اکتشافات ژئوشیمیایی سنگی اندیس پلی متال هفت صندوق (شمال غرب تاکستان)؛ با تأکیدی بر روش فرکتالی

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 شرکت مهندسین مشاور زمین فن آوران پویا

چکیده

اندیس اکتشافی هفت صندوق در  25 کیلومتری شمال غرب تاکستان، در پهنه فلززائی سنوزوئیک طارم سفلی واقع شده است. تزریق نفوذی­های گرانودیوریتی- مونزونیتی به درون مجموعه آتشفشانی- آذرآواری ائوسن سبب ایجاد دگرسانی گرمابی گسترده و کانی زائی مس- سرب و نقره بفرم غالب رگچه­ای شده است. دگرسانی سوپرژن باعث تشکیل کانی­های ثانویه اکسیدی-­هیدروکسیدی (هماتیت،‌ گوتیت)، سولفیدی (کوولیت)، سولفاتی (آنگلزیت) و کربناتی (مالاکیت و آزوریت) در زون کانی­زائی اکسیدان شده است. در این محدوده تحلیل­های ژئوشیمیایی سنگی به روش­های مختلف بر روی نتایج آنالیز ICP-MS ۹۹ نمونه برداشت شده از یک شبکه سیستماتیک انجام گرفت. براساس روش­های غیر ساختاری (ضرایب همبستگی، آنالیز خوشه­ای، آنالیز فاکتوری) ۶ عنصر کانساری و ردیاب Cu، Pb، Ag، Au، Cd و As آنومالی نشان دادند در حالیکه روش­های ساختاری (فرکتالی عیار- مساحت) گویای این واقعیت هستند که 3 عنصر Cu، Pb و Ag از بین عناصر نامبرده دارای آنومالی واقعی بوده و بقیه عناصر به­عنوان آنومالی کاذب در نظر گرفته می­شوند. ماحصل این تحقیق نشانگر توانمندی روش­های فرکتالی در تعیین حد آستانه­ای دقیق و کاهش مساحت آنومالی­ها در مقایسه با روش­های غیر ساختاری می­باشد. طبق تحلیل فرکتالی log-log C-A سه زون دارای آنومالی در محدوده هفت صندوق تعیین شد: زون 1) با آنومالی درجه دو عناصر Cu و Ag، زون 2) با آنومالی درجه دو Cu و زون 3) با آنومالی درجه دو Cu و درجه سه Pb.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Litho-geochemical investigation of Haftsandoq polymetal index (Northwest of Takestan), constrain to Fractal method

چکیده [English]

Haftsandoq prospect index is located in 25 km northwest of Takestan city, within Tarom-Sofla Tertiary metallogenic belt. Intrusion of granodiorite to monzonite igneous bodies into the Eocene volcanic/ pyroclastic complexes caused widespread hydrothermal alteration associated with the copper, lead and silver ore mineralization. During supergene alteration the secondary minerals such as oxide/hydroxides (hematite, goethite), sulfides (coverlet), sulfates (anglesite) and carbonates (malachite and azurite) were developed within oxidized zone. The purpose of this study is identifying the possible anomalies of Cu, Ag, Pb, As, Cd, Au in this prospect area. Accordingly, 99 lithic samples taken from a systematic litho-geochemical network were analyzed with ICP-MS method. These results were used to specifying of high mineralization potential districts based on non-structural (correlation, cluster analysis, factor analysis) and structural (fractal charts cutie - area) analyses methods. Consequently, the results of structural (multi-fractal) analyses in comparison of non-structural methods lead to identify three elemental anomalies of copper, silver and lead.
The copper with 4 stages enrichment shows grade 2 and/or 3 anomalies in entire area except for NW. Ag with 3 stages enrichment shows grade 2 anomaly in NW part of district and Pb with 3 stages enrichment shows grade 3 anomaly in SW part of Haftsandoq district.

کلیدواژه‌ها [English]

  • area&concentration fractal- anomaly- Haftsandoq-Takestan

مراجع

  1. -آقا نباتی، ع.، 1383. زمین‌شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
  2. -ترکمانی، ا.، 1379. بررسی توده نفوذی شمال خرم دره، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.
  3. -جعفری، ح. ر. و ضیاءظریفی، ا.، 1388. مقایسه روش‌های آمار کلاسیک و هندسه فرکتالی در جدایش جوامع ناهنجاری عناصر اورانیوم و توریوم منطقه ده سیاهان (استان کرمان)، تحقیق در عملیات و کاربردهای آن (ریاضیات کاربردی)، ص 61-69.
  4. -حسنی پاک، ع. ا. و شرف الدین، م.و.، 1380. تحلیل داده‌های اکتشافی، انتشارات دانشگاه تهران، 982 ص.
  5. -حسنی‌پاک، ع. ا.، 1391. اصول اکتشافات ژئوشیمیایی، انتشارات دانشگاه تهران، 615 ص.
  6. -حیدری، ط.، مجتهدزاده، س. ح. و قربانی، ا.، 1393. جداسازی آنومالی‌های ژئوشیمیایی اندیس مس ظفرقند با استفاده از روش فرکتالی عیار- مساحت و مقایسه با روش آمارکلاسیک، پنجمین کنفرانس مهندسی معدن، دانشگاه یزد.
  7. -خواجه میری، ز.، شایسته فر، م.ر. و معین زاده، ح.ا.، 1392. پردازش داده‌های ژئوشیمیایی و تعیین مناطق آنومال با استفاده از روش تجزیه عامل‌ها، سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  8. -علیجانی، ل.، 1394. بررسی زمین‌شناسی اقتصادی و ژنز ذخیره پلی متال چنگوره با تاکیدی بر سرب، شمال‌غرب تاکستان استان قزوین، پایان-نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
  9. -فیضی، ف. و خاکزاد، ا.، 1376. ژنز کانسار مس خلیفه لو، اولین همایش سالانه انجمن زمین-شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  10. -نبوی، م.ح.، 1355. دیباچه‌ای بر زمین‌شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 109 ص.
  11. -Agterberg, F.P., Cheng, Q., Brown, A. and Good, D., 1996. Multifractal modeling of fractures in the Lac du Bonnet batholith, Manitoba, computer and geotechnics, v. 22 (5), p. 497-507
  12. -Ali, K., Cheng, Q. and Chen, Z., 2007. Multifractal power spectrum and singularity analysis for modelling stream sediment geochemical distribution patterns to identify anomalies related to gold mineralization in Yunnan Province, South China, Geochemistry Exploration Environment Analysis, v.7, p. 293–301.
  13. -Cheng, Q., Agterberg, F. P. and Ballantyne, S. B., 1994. The separartion of geochemical anomalies from background by fractal methods, Journal of Geochemical Exploration, v. 51, p. 109–130.
  14. -Chork, C.Y., 1991. An assessment of last median of squates regression in exploration geochemistry, Geochemical exploration, p. 325-340.
  15. -Clark, I., 1987. Practical geostatistics, Elsevier Applied Science Publishers Ltd.
  16. -Goncalves, M.A., 2001. Characterization of geochemical distributions using multifractal Mathematical Modeling Geology, v. 33 (1), p. 41-61
  17. -Heidari, S.M., Ghaderi, M. and Afzal, P., 2013. Delineating mineralized phases based on lithogeochemical data using multifractal model in Touzlar epithermal Au-Ag(Cu) deposit, NW Iran, Applied Geochemistry, v.31, p. 119-132.
  18. -Moon, C.J., Whateley, M.K.G. and Evans, A.M., 2006. Introduction to Mineral Exploration, Blackwell, Oxford, 481p.
  19. -Robert, R.G. and Grunsky, E.C., 2001. Weighted sums-Knowledge based empirical indices for use in exploration geochemistry, Geochemistry: Exploration, Enviroment, Analysis, Geological Society of London, v. 1, p. 135-141.
  20. -Sami, H. and Abd, N., 2001. Evaluation of airborne gamma ray spectrometric data for the Missikat Uranium deposit, Eastern desert Egypet, Applied Radiation and Isotopes, v. 54 p. 497-507.
  21. -Sim, B.L., Agterberg, F.P. and Beaudry, C., 1999. Determining the cutoff between background and relative base metal contamination levels using multifractal methods, computer science, v. 25, p. 1023–1041.
  22. -Turcotte, D.L., 1997. Fractals and Chaos in Geology and Geophysics, Cambridge University Press, 250 p.
  23. -Wang, G., Carranza, E.M.J., Zuo, R., Hao, Y., Du, Y., Pang, Z., Sun, Y. and Qu, J., 2012. Mapping of district-scale potential targets using fractal modelsJournal of Geochemical Exploration, v.122, p.34–46.
  24. -Wellmer, F.W., 1997. Statistical evaluations in exploration for mineral deposits, Springer- Verlag, New York, 379 p.
  25. -Zuo, R., Cheng, Q. and Xia, Q., 2009. Application of fractal models to characterization of vertical distribution of geochemical element concentration, Journal of Geochemical Exploration. v.102, p.37–43.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار