تبیین تأثیر شاخص‌های سرمایه اجتماعی اهالی محلی بر کارآفرینی گردشگری روستایی (مطالعه موردی: محور گردشگری سلطانیه- غار کتله‌خور)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

امروزه در اکثر کشورها به کارآفرینی گردشگری به ‌عنوان ابزاری بالقوه برای توزیع و باز توزیع ثروت در تمامی سطوح جامعه توجه ویژه شده است و تقویت کارآفرینی گردشگری و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن از ابزار پیشرفت و توسعه کشورها به ‌ویژه کشورهای در حال ‌توسعه به شمار می­آید. یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در جذب کارآفرینی گردشگری روستایی، میزان و سطح برخورداری از سرمایه­ اجتماعی در این مناطق است. هدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه سرمایه اجتماعی اهالی محلی در کارآفرینی گردشگری روستایی در روستاهای محور سلطانیه- کتله­خور می­باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده­ها از روش­های اسنادی و میدانی بهره گرفته ‌شده است. جامعه آماری تحقیق جمعیت روستایی محور سلطانیه- کتله­خور می­باشد که مطابق فرمول کوکران تعداد نمونه 322 نفر در نظر گرفته شده است. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده­ها از روش­های آماری نظیر همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار PLS بهره گرفته ‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین شاخص­های سرمایه اجتماعی و کارآفرینی گردشگری روستایی رابطه معناداری وجود دارد و بیشترین همبستگی بین شاخص شبکه و کارآفرینی گردشگری روستایی با 586/0 بوده است. نتایج حاصل از نرم­افزار PLS نیز نشان داد شاخص اعتماد با 156/2 بیشترین تأثیرگذاری را بر کارآفرینی گردشگری روستایی در منطقه مورد مطالعه داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the effect of social capital indicators of local residents on rural tourism entrepreneurship (Case study: Soltanieh tourism center - Katlekhor cave)

نویسندگان [English]

  • Soraya Rafiei
  • Rahmatollah monshizadeh
  • peghah moridsadat
Department of Human Geography and Spatial Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction
Todays, in most countries, tourism entrepreneurship has been emphasized as a potential tool for distribution and redistribution of wealth at all levels of society. In this framework, a special attention has been paid to entrepreneurship and entrepreneurs in the field of rural tourism. Social capital as a cohesive factor plays an important role in developing and facilitating local network structures, which can ultimately lead to the improvement of rural tourism entrepreneurship. In this regard, the existence of other components of social capital, such as social awareness, social trust and participation of villagers can ultimately lead to the promotion of rural tourism entrepreneurship. The purpose of the current research is to explain the effect of social capital indicators of local residents on rural tourism entrepreneurship in Soltanieh-Ghar Katlekhor tourism center.
Materials and methods
This is an applies research that its method is method descriptive-analytical. Documentary and field methods have been used to collect data. The statistical population of the research is all the villagers of Soltanieh-Ghar Katlekhor axis, which according to Kochran's formula, the sample number is 322 people. To analyze the data, Pearson's correlation test and structural equations were used using PLS software.
Results and discussion
The results of Pearson's correlation show a positive and significant relationship between social capital and tourism entrepreneurship. In other words, with the promotion of social capital components, tourism entrepreneurship has increased in the rural settlements of the study area. Among social capital indicators, network index with 0.586 and participation with 0.563 have the highest correlation with tourism entrepreneurship. Investigating the effect of social capital indicators on tourism entrepreneurship using PIS software showed that the factor loadings indicate the degree of correlation of each questionnaire question with the latent variable of the factors. The results of the impact show that the social trust indicator, with an impact factor of 156.2, had the greatest impact on tourism entrepreneurship. In other indicators, the impacts were not significant.
Conclusion
According to the results, social capital has led to the development of tourism entrepreneurship in the studied area. Therefore, proper communication and interaction of people with organizations, local managers, neighbors and other people of the village will lead to the development and increase of rural tourism entrepreneurship. In this regard, communication and cooperation between rural entrepreneurs with tourism businesses should also be developed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • Entrepreneurship
  • Rural tourism
  • Soltanieh tourism center - Katlekhor cave

مراجع

-اسکندری، ف.، 1385. راهبردهای توسعه کارآفرینی در کشاورزی ایران، رساله دکتری، آموزش کشاورزی، به راهنمایی محمود حسینی، خلیل کلانتری، دانشکده­های اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران.
-اکبریان رونیزی، س.ر.، 1392. بررسی رابطه­ توسعه­ی گردشگری و سرمایه­ اجتماعی در نواحی روستایی مطالعه­ موردی: دهستان سولقان (شهرستان تهران)، مجله برنامه­ریزی گردشگری، سال 2، شماره 6، ص 75-92.
-افتخاری، ر.ک.، پورطاهری، م. و فضلی، ن.، 1393. تحلیل عوامل مؤثر در توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی، مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 3، شماره­ 8، ص 87-107.
-بیدختی، ا.، نظری، ع.ا. و نظری، م.، 1388. نقش بازاریابی در توسعه صنعت گردشگری، چشم انداز مدیریت بازرگانی (چشم انداز مدیریت، پیام مدیریت)، دوره 9، شماره 32، ص 49-68.
-ترکاشوند، ز.، 1397. تاثیر کارآفرینی گردشگری بر اقتصاد فضایی روستاها، نمونه موردمطالعه: دهکده گردشگری عباس برزگر، بوانات، فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، دوره 1، شماره 3، ص 262-247.
-داوری، ع. و رضازاده، آ.، 1392. مدلسازی معادلات ساختاری با نرم­افزار PLS. تهران، جهاد دانشگاهی، سازمان انتشارات، 240 ص.
-دسترنج، ح.ا.، کاظمی، م.، کرد، ب.، کمالیان، ا. و روشن، س.ع.، 1398. مطالعه ابعاد و مولفه­های توسعه کارآفرینی گردشگری با استفاده از روش­شناختی نظریه داده بنیاد (موردمطالعه: جزیره قشم)، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، دوره 9، شماره 2، ص 97-111.
-رومیانی، ا.، عنابستانی، ع.ا. و ولائی، م.، 1394. تحلیلی بر اثرات سرمایه اجتماعی بر روی توسعه پایدار روستایی، دهستان رومشگان غربی- شهرستان کوهدشت، فصلنامه علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال 15، شماره 52، ص 97-115.
-سالنامه آماری  استان زنجان، 1395. مرکز آمار ایران، شناسنامه‌ آبادی‌های شهرستان خدابنده.
-شریف­نژاد، ا. و مرادنژاد، ه.، 1381. توسعه پایدار و توریسم روستایی، ماهنامه اجتماعی اقتصادی جهاد، شماره 250 و 251، ص 52-63.
-صیدائی، ا. و نظری سرمازه، ح.، 1398. بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر امنیت کارآفرینی گردشگری، فصلنامه علمی دانش انتظامس، سال 7، شماره 26، ص 1-16.
-عینالی، ج.­، فراهانی، ح. و رومیانی، ا.، 1392. ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی با تاکید بر خانه دوم مطالعه موردی: دهستان حصار ولیعصر، مجله مطالعات برنامه­ریزی گردشگری، سال 2، شماره 6، ص 52-74.
-غزانی، ع.ا.، بیژنی، م. و چیذری، م.، 1395. نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری طبیعی مردم­نهاد از دیدگاه روستاییان استان مازندران، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 12، شماره 1، ص 53-69.
-غنیان، م. و فتوتی، ه.، 1392. گردشگری راهکاری جهت توسعه­ کارآفرینی زنان روستایی، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره 159، ص 29-34.
-فمی، ش.ع.، اسدی، ع. و چوبچیان، ش.، 1387. مقدمه­ای بر روش­ها خوداشتغالی، تهران، دانشگاه پیام نور، تعداد، 338 ص.
-قنبری، س.، دهقان، م.ح. و میرکی اناری، ح.، 1395. عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در گردشگری روستایی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 10، شماره 32، ص 1-20.
-طوسی، ر.، جمشیدی، ع. و تقدیسی، ا.، 1393. کارآفرینی روستایی و تعیین عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مینودشت)، مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، سال 3، شماره 8، ص 1-11.
-کاویانی، ا.ط.، رحمانی، ب.، رضویان، م.ت. و علیپورنخی، ع.، 1397. ارزیابی نقش و تاثیر توسعه­ فضای کسب و کار کارآفرینی گردشگری در جهت دستیابی به توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی: دهستان استرآباد جنوبی در شهرستان گرگان)، نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، دوره 10، شماره 2، ص 251-275.
-کریم­زاده، ح.، 1389. مدل­سازی فضایی فرصت­های کارآفرینی با تاکید بر بخش گردشگری در نواحی روستایی شهرستان ورزقان، رساله دکتری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
-ملاشاهی، غ.ع. و تبریزی دخت فرد، ا.، 1393. اهمیت کارآفرینی و نقش آن در توسعه جوامع روستایی، فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، سال 12، شماره 44، ص 28-33.
-میسرا، آر، پ.، 1366. توسعه روستایی، مسائل و مشکلات، فصلنامه توسعه و روستا، دوره 1، شماره 1.
 
 
 
 
-Ali, A. and Yousuf, S., 2019. Social capital and entreneurial intention: empirical evidence from rural community of Pakistan, Journal of Global Entrepreneurship research, v.9(64), p. 1-13.
-Bhagavatula, S., Elfring, T., Tilburg, A.V. and Gerhard, G.V.B., 2010. How social and human Capital influence opportunity recognition and resource mobilization in India's Handloom Industry, Journal of Business Venturing, v. 25(3), p. 245-260.
-Coleman, J.S., 1990. Foundations of social theory, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, 247 p.
-Coleman, J.S., 1988. Social capital in the creations of human capital. The American Journal of Sociology, v. 94, p. 95-121. https://doi.org/10.1086/228943.
-Dissart, J.Ch. and Marcouiller, D., 2012. Rural Tourism Production and the Experience- Scape, Tourism Analysis, v. 17, p. 691-704.
-Hamilton, J.M., Maddison, D.J. and Tol, R.S.J., 2005. Climate Change and International Tourism: A Simulation Study, Global Enviromental Change, p. 253-266.
-Heaton, J., 2005. Developing entrepreneurs: an examination of systematic approaches to Entrepreneurial development for rural Areas, Illinois Institute for Rural Affairs, Rural Research Report, Macomb, v. 16,1-11.
-Jones, S., 2005. Community-Based Ecotourism: The Significance of Social Capital Journal of Annals of Tourism Research, v. 32(2), p. 303-324. https://doi.org/10.1016/j.annals.2004.06.007.
-Jordan, J.L., Anil, B. and Munasib, A.B.A, 2010. Community Development and Local Social Capital, Journal of Agricultural and Applied Economics, Southern Agricultural Economics Association, v. 42(1), p. 1-17.
-Kastenholz, E., Carneiro, M.J., Eusébio, C. and Figueiredo, E., 2016. Meeting Challenges for Rural Tourism through Co-Creation of Sustainable Tourist Experiences, Cambridge Scholars Publishing, ISBN (10): 1-4438-9488-5, ISBN (13): 978-1-4438-9488-3.
-Liu, J., Qu, H., Huang, D., Chen, G., Yue, X., Zhao, X. and Liang, Z., 2014. The role of social capital in encouraging residents' pro-environmental behaviors in community-based ecotourism, Journal of Tourism Management, v. 41, p. 190-201.
https://doi.org/10.1016/j.tourman.2013.08.016.
-Munasib, A.B.A. and Jordan, J.L., 2011. The Effect of Social Capital on the Choice to Use Sustainable Agricultural Practices, Journal of Agricultural and Applied Economics, v. 43(2), p. 213-227. Southern Agricultural Economics Association.
-Nagaraju, L.G. and Chandrashekara, B., 2014. Rural Tourism and Rural Development in India, international Journal of Interdisciplinary and Multidisciplnary Studdies, v. 1(6), p. 42-48.
-Park, D.B., Woo Lee, K., Suk Choi, H. and Yoon, Y., 2012.  Factors influencing social capital in rural tourism communities in South Korea, Journal of Tourism Management, v. 33(6), p. 1511-1520. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.02.005.
-Putnam, R.D., 1995. Bowling alone: America’s declining Social capital, Journal of Democracy, v. 6, p. 65-78. https://doi.org/10.1353/jod.1995.0002.
-Ring, J.K., Peredo, A.M. and Chrisman, J.J, 2010. Business Networks and Economic Development in Rural Communities in the United States, Journal  of Entrepreneurship Theory and Practice, v. 34(1), p. 171-195.
-Rith, S.O., 2010. A social relational approach to community-based ecotourism development: Policy intervention strategies, Theses, Dissertations, and other Required Graduate Degree Essays.
-Sharpley, R., 2002. Rural Tourism and the Challenged of Tourism Diversification: The Case of Cyprus, Tourism Management, v. 23, p. 233-344.
-Stathopouhou, S., 2004. Rural Entrepreneurship in Europe: A Research Framework and Agenda, International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, v. 10(6), DOI:10.1108/13552550410564725.
-Woodhouse, A., 2006. Social Capital and Economic Development in Regional Australia: A Case Study, Journal of Rural Studies, v. 22(1), p. 83-94. DOI:10.1016/j.jrurstud.2005.07.003.
 
پژوهشهای دانش زمین
دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 51
پژوهشی
آبان 1401
صفحه 139-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار