تاثیر پوسته‌های زیستی خزه و گلسنگ بر برخی خصوصیات خاک دشت سرهای دامنه‌ای منطقه حفاظت شده تخت سلطان، خراسان رضوی

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار گروه زیست فناوری، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

چکیده

پوسته‌های زیستی خاک، جوامع فراوان و گوناگونی هستند که شامل مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها مانند سیانوباکتری‌‌ها، جلبک‌های سبز، گلسنگ‌ها، قارچ‌ها، خزه‌ها و ذرات خاک مرتبط با آنها هستند. در این پژوهش به بررسی اثر پوسته‌های خزه و گلسنگ بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک در منطقه خشک و نیمه‌خشک تخت سلطان در خراسان رضوی پرداخته‌ شده‌ است. نمونه‌برداری در فصل تابستان در طول ترانسکت و با استفاده از پلات 5/0 مترمربعی در دو عمق (5-0)، (20-5) سانتی‌متری با سه تکرار صورت گرفت. در مجموع 60 نمونه جهت اندازه­گیری خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک تهیه و به آزمایشگاه منتقل شد. بررسی نتایج  به‌دست آمده از آنالیز واریانس و آزمون توکی نشان داد که حضور پوسته‌های زیستی بر تخصیص پارامترهای خاک اثر گذاشته ‌است. از جمله کاهش pH و EC در خاک‌های فاقد پوسته و افزایش کربن‌آلی و کربنات کلسیم در حضور خزه و گلسنگ در عمق 5-0 سانتی‌متری خاک می‌باشد. نتایج پژوهش، نشان از تفاوت قابل توجه در ویژگی­های فیزیکوشیمیایی خاک در حضور یا عدم حضور پوسته‌های خزه و گلسنگ در چشم‌انداز بیابان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of mosses and lichens crusts on soil characteristics of pediment at protected area of Takhte-Soltan, Khorasan-Razavi

نویسندگان [English]

  • Atoosa Gholamhosseinian 1
  • Adel Sepehr 2
  • Mohammad Sohrabi 3
1 M.Sc student in Desert Control and Management, Faculty of Natural Resource and Environment, Ferdowsi University of Mashhad
2 Assistant Professor, Faculty of Natural Resource and Environment, Ferdowsi University of Mashhad
3 Assistant Professor, Biotechnology Department, Iranian Research Organization for Science and Technology
چکیده [English]

Biological soil crusts are communities composed complex species of algae, fungi, cyanobacteria, lichens, fungi and bryophytes and soil particles associated with them. In this research, the effect of moss and lichen on soil physicochemical parameters in arid and semi-arid region of Takhte-Sultan in Khorasan-Razavi has been investigated. Samples were collected in summer along a linear transect by using 50 x 50cm quadrates. All soil samples were taken in 3 replicates from the 0-5Cm and 5-20 Cm. So, 60 samples were taken to compare lichen and moss crusts effects on the soil physicochemical properties. The results of analysis of variance and Tukey test showed that the presence of bio-crusts have affected the soil parameters. Including by decreasing pH and EC in soils without crusts and increasing organic carbon and calcium carbonate in the presence of moss and lichen at 0-5 cm depth. As a result, there is a significant difference in the physicochemical parameters of soil in the presence or absence of moss and lichen crusts in the desert landscape.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological Soil Crusts
  • Mosses
  • Lichen
  • Soil physicochemical properties
  • Takhte-Soltan