پردازش داده‌های ماهواره‌ای، دگرسانی، کانی-سازی و ژئوشیمی در محدوده اکتشافی مهرخش، شمال‌ غرب بیرجند

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

منطقه مهرخش در شرق ایران و در 110 کیلومتری شمال­غرب­ بیرجند واقع شده­­است. این محدوده شامل برونزدهایی از ولکانیک­های پالئوسن- ائوسن بوده که توده نیم­عمیق کوارتز دیوریتی در آن­ها نفوذ نموده­است. پی­جویی اولیه در این منطقه به کمک پردازش داده­های ماهواره­ای آستر به روش نقشه­بردار زاویه طیفی دگرسانی­های پروپلیتیک، آرژیلیک و سرسیتیک را بارز کرد که با مشاهدات صحرایی تایید شدند. دگرسانی­های اصلی منطقه شامل پروپلیتیک، آرژیلیک و سیلیسی- کربناته می­باشند. کانی­سازی به اشکال رگه­ای (شمال، مرکز و غرب منطقه) و پراکنده (شمال منطقه) دیده می­شود. رگه­ها دارای امتداد شمال­غرب- جنوب­شرق تا شمالی-جنوبی و شیب 85 تا 90 درجه می­باشند. رگه­ها بیشتر سیلیسی- سولفیدی هستند و کانی­های سولفیدی در سطح شدیدا اکسید شده و مالاکیت، آزوریت، کالکوزیت، کوولیت، هماتیت و گوتیت تشکیل شده­اند. کانی اولیه سولفیدی در منطقه دیده نشد. کانی­های باطله کلسیت، کوارتز و باریت می­باشد. حداکثر مقدار پراکندگی مس، روی و سرب در رسوبات آبراهه‌ای در مناطقی است که در بالادست آن کانی­سازی رگه­ای وجود دارد و در ارتباط با دگرسانی­های آرژیلیک- کربناته- پروپلیتیک می­باشد. محدوده تغییرات عناصر در نمونه­های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در رگه­ها به‌صورت زیر است: مس 43500-130 گرم در تن، روی 170-13 گرم در تن، سرب 399-18 گرم در تن، طلا تا 50 میلی­گرم در تن و نقره 3/27 -2/0گرم در تن. بیشترین میزان عناصر در نمونه­های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در محل کانی­سازی پراکنده در واحدهای لیتیک توف و آندزیتی است. انطباق خوبی بین نتایج پردازش­های ماهواره­ای آستر با دگرسانی، کانی­سازی و بی­هنجاری­های ژئوشیمیایی در محدوده مورد مطالعه وجود دارد. با توجه به گسترش دگرسانی‌ها، ژئوشیمی، نوع کانی­سازی عمدتا رگه­ای و همچنین ارتباط آنها با سیستم شکستگی­ها می­توان کانسار مهرخش را در رده کانسارهای اپی­ترمال قرار داد

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. - افتخارنژاد، ج.، 1352. مطلبی چند درباره تشکیل حوضه رسوبی فلیش در شرق ایران و توجیه آن با تئوری تکتونیک صفحه‌ای، ضمیمه گزارش شماره 22 ف، سازمان زمین‌شناسی کشور، ص. 67-71.
  2. - امامی، م.ح.، 1379. ماگماتیسم در ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، شماره 71، 622 ص.
  3. - جمیع، ع.ر.، 1386. اکتشاف نیمه‌تفصیلی مواد معدنی در شهرستان سرایان، شرکت پارس کانی و شرکت تحقیق و گسترش صنایع معدنی، 205 ص.
  4. - جمیع، ع.ر.، 1387. پروژه اکتشاف تفصیلی مواد معدنی در شهرستان سرایان، سازمان صنایع و معادن استان خراسان جنوبی، 204 ص.
  5. - سامانی، ب. و اشتری، ش.، 1371. تکوین زمین شناسی ناحیه سیستان و بلوچستان، فصلنامه علوم زمین، شماره 4، سازمان زمین‌شناسی کشور، ص. 14-25.
  6. - کریم‌پور، م.ح.، ملک‌زاده شفارودی، آ.، فارمر، ل. و استرن، چ.، 1391. پتروژنز گرانیتوئیدها، سن سنجی زیرکن به روش U- Pb ژئوشیمی ایزوتوپ‌های Sr- Nd و رخداد مهم کانی‌سازی ترشیاری در بلوک لوت، شرق ایران، مجله زمین‌شناسی اقتصادی ایران، ص. 1-27.
  7. - کریم‌پور، م.ح.، ملک‌زاده شفارودی، آ.، مظاهری، س.ا. و حیدریان شهری، م.ر.، 1386. ماگماتیزم و انواع کانی‌سازی مس، طلا، قلع و تنگستن در بلوک لوت، مجموعه مقالات پانزدهمین همایش انجمن بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، ص. 604-598.
  8. - لطفی، م.، 1995. نقشه زمین‌شناسی سارغنج، مقیاس 100000/1، انتشارات سازمان زمین-شناسی و اکتشافات معدنی.
  9. - معصومی، ف. و رنجبر، ح.، 1387. مقایسه بین داده‌های تصحیح‌شده سنجنده ASTER با روشهای نرمالیزه شده، میانگین بازتاب داخلی نسبی و لگاریتم باقیمانده جهت نقشه‌برداری از کانی‌های مناطق دگرسان شده، سیزدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، ص. 315-312.
  10. - Alavi, M., 1991. Tectonic map of the Middle East, scale 1:2,900,000, Geological Survey of Iran.
  11. - Berberian, M., Jackson, J.A., Qorashi, M., Khatib, M.M., Priestley, K., Talebian, M., and Ghafuri-Ashtiani, M., 1999. The 1997 may 10 Zirkuh (Qaenat) earthquake (Mw 7.2): faulting along the Sistan suture zone of eastern Iran, Geophys. J. Int136, p. 671-694.
  12. - Berberian, M., and King, G. C. P., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran, Canadian Journal of Earth Sciences, v. 18, p. 210 -265.
  13. - Camp, V.E., and Griffis, R.J., 1982. Character, genesis and tectonic setting of igneous rocks in Sistan Suture Zone, Lithos, v. 15, p. 221- 239.
  14. - ENVI User's Guide, 2003. ENVI User's Guide V. 4.0, Research Systems, Inc, P.1084.
  15. - Kruse, F. A., Lefkoff, A. B., Boardman, J. W., Heidebrecht, K. B., Shapiro, A. T., Barloon, J. P., and Goetz, A. F. H., 1993. The spectral image processing system (SIPS) – Interactive, v. 44, p. 145-163.
  16. -Malekzadeh Shafaroudi, A., and Karimpour, M.H., 2013. Hydrothermal alteration mapping in northern Khur, Iran, using ASTER image processing: a new insight to the type of copper mineralization in the area, Acta geologica sinica, In press, v. 87, p. 830-842.
  17. - Perez, D.J., Crosta, A.P., Souza Filho, C.R., and Marin, G., 2000. Mineral mapping exploration using hyperspectral AVIRIS data in Los Menucos area, Rio Negro province (67°51’W- 40°53’S), Argentina, p. 99-672.
  18. - Robert, F., Brommecker, R., Bourne, B.T., Dobak, P.J., and McEwan, C.J., 2007. Fifth Decennial International Conference on Mineral Exploration, Ore Deposits and Exploration Technology, v. 48, p. 691-711.
  19. - Ruttner, A., and Stöcklin, J., 1967. Geological map of Iran, scale 1:1000,000, Geological Survey of Iran.
  20. - Tarkian, M., Lotfi, M., and Baumann, A., 1983. Tectonic, magmatism and the formation of mineral deposits in the central Lut, east Iran, Ministry of mines and metals, GSI, geodynamic project (geotraverse) in Iran, v. 51, p. 357- 383.
  21. - Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J,. and Camp, V.E., 1983. The Sistan Suture Zone of eastern Iran, Geological Society of America Bulletin, v.94, p. 134 -150.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار