پترولوژی توده های الترامافیک-مافیک محدوده ماسوله، استان گیلان

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسنده

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی کشور

چکیده

 سه توده کوچک با ترکیب الترامافیک-مافیک رخنمون در حوالی روستاهای چپول، زودل و گیلونده رود رخنمون در محدوده ماسوله، جنوب باختری فومن، استان گیلان در این مقاله مطالعه شدند. این توده ها ترکیب الیوین وبستریت، وبستریت، لرزولیت، الیوین گابرو، هورنبلاند گابرو و گابرو را داشته و توسط دایک های میکروگابرویی-دیابازی و دایک-رگه های کوارتزمونزودیوریتی، میکروگرانیتی قطع شده اند. روند تبلور در این توده ها بصورت: الیوین- پلاژیوکلاز- کلینوپیروکسن- ارتوپیروکسن- هورنبلاند- بیوتیت است که مشابه روند تبلور در حجره های ماگمایی بسته در پشته های میان اقیانوسی است، اما وجود بافت هترادکومولیتی و کانی های آبدار مانند آمفیبول و بیوتیت نشان از تبلور در حجره های ماگمایی باز، مشابه مناطق کمانی را دارد. وجود میکرو آنکلاوهای هارزبورژیتی و گزنوکریست های گارنت در گابروها نشان از منشاء گوشته ای آنها را دارد. در نمودارهای تمایز ماگمایی بیشتر نمونه ها ترکیب تولئیتی داشته و در نمودار های تکتونوماگمایی در قلمروهای کمانی جای گرفته اند. الگوهای نمودارهای عنکبوتی غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک و تهی شدگی از عناصر با میدان یونی بزرگ را نشان می دهند که قابل مقایسه با ماگماتیسم مناطق فرورانش است. بنظر می رسد که ماگمای مادر به احتمال حاصل ذوب بخشی گوه گوشته ای بوده و تحت تاثیر ترکیبات فرورانش برخاسته از ذوب بخشی لیتوسفر اقیانوسی و دیاپیرهای گوشته ای بوده است که در حجره ماگمایی کم عمق تفریق یافته است. با توجه به کوچک-متوسط بودن مقیاس توده های مورد مطالعه، نبود سنگ های دگرگون فشار بالا و سرپانتینیت، وجود کانی های آبدار، و همبری مشخص بین بخش های الترامافیک و مافیک، می توان توده های الترامافیک-مافیک محدوده ماسوله را با توده های کوهزایی نوع آلاسکایی مقایسه نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Petrology of the ultramafic-mafic intrusions in Masuleh area, Gilan province

چکیده [English]

Three small ultramafic-mafic massifs, located in vicinity of the Chepol, Zodel and Gilvandarud villages, in Masuleh area, southwestern Fouman are studied in this paper. These massifs are olivine websterite, websterite, lherzolite, olivine gabbro, hornblende gabbro, gabbro in compositions, and are cut by micro-gabbro-diabase dikes, and quartz-monzodiorite, micro-granite dikes and veins. The crystallization trend of these rocks is olivine-plagioclase-clinopyroxene-ortopyroxene-hornblende-biotite, which is similar to crystallization trend in closed-magma chambers in mid-ocean ridges, however occurrence of heteradcumalate texture with hydrous minerals, such as hornblende and biotite, indicate their crystallization in an open-magma chamber similar to those in arc domains. The gabbroic rocks include harzhburgite microenclaves and garnet xenocrysts, suggesting a mantle origin for their magmas. In discriminating diagrams, most of the samples are tholeiitic and in tectonomagmatic diagrams plot in arc domains. The spider diagrams display enrichment of LREE relative to HFSE which makes them comparable to subduction related magmatism. It seems that the parental magmas are probably produced by partial melting of mantle wedge which were influenced by subduction components and mantle diapirs but are differentiated in shallow magma chambers. Regarding to small to intermediate scale of the studied massifs, lacking of high grade metamorphic rocks and serpentinites, presence of hydrous minerals, and clear relationship between ultramafic-mafic rocks, the massifs may be compared to the Alaskan orogenic massifs

کلیدواژه‌ها [English]

  • webstrite- ultramafic- gabbro- mafic- cumulate