneli Boixols oblique inversion anticline (Spanish Pyrenees). Journal of Structural Geology, v. 33, p. 1662-1680.
  38. -Verdel, C.S., 2008. Cenozoic Geology of Iran: An Integrated Study of Extensional Tectonics and Related Volcanism Ph.D. thesis: Pasadena, California Institute of Technology, 182 p.
  39. -Vincent, S.J., Allen, M.B., Ismail-Zadeh, A.D., Flecker, R., Foland, K.A. and Simmons, M.D., 2005. Insights from the Talysh of Azerbaijan into the Paleogene evolution of the south Caspian region: Geological Society of America Bulletin, v. 117, p. 1513–1533.
  40. -Yassaghi, A. and Naeimi, A., 2011. Structural analysis of the Gachsar sub-zone in central Alborz range; constrain for inversion tectonics followed by the range transverse faulting. International journal of earth sciences, v. 100, p. 1237-1249.
  41. -Yassaghi, A. and Madanipour, S., 2008. Influence of a transverse basement fault on along-strike variations in the geometry of an inverted normal fault: Case study of the Mosha Fault, Central Alborz Range, Iran. Journal of Structural Geology, v. 30, p. 1507-1519.
  42. -Yousefi, E. and Friedberg, J.L., 1977. Aeromagnetic map of Iran, Amol Quadrangle (1:250000). Geological Survey of Iran.
  43. Zamani, B., Angelier, J. and Zamani, A., 2008. State of stress induced by plate convergence and stress partitioning in northeastern Iran, as indicated by focal mechanisms of earthquakes. Journal of Geodynamics, v. 45, p. 120-132.
  44. Zanchi, A., Zanchetta, S., Berra, F., Mattei, M., Garzanti, E., Molyneux, S., Nawab, A. and Sabouri, J., 2009. The Eo-Cimmerian (Late? Triassic) orogeny in North Iran. In: Brunet, M.F., Wilmsen, M. and Granath, J.W. (eds) South Caspian to Central Iran Basins. The Geological Society, London, Special Publications, v. 312, p. 31–55.
  45. Zanchi, A., Berra, F., Mattei, M., Ghassemi. M.R. and Sabouri, J., 2006. Inversion tectonics in central Alborz, Iran. Journal of Structural Geology, v. 28, p. 2023 – 2037.