تحلیل جنبشی و هندسی تاقدیس دالان در زاگرس میانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ژئوفیزیک، دانشکده علوم و فناوری نانو و زیستی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوری‌های نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

چکیده

کوهزاد زاگرس به عنوان بخش میانی کمربند کوهزایی آلپ-هیمالیا یکی از فعال­ترین کمربندهای چین خورده- تراست در روی زمین و یکی از بخش­های فعال در زمین ساخت خاورمیانه می­باشد. به نظر می­رسد نمک هرمز به عنوان سطح جدایش اصلی به همراه سایر سطوح جدایش میانی مسئول رفتار غیرطبیعی پوشش رسوبی زاگرس میانی باشد و همچنین توسعه ساختارهای چین خورده بزرگ مانند چین­های جدایشی و چین­های مهاجرت گسلی با تغییر در طول موج و عمق را کنترل کنند. تاقدیس دالان در جنوب غربی زاگرس میانی و در پهنه فارس قرار دارد و در سطح آن نهشته­های الیگو-میوسن برونزد دارند. با تحلیل برش­های ساختاری رسم شده، مشخص شد که دالان به‌طور کلی یک تاقدیس متقارن و دارای تمایل اندک به سمت شمال شرق است. مقایسه موقعیت محور و سطح محوری تاقدیس در سه برش aa'، bb' و cc'نشان می‌دهد که در روند محور این تاقدیس حدود 15 درجه چرخش به سمت جنوب شرقی صورت گرفته است. همچنین با توجه به زاویه بین یال‌ها در بخش­های مختلف، تاقدیس در هر سه برش در محدوده چین‌های باز قرار دارد و در طبقه­بندی رمزی در محدوده چین‌های 1B-1C قرار می‌گیرد. براساس تحلیل‌ هندسی و جنبشی و مقایسه با مدل‌های موجود براساس تحلیل‌ هندسی و جنبشی و مقایسه با مدل‌های موجود مانند ستارزاده  و همکاران (2000) و میترا (2003)، تاقدیس دالان از نوع چین‌های جدایشی است که این چین‌ها با مدل چرخش در یال‌ها و انتقال مواد به سمت هسته تاقدیس مطابقت بیشتری دارند. تاقدیس دالان از نوع چین‌های جدایشی است که این چین‌ها با مدل چرخش در یال‌ها و انتقال مواد به سمت هسته تاقدیس مطابقت بیشتری دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Kinematic and geometry analysis of the Dalan anticline in the central Zagros

نویسندگان [English]

  • saeed zarei 1
  • Ali Asghar Moridi farimani 2
  • Saeede Keshavarz 3
1 Department of Geophysics, Faculty of Nano and Bio Science and Technology, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
2 Department of Geology, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
3 Department of Earth Sciences, Faculty of Sciences and New Technology, Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran
چکیده [English]

The Zagros orogeny as a central part of the Alpine-Himalayan orogenic belt is one of the most seismically active intracontinental fold-and-thrust belts on the Earth, and has an important role in active tectonics of the Middle East. The Hormuz Salt and several intermediate decollement levels, appears to be responsible for the most aseismic deformation of the Zagros sedimentary cover, and also to control the development of a large panel of fold structures, from detachment to fault-propagation folds with varying wavelength and rooting depth. The Dalan anticline located in the Fars province and mantled by soft Oligo-Miocene sediments in SW of the Central Zagros. For the kinematic and geometric analysis of the anticline based on satellite images, geological maps and field observations, three structural cross section perpendicular to fold axis have been studied. Comparing the position of the Dalan fold axis and axial plane in the aa', bb' and cc' cross sections indicates that in the axis of the anticline was rotated about 15 degrees toward the southeast. Regard to interlimb angle estimations and Ramsay classifications from all three cross sections, Dalan anticline is the open fold and 1B-1C classes, respectively. Based on geometrical and kinematic analysis and comparison from studied models such as Sattarzadeh et al, (2000) and Mitra (2003), the Dalan anticline is detachment fold type and compatible with the Lift –off Model With syncline evacuation model. In this model, limb rotation, migration of ductile sediment in outer hinges and syncline to core of anticline occurred.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fold-and-thrust belts
  • Dalan anticline
  • Geometric and kinematic analysis
  • Detachment fold

مراجع

-افلاطونیان، ع.، 1385. تحلیل هندسی و جنبشی تاقدیس سلطان در شمال شرق پلدختر در کمربند چین خورده رانده زاگرس، پایان­نامه کارشناسی­ارشد زمین­شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
-پیروز، م.، 1383. بررسی ساختاری پایانه جنوبی گسل منقارک، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 175 ص.
-شرکتی، ش.، 1384. تکتونیک پوشش رسوبی و پی سنگ در کمربند کوهزایی زاگرس، نکاتی در زمینه مدلسازی هندسی دگرشکلی، تهران، شرکت ملی نفت ایران، مدیریت اکتشاف.
 
 
 
-Alavi, M., 2007. Structures of the Zagros fold thrust belt in Iran. Am. J. Sci., v. 307, p. 1064-1095.
-Allen, M. and Talebian, M., 2011. Structural variation along the Zagros and the nature of theDezful Embayment. Geological Magazine, v. 148, p. 911-924.
-Authemayou, C., Chardon, D., Bellier, O., Malekzade, Z. and Shabanian, Z., 2006. Late Cenozoic partitioning of oblique plate convergence in the Zagros Fold-and-Thrust belt (Iran), Tectonics, TC3002, 25 p.
-Berberian, M., 1995. " Master blind thrust faults hidden under the Zagros folds: active basement tectonics and surface morphotectonics", Tectonophysics, v. 241, p. 193-224.
-Casiello, E., Verges, J., Saura, E., Casini, G. and Fernandez, D.W., 2009. Fold patterns and multilayer rheology of the Lurestan province, Zagros simply folded belt, Iran, Journal of the Geological society, London, v. 166, p. 947-959.
-Dahlstrom, CDA., 1970. Structural geology in the eastern margin of the Canadian Rocky Mountains. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 18, p. 332-406
-Deepak, C., Srivastava, R. and Lisle, J., 2004. Rapid analysis of fold shape using Be´zier curves, Journal of Structural Geology, v. 26, p. 1553-1559
-Falcon, N.L., 1974. "Southern Iran: Zagros Mountains, In Mesozoic Cenozoic orogenic belts: data for orogenic studies: Alpin-Himalayan orogens", Geol. Soc. London. Space, Pub., v. 4, p. 199-211.
-Fleuty, M.J., 1964. The description of folds: Proceeding of the Geologists Association, v. 75, p. 461-492.
-Jamison, W.R., 1987. Geometric analysis of fold development in overthrust terranes, Journal of Structural Geology, v. 9, p. 207-219.
-Hessami, K., Koyi, H.A., Talbot, C.J., Tabasi, H. and Shabanian, E., 2001. Progressive unconformities within an evolving foreland fold–thrust
belt, Zagros Mountains. Journal of the Geological Society, v. 158(6), p. 969-
981.
-Hudleston, P.J., 1973. Fold morphology and some geometrical implications of fold development; Tectonophysics, v. 46, p. 149-161.
-Molinaro, M., Leturmy, P., Guezou, J.C. and Frizon de Lamotte, D., 2005. The structure and kinematics of the southeastern Zagros fold-thrust belt, Iran: from thin- skinned to thick- skinned tectonics. Tectonics, v. 24, TC3007.
-Mitra, S., 2003. Structural models of fault detachment folds, American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 86(9), p. 1673-1694.
-Mitra, S., 2003. A unified kinematic model for the evolution of detachment folds, Journal of Structural Geology, v. 25, p. 1659-1673.
-Mouthereau, F., Lacombe, O. and Meyer, B., 2006. The Zagros folded belt (Fars, Iran): constraints from topography and critical wedge modelling. Geophysical Journal International, v. 165, p. 336-356.
-Molinaro, M., Leturmy, P., Guezou, J.C., Frizon de Lamotte, D. and Eshraghi, S.A., 2005. The structure and kinematics of the southeastern Zagros fold-thrust belt, Iran: From thin-skinned to thick-skinned tectonics, Tectonics, p. 1-19.
-Ramsay, J.G., 1967. Folding and fracturing of rocks: Mc Graw-Hill, New York, 325 p.
-Ramsay, J.G. and Huber, M.I., 1978. The Techniques of Modern Structural Geology, v. 1, Strain Analysis. Academic Press, London, 307 p.
-O’Brien, C.A.E., 1950. Tectonic Problems of the Oil Field Belt of Southwest Iran. In: 18th International Geological Congress, Proceedings, Great Britain. Proc., London, pt., v. 6, p. 45-58.
-Oveisi, B., Lavé, J., van der Beek, P. and Carcaillet, J., 2008. Thick- and thin-skinned deformation rates in the central Zagros Simple Folded Zone (Iran) indicated by displacement of geomorphic surfaces, v. 176(2), p. 627-654.
-Oveisi, B., Lavé, J. and Beek, P., 2007. Rates and processes of active folding evidenced by Pleistocene terraces at the central Zagros front (Iran), in Thrust Belts and Foreland Basins, "Frontiers in Earth Sciences" Series, edited by O. Lacombe et al., Springer Verlag, New York, p. 265-285.
-Player, R.A., Halstrand, R.F. and Ghashghaie, M., 1966. The Central Lurestan Geological Survey 1963-1964 IOOC Report No. 1103 (Unpub.).
-Sattarzadeh, Y., Cosgrove, J.W. and Vita-Finzi, C., 2000. The interplay of faulting and folding during the evolution of the Zagros deformation belt. In: Cosgrove, J.W., Ameen, M.S. (Eds.), Forced Folds and Fractures Special Publication no. 169.Geological Society, London, p. 187-196.
-Sepehr, M., 2001. The Tectonic Significance of the Kazerun Fault Zone, Zagros Fold-Thrust Belt, Iran. Thesis Submitted for the Degree for PhD, University of London, 215 p.
-Sepehr, M. and Cosgrove, J.W., 2004. "Structural Framework of the Zagros Fold–Thrust Belt, Iran." Marine and Petroleum Geology, v. 21, p. 829-834.
-Suppe, J., 1983. Geometry and kinematics of fault- bend folding, American Journal Society, v. 283, p. 684-721.
-Sherkati, S., Molinaro, M., Frizon de Lamotte, D. and Letouzey, J., 2005. Detachment folding in the Central and Eastern Zagros fold-belt(Iran): salt mobility, multiple detachments and late basement control. Journal of Structural Geology, v. 27, p. 1680-1696.
-Talebian, M. and Jackson, J., 2004. A reappraisal of earthquake focal mechanisms and active shortening in the Zagros mountains of Iran”, Geophysical Journal International: v. 156, p. 506-526.
-Twiss, R.J. and Moores, E.M., 2007. Structural Geology, Edition second, W. H. Freeman and Company, New York.
 
 
پژوهشهای دانش زمین
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47
پژوهشی
آذر 1400
صفحه 40-57

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار