تحلیل ساختاری و جنبشی گستره بین گسل مشا و گسل شمال تهران

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 سازمان زمینشناسی ایران

چکیده

در این پژوهش گستره مشا-لواسان (جنوب خاور البرز مرکزی) منطبق بر شمال باختر نقشه 1:100000 شرق تهران مورد مطالعه قرار گرفت. در مطالعات ساختاری حاضر چهار رده بر اساس راستای چین‌ها و گسل‌ها تعیین شد و تنش‌های پدیدآورنده آن‌ها با تاریخچه زمین ساختی البرز مرکزی، مقایسه گردید. این چهار رده عبارتند از: 1) گسل‌های معکوس با راستای E-W و چین‌های همراه با آن­ها با همین راستا، 2) گسل‌های راستالغز راست بر با راستای NW-SE که با چین­های ENE-WSW همراه شده‌اند، 3) گسل‌های راندگی با راستای SE-NW و چین‌های همراه آن‌ها با راستای SE-NW و 4) گسل‌های عادی با راستای N-S تا NE-SW. بیشترین ساختارهای گستره، چین­ها و گسل­های رده سوم این تقسیم­بندی هستند که بر اثر ترافشارش چپ­بر، در پی فشار صفحه عربستان به صفحه ایران مرکزی به وجود آمده­اند. با بررسی عکس‌های ماهواره‌ای، بازدید­های صحرایی و اطلاعات لرزه‌ای و ترکیب این داده‌ها با نتایج ریخت ‌زمین‌ساختی، مدلی برای گستره ارائه شد که نشان می­دهد بر اثر حرکت چب‌بر گسل‌های مشا، شمال تهران و دره اوشان، گستره بین این گسل‌ها دچار یک چرخش ساعتگرد شده است. این چرخش به روشنی در روند چین‌ها قابل شناسایی می‌باشد. 

عنوان مقاله [English]

Structural and kinematic analysis of region between Mosha fault and North Tehran fault

چکیده [English]

In this research the Mosha-Lavasan region (southeast Central Alborz) which covers Northwest part of east Tehran geological 1:100,000 map area were investigated. With structural studies were determined four classes based on their direction and according to the tectonical`s venture of Central Alborz region, their productive tensions was coincided on the study area. The four classes are: 1- reverse faults and folds with the trending E-W, 2- right lateral strike slip faults that have been associated with ESE-WSW folds, 3- Thrust and folds with SE-NW direction and 4- normal faults with N-S to NE-SW trending. We combine satellite photos, seismic data, result of morphotectonic studies and field observation for representation a model that showed sinistral movements of Mosha, North Tehran and Ushan faults caused of the area between their rounded clockwise. This rotation is clearly recognized in direction of folds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mosha fault- North Tehran fault- transpression tectonics- Central Alborz
  1. -احتشامی معین آبادی، م.، 1383. بررسی هندسی و جنبشی گسل مشاء در محدوده نساء، جاده کرج-چالوس، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، تکتونیک، دانشگاه تربیت مدرس.
  2. -احتشامی معین آبادی، م. و یساقی، ع.، 1384. تقسیم شدگی دگرشکلی و چین خوردگی مورب در محدوده گسل‌های مشا و طالقان در البرز مرکزی، مجموعه مقالات هشتمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه صنعتی شاهرود، جلد 2، ص 28-37.
  3. -وحدتی دانشمند، ف.، 1376. نقشه زمین‌شناسی 1:100000، چهارگوش خاور تهران، سازمان زمین-شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  4. -Alavi, M., 1996. Tectonostratigraphic synthesis and structural style of Alborz mountain system in Northern Iran: J. Geodynamics, v. 21, p. 1 - 33.
  5. -Allen, M. B., Jones, S., Ismail-zadeh, A., Simmons, M. D. and Anderson, L., 2002. Onset of subduction as the cause of rapid Pliocene-Quaternary subsidence in South Caspian Basin: J. Geology, v. 30 (9), p. 775-778.
  6. -Allen, M. B., Ghassemi, M. R., Shahrabi, M. and Qorashi, M., 2003. Accomodation of Late Cenozoic oblique shorting in the Alborz Rannge, Northern Iran: Journal of Sturactural Geology, v. 25(5), p. 659-672.
  7. -Ashtari, M., Hatzfeld, D. and Kamalian, M., 2005. Microseismicity in the region of Tehran: Journal of Tectonophysics, v. 395, p. 193-208.
  8. -Axen, G.J., Lam, P. S., Grove, M., Stockli, D. F. and hassanzadeh, J., 2001. Exhumation of west-central Alborz Mountains, Iran, Caspian subsidence, and collision-related tectonics: Journal of Geology, v. 29, p. 559-562.
  9. -Ballato, P., Nowaczyk, N. R., Landgraf, A., Strecker, M. R., Friedrich, A. and Tabatabaei, S. H., 2008. Tectonic control on sedimentary facies pattern and sediment accumulation rates in the Miocene foreland basin of the southern Alborz mountains, northern Iran: Journal of Tectonophysics, v. 380, p. 221-241.
  10. -Berberian, M., 1983. The southern Caspian, a compressional depression floored by a trapped, modified oceanic crust: Canadian Journal of Earth Sciences, v. 20, p. 163–183.
  11. -Ehteshami-moinabadi, M., Yassaghi, A. and Amini, A., 2012. Mesozoic basin inversion in Central Alborz, evidence from the Taleghan-Gajereh-lar Paleograben: Journal of Geopersia, v. 2, p. 43-63.
  12. -Ehteshami-moinabadi, M. and Yassaghi, A., 2007. Geometry and Kinematics of The Mosha Fault, South Centrak Alborz, Iran: An example of basement involved thrusting: Journal of Asian Earth Sciences, v. 29, p. 928-938.
  13. -Ghassemi, M. R., Fattahi, M., Landgraf, A., Ahmadi, M., Ballato, P. and Tabatabaei, S., 2014. Kinematic links between the Estern Mosha Fault and the North Tehran Fault, Alborz range, Northern Iran: J. Tectonophysics, v. 622, p. 81-95.
  14. -Landgraf, A., Ballato, P., Strekcer, M.R., Frendrich, A., Tbatabaei, S.H. and Shahpasandzade, M., 2009. Fault kinematic and geomorphic observation along the North Tehtan Thrust and Mosha Fault Alborz mountain Iran implications for fault-system evolution and interaction in a changing tectonic regime: Geophysical Journal International, v. 10, p. 1-15.
  15. -Ritz, J.F., Nazari, H., Salamati, R., Shafeii, A., Solaymani, S. and Vernant, P., 2006. Active transtension inside Central Alborz: a new insight into the Northern Iran–Southern Caspian geodynamics: J. Geology, v. 34, p. 477–480.
  16. -Solaymani, S., Ritz, J.F. and Abbasi, M., 2011. Analysising the junction between the Mosha and the North Tehran active faults: J. Tectonophysics, v. 497, p. 1-14.