تاثیر فرایندهای هیدرودینامیک دریا و رودخانه بر تغییرات مورفولوژی خط ساحلی (قاعده دلتای گرگان رود)

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشگاه مازندران

چکیده

خطوط ساحلی به دلیل قرار گیری در محل تلاقی محیط های دریا و خشکی، اشکال تراکمی و کاوشی بسیار متنوعی را در دوره های زمانی کوتاه مدت تجربه می کنند. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، خطوط ساحلی بخش جنوب شرقی دریای خزر در قاعده دلتای رودخانه ای گرگان رود می باشد. هدف از این تحقیق مشخص نمودن سهم فرایندهای دریا و خشکی در میزان و نحوه تغییرات خط ساحلی است. ابزار و داده های اصلی این پژوهش از  داده های دبی و رسوب ایستگاههای سد وشمگیر و گلستان، باد و نوسانات تراز آب به همراه نقشه های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای چند زمانه تشکیل شده است. روش کار مبتنی بر استفاده از برش های طولی و عرضی در دو بازه مجزا، برای ثبت میزان تغییرات خط ساحلی بوده که با رویهم اندازی تصاویر موجود در نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و استخراج خطوط ساحلی تاریخی، دلایل فرسایش و رسوبگذاری در قاعده دلتای گرگانرود طی دوره زمانی 2013-1975، بررسی و مشارکت عوامل موثر بر تغییر خط ساحلی در هر یک از بازه های شمالی و جنوبی ارزیابی شد. نتایج نشان میدهد که نوسان تراز آب دریا، عامل اصلی تاثیرگذار بر میزان تغییرات خط ساحلی قاعده دلتای گرگانرود بوده و در کنار آن می توان سهمی قابل توجه برای تدارک رسوب از سوی رودخانه، امواج و جریان های دریایی در ایجاد تغییرات خط ساحلی قائل شد

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. -باقری، ح.، خدابخش، س.، غریب رضا، م. و محسنی، ح.، 1385. بررسی تغییرات خطوط ساحلی ناحیه کیاشهر-دستک( جنوب غربی دریای خزر) در بازه زمانی 1346 تا 1372 با استفاده از GIS. دومین همایش زمین شناسی کاربردی و محیط زیست. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر. 7 خرداد 1385.
  2. -براخاصی، ف.، وفایی، ف. و غریب، م.، 1385. بررسی تغییرات خطوط ساحلی دلتای رودخانه جگین با استفاده از GIS، هفتمن کنگره بین المللی مهندسی عمران. تهران دانشگاه تربیت مدرس،20-18 اردیبهشت.
  3. -جعفر بیگلو، م.، زمان زاده، م.، یمانی، م. و عمادلدین، س.، 1391. شواهد ژئومورفولوژیک تغییرات سطح اساس دریای خزر طی کواترنر پسین در محدوده رودخانه ی گرگان رود. پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 2 ، ص33-50 .
  4. -خزایی موغانی، س.، نجفی نژاد، ع.، شیخ، و. و محسنی، م.، 1390. تأثیر احداث سد بر روند تغییرات بار رسوبی در رودخانه گرگانرود، استان گلستان،دهمین کنفرانس هیدرولیک ایران. رشت دانشگاه گیلان، 19-17 آبان ماه 1390.
  5. - خوش رفتار، ر.، 1384. تکامل ژئومورفولوژیکی دلتای سفیدرود. رساله دکتری ژئومورفولوژی، استاد راهنما جداری عیوضی، ج. دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، 227 صفحه.
  6. -رنجبر، م. و ایرانمنش، ف.، 1390. مورفودینامیک ساحلی و تغییرات دوره ای شمال دریای عمان (تالاب های جزر و مدی سواحل شرقی تنگه هرمز). مجله جغرافیا، فصلنامه علمی – پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 31، ص235-254 .
  7. -رورده، ه.، لرستانی، ق.، اعتمادی، ف. و ولیخانی، س.، 1392. شبیه‎سازی دینامیک امواج و انتقال ماسه در سواحل دریای خزر(محدودۀ خلیج گرگان)، پژوهش‌‌های ژئومورفولوژی کمّی، سال دوم، شماره‎2، پاییز 1392 ، ص1-18.
  8. -زمانی اکبری، ا. و ملکی، س.، 1389. ارزیابی تغییرات خط ساحلی دریاچه ارومیه طی دوره 2005-1989 با استفاده از داده های GIS,RS. همایش ژئوماتیک 89،سازمان نقشه برداری کشور، تهران، 19 تا 20 اردیبهشت 1389 .
  9. - لاهیجانی، ح.، توکلی، و. و امینی، ع.، 1386. مورفولوژی دهانه رودخانه های جنوب خزر در شرایط اثر عوامل انسانی و تراز آب، علوم محیطی، سال پنجم شماره 2 ، ص 65-86.
  10. -لاهیجانی، ح.، حایری اردکانی، ا.، شریفی، آ. و نادری بنی، ع.، 1389. شاخص های رسوب شناختی و ژئوشیمیایی رسوبات خلیج گرگان، اقیانوس شناسی، سال اول شماره 1 ،ص 45-55.
  11. -لرستانی، ق.، 1393.تاثیر هیدرودینامیک دریای خزر بر سازه های دریایی (مطالعه موردی: اسکله صیادی کیاشهر)،اولین همایش علوم جغرافیایی ایران،30 اردیبهشت 1393.
  12. -محمدی استادکلایه، ا.، فرجی سبکبار، ح.، پهلوان زاده، س. و جعفری، س.، 1388. بررسی نقش سد گلستان بر میزان تغییرات مورفولوژیکی ناشی از سیل ویرانگر شرق استان گلستان. هشتمین سمینار بین المللی مهندسی رودخانه، اهواز دانشگاه شهید چمران، 8-6 بهمن ماه 1388.
  13. -یمانی، م.، لرستانی، ق. و عمادالدین، س.،1389.ارتباط دینامیک امواج و جهات توزیع ماسه در کرانه دریای خزر (محدوده رودخانه های بابلرود و هراز)، مجله پژوهش های دانش زمین، سال اول، شماره 4، ص 65-82.
  14. -یمانی، م.، عمادالدین، س. و لرستانی، ق.، 1391.فرایندهای مورفودینامیک ساحلی و نقش آن در تحول سدهای ساحلی دلتای رود جگین، مجله پژوهشهایژئومورفولوژیکمی،سالاولشماره 1 ، ص69-81.
  15. -یمانی، م.، مقیمی، ا.، معتمد، ا.، جعفربیگلو، م. و لرستانی، ق.، 1392. بررسی تغییرات سریع خط ساحلی به روش تحلیل نیمرخ های متساوی البعد، پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال 5، شماره 2، ص 1-20 .
  16. -Albuquerque, M., Espinoza, J., Teixeira, P., Oliveira, A., Corrêa, I. and Calliari, L., 2013. Erosion or Coastal Variability: An Evaluation of the DSAS and the Change Polygon Methods for the Determination of Erosive Processes on Sandy Beaches, Journal of Coastal Research, Special Issue, v. 65, p. 1710–1714.
  17. -Dolan, R., Fenster, M.S. and Holme, S.J., 1991. Temporal analysisof shoreline recession and accretion, Journal of Coastal Research, v.7(3), p. 723–744.
  18. -INCO., 1998. TSS-1 Technical Report, Iranian National Center for Oceanography. IR Iran, 15 p.
  19. -Krasnozhon,G.F., Lahijani,H. and Voropayev, G.V., 1999. Sefidrud delta evolution from space images of the Caspian coast of Iran, Earth Research from Space, v. 1, p.105–111.
  20. -Makota, V., Sallema, R. and Mahika, Ch., 2004. Monitoring Shoreline Change using Remote Sensing and GIS: A Case Study of Kunduchi Area, Tanzania, Western Indian Ocean, Journal of Marine Science, v. 3 (1), p. 1–10.
  21. -Mousavi, S.R., Yadollahi, A.K., Shabanil, M. and Rezaei Pasha, M., 2007. Morphological Changes of Sefidrud Delta, NorthIran, Using Rremote Sensing & GIS Techniques,Recent Advances in Space Technologies, RAST '07. 3rd International Conference on Istanbul,p. 687 – 691.
  22. -Thi Van, T. and Thi Binh, T., 2008. Shorline change detection to serve sustainable management of coastal zonein CUU long estuary, International Symposium on Geoinformatics for Spatial Infrastructure Development in Earth and Allied Sciences.
  23. -Thieler, E.R., Rodriguez, R.W. and Carlo, M., 1995. Beach erosion and coastal development at Rinco´n, Puerto Rico, Shore and Beach, v.63(4), p.18–28.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار