واکاوی ریزساختار در برآورد شرایط دگرریختی گرانیتوئید بی‌بی مریم، شمال پهنه‌ی جوش خورده‌ی سیستان، خاور ایران

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند

10.29252/esrj.9.2.15

چکیده

گرانیتوئید بی­بی مریم با روند کلی شمال باختر- جنوب خاور به درون مجموعه­ی افیولیتی نهبندان، در شمال پهنه­ی جوش خورده سیستان نفوذ کرده است. این توده با جنبش هم­زمان با زمین­ساخت در خلال جایگیری و سردشدگی، ثبت کننده­ی رویدادهای زمین­شناختی هر چند کوتاه مدت مرتبط با دگرریختی پوسته است. گسترش ریزساختارهای حالت ماگمایی تا حالت جامد دما پایین در این توده، گویای فرگشت ریزساختاری با کاهش محتوای مذاب در هنگام تبلور است. وجود شواهد آشکار از دگرریختی در حضور مذاب و ریزساخت­های حالت جامد دمای بالا روشنگر گسترش فابریک­ها در هنگام و یا اندکی پس از تبلور کامل ماگما است. با ادامه­ی دگرریختی، فابریک­های دما پایین همچون چرخش در دانه­های دوباره تبلور یافته­ی کوارتز، سوگیری خرد دانه­های کوارتز و ریزگسل­ها در فلدسپار گسترش یافته­اند. تراژکتوری برگوارگی­ها در سراسر توده نمایانگر راستای عمومی شمال باختر- جنوب خاور است. وجود ریزساخت­های هم­زمان ماگمایی و سازگاری فابریک­های صفحه­ای حالت جامد مزوسکوپی با راستای عمومی ساختارهای اصلی، گویای پیوستگی زمانی گسترش فابریک­ها با دگرریختی در این بخش از پهنه­ی سیستان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

واکاوی ریزساختار در برآورد شرایط دگرریختی گرانیتوئید بی‌بی مریم، شمال پهنه‌ی جوش خورده‌ی سیستان، خاور ایران

نویسندگان [English]

  • Zeinab Etemadkhah 1
  • محمد مهدی خطیب 2
  • محمد حسین زرین کوب 2
1 فارغ التحصیل دکتری زمین شناسی دانشگاه بیرجند
2 استاد گروه زمین شناسی دانشگاه بیرجند
چکیده [English]

گرانیتوئید بی‌بی مریم با روند کلی شمال باختر- جنوب خاور به درون مجموعه‌ی افیولیتی نهبندان، در شمال پهنه‌ی جوش خورده سیستان نفوذ کرده است. این توده با جنبش همزمان با زمین‌ساخت در خلال جایگیری و سردشدگی، ثبت کننده‌ی رویدادهای زمین‌شناختی هر چند کوتاه مدت مرتبط با دگرریختی پوسته است. گسترش ریزساختارهای حالت ماگمایی تا حالت جامد دما پایین در این توده، گویای فرگشت ریزساختاری با کاهش محتوای مذاب در هنگام تبلور است. وجود شواهد آشکار از دگرریختی در حضور مذاب و ریزساخت‌های حالت جامد دمای بالا روشنگر گسترش فابریک‌ها در هنگام و یا اندکی پس از تبلور کامل ماگما است. با ادامه‌ی دگرریختی، فابریک-های دما پایین همچون چرخش در دانه‌های دوباره تبلور یافته‌ی کوارتز، سوگیری خرد دانه‌های کوارتز و ریزگسل‌ها در فلدسپار گسترش یافته‌اند. تراژکتوری برگوارگی‌ها در سراسر توده نمایانگر راستای عمومی شمال باختر- جنوب خاور است. وجود ریزساخت‌های همزمان ماگمایی و سازگاری فابریک‌های صفحه‌ای حالت جامد مزوسکوپی با راستای عمومی ساختارهای اصلی، گویای پیوستگی زمانی گسترش فابریک‌ها با دگرریختی در این بخش از پهنه‌ی سیستان است.

مراجع

  1. -رضائی‌کهخائی، م.، کنعانیان، ع.، الیاس، م. و اسماعیلی، د.، 1388. کاربرد محور نوری کوارتز در تعیین شرایط دگرشکلی میلونیت گرانودیوریت‌های لخشک، شمال غرب زاهدان، ایران، مجله علوم دانشگاه تهران، شماره 35، جلد 2، ص 33-44.
  2. -زرین‌کوب، م.ح.، چانگ، س.ل.، محمدی، س.س. و خطیب، م.م.، 1390. زمین‌شیمی، پترولوژی و سن سنجی زیرکان-اورانیوم- سرب توده‌ی گرانیتوئیدی بی‌بی مریم، شمال خاور نهبندان، خاور ایران، مجله زمین‌شناسی اقتصادی، شماره 3، جلد 1، ص 15-27.
  3. -علوی نائینی، م.، 1990. نقشه زمین‌شناسی 250000/1 چهارگوش زابل، سازمان زمین‌شناسی کشور.
  4. -علوی نائینی، م. و لطفی، م.، 1989. نقشه زمین-شناسی 100000/1 چهارگوش نهبندان، سازمان زمین‌شناسی کشور.
  5. -Archanjo, C.J. and Bouchez, J.L., 1997. Magnetic fabrics and microstructures of the post-collisional aegirine–augite syenite Triunfo pluton, northeast Brazil: Journal of Structural Geology, v. 19, p. 849-860.
  6. -Bateman, P.C., Clark, L.D., Huber, N.K., Moore, J.G. and Rinehart, C.D., 1963. The Sierra Nevada batholith-a synthesis of recent work across the central part U.S: Geological survey professional paper, v. 414-D, p. D1-D46.
  7. -Bateman, P.C., Busacca, A.J. and Sawka, W.N., 1983. Cretaceous deformation in the western foothills of the Sierra Nevada, California: Geological Society of America Bulletin, v. 94, p. 30-42.
  8. -Berberian, M., Jackson, J.A., Qorashi, M., Talebian, M., Khatib, M. and Peristly, K., 2000. The 1994 Sefidabeh earthquakes in eastern Iran: blind thrusting and bedding plane slip on a growing anticline, and active tectonics the Sistan suture zone: Geophysical Journal International, v. 142, p. 283-299.
  9. -Blenkinsop, T.J., 2000. Deformation microstructures and mechanisms in minerals and rocks: Kluwer Academic Publishers, Drodrecht, 150 p.
  10. -Blumenfeld, P., Mainprice, D. and Bouchez, J.L., 1986. C-slip in quartz from subsolidus deformed granite: Tectonophysics, v. 127, p. 97-115.
  11. -Bouchez, J.L. and Gleizes, G., 1995. Two-stage deformation of the Mont-Louis-Andorra granite pluton (Variscan Pyrenees) inferred from magnetic susceptibility anisotropy: Journal of the Geological Society of London, v. 152, p. 669-680.
  12. -Bouchez, J.L., Delas, C., Gleizes, G., Nedelec, A. and Cuney, M., 1992. Submagmatic microfractures in granites: Geology, v. 20, p. 35-38.
  13. -Bouchez, J.L., Gleizes, G., Djouadi, T. and Rochette, P., 1990. Microstructure and magnetic susceptibility applied to emplacement kinematics of granites: the example of the Foix pluton (French Pyrennes): Tectonophysics, v. 184, p. 157-171.
  14. -Buchs, D., Bagheri, S., Martin, L., Hermann, J. and Arculus, R., 2013. Paleozoic to Triassic ocean opening and closure preserved in Central Iran: Constraints from the geochemistry of meta-igneous rocks of the Anarak area: Lithos, v. 172(3), p. 267-287.
  15. -Callot, J.P., Geoffroy, L., Aubourg, C., Pozzi, J.P. and Mege, D., 2001. Magma flow directions of shallow dykes from the East Greenland volcanic margin inferred from magnetic fabric studies: Tectonophysics, v. 335, p. 313-329.
  16. -Camp, V.E. and Griffis, R.J., 1982. Character, genesis and tectonic setting of igneous rocks in the Sistan suture zone, eastern Iran: Lithos, v. 15, p. 221-239.
  17. -Cao, S.Y., Liu, J.L., Leiss, B., Neubauer, F., Genser, J. and Zhao, C.Q., 2011. Oligo-Miocene shearing along the Ailao Shan-Red River shear zone: Constraints from structural analysis and zircon U/Pb geochronology of magmatic rocks in the Diancang Shan massif, SE Tibet, China: Gondwana Research, v. 19(4), p. 975-993.
  18. -De Oliveira, D.C., Neves, S.P., Trindade, R.I.F., Dall’Agnol, R., Mariano, G. and Correia, P.B., 2010. Magnetic anisotropy of the Redencao granite, eastern Amazonian craton (Brazil): implications for the emplacement of A-type plutons: Tectonophysics, v. 493, p. 27-41.
  19. -Gapais, D. and Barbarin, B., 1986. Quartz fabric transition in a cooling syntectonic granite (Hermitage Massif, France): Tectonophysics, v. 125, p. 357-370.
  20. -Hibbard, M., 1987. Deformation of incompletely crystallized magma systems: granitic gneisses and their tectonic implications: Journal of Geology, v. 95, p. 543-561.
  21. -Hippertt, J.F., 1988. Breakdown of feldspar, volume grain and lateral mass transfer during mylonitization of granitoid in a low metamorphic grade shear zone: Journal of Structural Geology, v. 20, p. 175-193.
  22. -Karlstrom, K.E., Miller, C.F., Kingsbury, J.A. and Wooden, J.L., 1993. Pluton emplacement along a ductile thrust zone, Pine mountains, southeastern California: Interaction between deformational and solidification processes: Geological Society of America Bulletin, v. 105, p. 213-230.
  23. -Kruhl, J.H., 1996. Prism- and basal-plane parallel subgrain boundaries in quartz: a microstructural geothermobarometer: Journal of Metamorphic Geology, v. 14, p. 581-589.
  24. -Marre, J., 1986. The structural analysis of granitic rocks: North Oxford Academic: Kogan Page, Studies in Geology, Orleans, France, 123p.
  25. -McCaffrey, K.J.W., Miller, C.F. and Karlstrom, K.E., 1999. Synmagmatic deformation patterns in the Old Woman Mountains, SE California: Journal of Structural Geology, v. 21, p. 335-349.
  26. -Pang, K.N., Chung, S.L., Zarrinkoub, M.H., Khatib, M.M., Mohammadi, S.S., Chiu, H.Y., Chu, C.H., Lee, H.Y. and Lo, C.H., 2013. Eocene–Oligocene post-collisional magmatism in the Lut–Sistan region, eastern Iran: Magma genesis and tectonic implications: Lithos, v. 180-181, p. 234-251.
  27. -Pang, K.N., Chung, S.L., Zarrinkoub, M.H., Mohammadi, S.S., Yang, H.M., Chu, C.H., Lee, H.Y. and Lo, C.H., 2012. Age, geochemical characteristics and petrogenesis of Late Cenozoic intraplate alkali basalts in the Lut-Sistan region, eastern Iran: Chemical Geology, v. 306-307, p. 40-53.
  28. -Passchier, C.W. and Trouw, R.A.J., 1996. Microtectonics: Springer Verlag, Berlin, 289 p.
  29. -Paterson, S.R., Fowler, T.K., Schmidt, K.L., Yoshinobu, A.S., Yuan, E.S. and Miller, R.B., 1998. Interpreting magmatic fabric patterns in plutons: Lithos, v. 44, p. 53-82.
  30. -Paterson, S.R., Vernon, R.H. and Tobisch, O.T., 1989. A review of criteria for the identification of magmatic and tectonic foliations in granitoids: Journal of Structural Geology, v. 11, p. 349-363.
  31. -Rosenberg, C.L. and Stünitz, H., 2003. Deformation and recrystallization of plagioclase along a temperature gradient: an example from the Bergell tonallite: Journal of Structural Geology, v. 25, p. 389-408.
  32. -Rutter, E.H. and Neumann, D.H.K., 1995. Experimental deformation of partially molten Westerly granite under fluid-absent conditions, with implications for the extraction of granitic magmas: Journal of Geophysical Research, v. 100, p. 15697-15715.
  33. -Sadeghian, M., Bouchez, J.L., Nedelec, A., Siqueira, R. and Valizadeh, M.V., 2005. The granite pluton of Zahedan (SE Iran): a petrological and magnetic fabric study of a syntectonic sill emplaced in a transtensional setting: Journal of Asian Earth Sciences, v. 25(2), p. 301-327.
  34. -Schofield, D., D'Lemos, R. and King, T., 1996. Evidence and implications for the syn-tectonic emplacement of the Cape Freels Granite: A Silurian pluton emplaced into the Gander Lake subzone, Northeast Newfoundland: Current Research Report, p. 329-342.
  35. -Sheibi, M., Esmaeily, D. and Siqueira, R., 2012. The Shir-Kuh pluton (Central Iran): Magnetic fabric evidences for the coalescence of magma batches during emplacement: Journal of Asian Earth Sciences, v. 46, p. 39-51.
  36. -Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J. and Camp, V.E., 1983. The Sistan suture zone of eastern Iran: Geological Society of America Bulletin, v. 94, p. 134-150.
  37. -Tommasi, A., Vauchez, A., Fernandes, L.A.D. and Porcher, C.C., 1994. Magma-assisted strain localization in an orogen-parallel transcurrent shear zone of southern Brazil: Tectonics, v. 13, p. 421-437.
  38. -Trimby, P.W., Prior, D.J. and Wheeler, J., 1998. Grain boundary hierarchy development in a quartz mylonite: Journal of Structural Geology, v. 20, p. 917-935.
  39. -Vernon, R.H., 1999. Flame perthite in metapelitic gneisses in the Cooma Complex, SE Australia: American Mineralogist, v. 84, p. 1760-1765.
  40. -Vernon, R.H., Etheridge, M.A. and Wall, V.J., 1988. Shape and microstructure of microgranitoid enclaves: indicators of magma mingling and flow: Lithos, v. 22, p. 1-11.
  41. -Vernon, R.H., Johnson, S.E. and Melis, E.A., 2004. Emplacement related microstructures in themargin of a deformed pluton: the San Jose tonalite, Baja California, Mexico: Journal of Structural Geology, v. 26, p. 1867-1884.
  42. -Zak, J., Verner, K. and Tycova, P., 2008. Multiple magmatic fabrics in plutons: an overlooked tool for exploring interactions between magmatic processes and regional deformation? Geological Magazine, v. 145, p. 537-551.
  43. -Zarrinkoub, M.H., Mohammadi, S.S. and Khatib, M.M., 2012. Evaluation of Adakites in the Northern Part of Sistan Suture Zone, Eastern Iran, for Porphyry Mineralization: 7th, Energy and environment; Recent researches in environmental and geological sciences, p. 480-483.
پژوهشهای دانش زمین
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 34
پژوهشی
آبان 1397
صفحه 15-28

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار