بیواستراتیگرافی و تعیین سن سازند آب‌تلخ، بر اساس نانوپلانکتون‌های آهکی در مرکز حوضه کپه‌داغ شرقی، برش چینه‌شناسی روستای آب-تلخ (شرق مشهد)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دکتری چینه شناسی و فسیل شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سازند آب‌تلخ یکی از واحدهای سنگی حوضه رسوبی کپه‌داغ در شرق و شمال شرق ایران است که بیشترین ضخامت را در شرق این حوضه به خود اختصاص داده است. لیتولوژی این سازند، شامل مارن‌های خاکستری تا سبز، آبی و مارن‌های سیلتی بوده که به صورت هم‌شیب و پیوسته بر روی آخرین واحد آهک گل‌سفیدی به رنگ سفید تا نخودی سازند آبدراز، قرار گرفته و خود توسط ماسه­سنگ‌ها، مارن‌ها و آهک‌های زرد تا خاکستری سازند نیزار، به صورت هم‌شیب پوشیده می‌شود. سازند آب­تلخ از لحاظ نانوفسیل‌های آهکی دارای فراوانی و غنای بسیار زیاد و دارای حفظ­شدگی خوب تا متوسط بوده و حاوی جامعه فسیلی قلمرو تتیس می‌باشد. برای مطالعه نانوفسیل های آهکی این سازند، تعداد 468 نمونه از توالی­های رسوبی این برش، برداشت و مورد مطالعه قرار گرفته است. ضخامت سازند آب­تلخ در این برش 5/1759 متر اندازه گیری شده است. در این مطالعات، 108 گونه نانوفسیلی از 51 جنس و 14 خانواده شناسایی شده است. بیوزون‌های نانوفسیلی سازند آب‌تلخ، به ترتیب از قاعده تا رأس شامل CC22, CC21, CC20 و CC23a از الگوی سیسینگ (1977) تصحیح شده توسط پرک نیلسن (1985) و زیر­زون­هایUC15bTP، UC15cTP، UC15dTP و بیو­زون UC16 از الگوی بورنت (1998) در آن تشخیص داده شده است. بدین ترتیب برای سازند آب‌تلخ در برش چینه‌شناسی روستای آب­تلخ، سن انتهای کامپانین پیشین تا انتهای کامپانین پسین پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افشار حرب، ع.، 1373. زمین شناسی ایران، زمین شناسی کپه داغ. سازمان زمین شناسی کشور. طرح تدوین زمین شناسی ایران، 275 ص.
  2. احمدی، م.، 1389. بیوستراتیگرافی سازند آب‌تلخ بر اساس فرامینیفرهای پلانکتونی در جنوب‌شرق مشهد (برش پادها). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  3. جنتی، م.، 1379. بیوستراتیگرافی سازند آب‌تلخ، بر اساس نانوفسیل‌های آهکی در مقطع تیپ (گردنه مزدوران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  4. خدادادی، ل.، 1382. بیوستراتیگرافی و پالئواکولوژی بخش فوقانی سازند آب‌تلخ، بر اساس نانوفسیل‌های آهکی (جاده مشهد-کلات، برش حمام قلعه)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  5. نطقی مقدم، م.، 1382. بیوستراتیگرافی و پالئواکولوژی بخش فوقانی سازند آبدراز و بخش تحتانیسازند آب‌تلخ بر اساس نانوفسیل‌های آهکی (جاده مشهد- کلات برش حمام قلعه). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  6. نیازی ، م.،1390. بیوستراتیگرافی سازند آب‌تلخ بر اساس فرامینیفرهای پلانکتونی در شمال مشهد، کلات نادری (برش قره سو). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  7. وحیدی نیا ، م.، 1386. بررسی میکروبیوستراتیگرافی رسوبات سنونین در محدوده شرق کپه‌داغ. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
  8. هادوی، ف.، 1381. نانوفسیل‌های آهکی ایران، کپه داغ، ایران مرکزی، مکران. انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  9. -Afshar-Harb, A., 1983. Geological quadrangle map of Sarakhs. 1:250,000 scale (one sheet), Exploration and Production, NIOC, Tehran, Iran.
  10. -Berberian, M. and King, G.C.P., 1981. Toward a palaeogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Sciences, v.18, p. 210-265.
  11. -Bown, P.R., 1998. Calcareous Nannofossil Biostratigraphy: British Micropaleontology Society Publication Series. Chapman and Hall, London, 328 p.
  12. -Boulila, B., Galbrun, B., Miller, G.K., Pekar, S.F., Browning, J. V., Laskar, J. and Wright, J.D, 2011. On the origin of Cenozoic and Mesozoic “third-order” eustatic sequences. Earth-Science Reviews, v.109, p. 94–112.
  13. -Bukry, D., and Bramlette, M.N., 1970. Upper Cretaceous. In: Bown, P.R. (Ed.), Calcareous Nannofossil Biostratigraphy. Chapman and Hall, Cambridge, p. 132–199.
  14. -Burnett, J.A., 1998. Upper Cretaceous. In: Bown, P.R. (Ed.), Calcareous Nannofossil Biostratigraphy. Chapman and Hall, Cambridge, p. 132–199.
  15. -Čepek, P. and Hay, W.W., 1969. Calcareous nannoplankton and biostratigraphic subdivision of the Upper Cretaseous. Transactions of the Gulf Coast Association of Geological Socienties, v.19, p. 323-336.
  16. -Davodzadeh, M. and Schmidt, K., 1982. Zur Trias des Iran. Geology Rundschau, v.71, p. 21-39.
  17. -Forstick, L., and Steel, R. J., 1993. Tectonic signatures in sedimentary basin fills: an overview.Sediment, v.20, p.1-9.
  18. -Hadavi, F. and Notghi Moghadam, M., 2010. Calcareous nannofossils from chalky limestone of upper Abderaz Formation and lower part of Abtalkh -Formation in the Kopet-Dogh range NE Iran. Arab Journal Geosciences, 10.1007/s12517-009-0106-5.
  19. -Hadavi, F., Khodadadi, L., 2002. Calcareous nannoplankton Campanian - Maastrichtian of Iran.9th INA Conference. Poster.
  20. -Hu, X., Jansa, L., Wang, C., Sarti, M., Bak, K., Wagreich, M., Michalik, J. and Sotak, J., 2005. Upper Cretaceous oceanic red beds (CORBs) in the Tethys: occurrences, lithofacies, age and environments. Cretaceous Reserch, v.26, p.3-20.
  21. -Lees, J. A. and Bown, P.R., 2005. Upper Cretaceous calcareous nannofossil biostratigraphy, ODP Leg 198 (Shatsky Rise, northwest Pacific Ocean). In Bralower, T.J., Premoli Silva, I., and Malone, M.J. (eds.), Project ODP, Science Results, v.198, p.1–60.
  22. -Manivit, H., 1971. Nannofossiles calcaires du Cretace´ francais (Aptien– Maestrichtien). Essai de Biozonation appuye´e sur les stratotypes, The`se doctoral, Universite´ de Paris, p.187.
  23. -Roth, P.H., 1978. Cretaceous nannoplankton biostratigraphy and oceanography of the northwestern Atlantic ocean. In Benson, W.E., Sheridan, R.E., et al., Initial Reports. DSDP, No.44: Washington (U.S.A.Goverment Printing Office), p.731–759.
  24. -Thierstein, H.R., 1971. Tentative Lower Cretaceous Calcareous Nannoplankton Zonation. Eclogae Geologicae Helveticaem, v. 64, p. 459–488.
  25. -Thierstein, H.R., 1973. Lower Cretaceous Calcareous Nannoplankton Biostratigraphy. Abhandlungen der Geologischen Bundesanstalt Wien, v.29, p.1–52.
  26. -Watkins, D.K., 2007. Quantitative analysis of the calcareous nannofossil assemblages from CIROS-1, Victoria Land Basin, Antarctica Journal of Nannoplankton Research issue, v.29/2, p.130-137.
  27. -Young, J.R. and Bown, P.R., 1997. Proposals for a revised classification system for calcareous nannoplankton. Journal of Nannoplankton Research, issue No.19/1.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار