بررسی فرایند اختلاط ماگمایی در توده نفوذی قوشچی با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه کردستان

2 دانشگاه تهران

چکیده

منطقه قوشچی‏‎ٌ در شمال غرب ایران شامل طیف وسیع سنگ‌شناسی از گابرودیوریت تا آلکالی‌گرانیت است که در بخش‌هایی در هم نفوذ کرده و حجم­های مختلفی از آنکلاوهای مافیک را شکل داده و یا در برخی موقعیت‌ها با هم ادغام شده و سنگ حدواسط را تشکیل داده است. آنکلاوهای موجود با ترکیب سنگ‌شناسی گابرودیوریت دانه ریز بوده، به طوری که با نزدیک شدن به حاشیه آنکلاو ریز دانه‌تر شده و براثر تجمع کانی‌های مافیک در حاشیه تیره‌تر به نظر می‌رسد. این آنکلاوها به اشکال مختلفی مانند گرد، بیضوی تا اشکال نامنظم با سطوح صاف، مواج، کنگره­‌ای و زائده‌دار قابل رویت هستند. حضور درشت بلورهای فلدسپار و کوارتز در آنکلاوهای مافیک و یا هجوم ماگمای گرانیتی در توده‌های بزرگ گابرودیوریتی به عنوان دیگر شواهد صحرایی قابل ذکر هستند. علاوه بر آن شواهدی چون بافت‌ پوئی‌کیلیتیک در درشت بلورهای فلدسپار، لخته‌های مافیک، آپاتیت‌های سوزنی، پلاژیوکلاز دو نسلی حاکی از فرایند اختلاط ماگمایی است. ترکیب پلاژیوکلازهای مورد مطالعه از آلبیت تا لابرادوریت تغییر می‌کند، به طوری که آنکلاوهای مافیک با سنگ‌های گابرودیوریتی هم‌پوشانی دارد و سنگ‌های آلکالی گرانیت با درشت بلورهای فلدسپار قابل مقایسه هستند. بررسی تغییرات سیستماتیک میزان آنورتیت و عناصر Fe، Ti، Ba و Sr از حاشیه به مرکز در بلورهای پلاژیوکلاز بیانگر نوساناتی در الگوی منطقه­بندی پلاژیوکلاز و موید نقش موثر اختلاط ماگمایی در شکل‌گیری توده نفوذی مورد مطالعه است

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. - اسدپور، م.، 1379، پترولوژی و ژئوشیمی سنگهای اولترابازیک تا متوسط منطقه قوشچی، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
  2. - بهنیا، پ.، 1374، پتروژنز گرانیتوئیدهای منطقه قوشچی: فرآیندی از متاسوماتیسم آلکالن، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  3. - خدابنده، ع. ا. و امینی-فضل، ا.، 1993، شرح نقشه 1:100000 تسوج، تهران، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  4. - حقی پور ا. و آقا نباتی، ا.، 1367، شرح نقشه 1:250000 سرو، تهران، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  5. - عظیمی، م. ص.، ١٣٨٨، بررسی شواهد زمین شناسی اختلاط ماگمایی بین گابرودیوریت و آلکالی‌گرانیت در منطقه قوشچی (شمال ارومیه)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  6. -Akal, C. and Helvaci, C., 1999. Mafic Microgranular Enclaves in the Kozak Granodiorite, Western Anatolia, Journal of Earth Science, v. 8, p. 1–17.
  7. - Bacon, C.R., 1989. Crystallization of accessory phases in magmas by local saturation adjacent to phenocrysts, Geochim Cosmochim Acta, v. 53, p. 1055–1066.
  8. -Barbarin, B., 1990. Plagioclase xenocrysts and mafic magmatic enclaves in some granitoids of the Sierra Nevada Batholith, California, Journal of Geophysical Research, v. 95, p. 17747–17756.
  9. -Barbarin, B. and Didier, J., 1991. Conclusions, In: Didier, J., and Barbarin, B., (eds) Enclaves and granite petrology, Elsevier, Amsterdam, p. 545–549.
  10. -Barbarin, B. and Didier, J., 1992. Genesis and evolution of mafic microgranular enclaves through various types of interaction between coexisting felsic and mafic magmas, Transactions of the Royal Society of Edinburgh-Earth Sciences, v. 83, p. 145–153.
  11. -Baschek, G. and Johannes, W., 1995. The estimation of NaSi–CaAl interdiffusion rates in peristerite by homogenization experiments, European Journal of Mineralogy, v. 7, p. 295– 307.
  12. -Baxter, S., 2000. The geology of part of the Galway Granite near Barna, co. Galway, Ireland, Thesis, National University of Ireland, Galway, 212 p.
  13. -Baxter, S. and Feely, M., 2002. Magma mixing and mingling texture in granitoid: example from the Galway Granite, Connemara, Ireland; Mineralogy and Petrology, v. 76, p. 63-74.
  14. -Bindeman, I.N., Davis, A.M. and Drake, M.J., 1998. Ion microprobe study of plagioclase-basalt partition experiments at natural concentration levels of trace elements, Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 62, p. 1175– 1193.
  15. -Blundy, J.D. and Wood, B.J., 1991. Crystal-chemical controls on the partitioning of Sr and Ba between plagioclase feldspar, silicate melts, and hydrothermal solutions, Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 55, p. 193–209.
  16. -Bussy, F., 1990. The rapakivi texture of feldspars in the plutonic mixing environment: a dissolution-recrystalization process, Geological journal, v. 25, p. 319-324.
  17. -Cantagrel, J.M., Didier, J. and Gourgaud, A., 1984. Magma mixing: Origin of intermediate rocks and "enclaves" from volcanism to plutonism, Physics of the Earth and Planetary Interiors, v. 35, p. 63-76.
  18. -Castro, A., Moreno-Ventas, I. and De La Rosa, J.D., 1991. Multistage crystallization of tonalitic enclaves in granitoids rocks (Hercinian Belt, Spain): implications for magma mixing, Geologische Rundschau, v. 80, p. 109–120.
  19. -Chappell, B.W., White, A.J.R. and Wyborn, D., 1987. The importance of residual source material (restite) in granite petrogenesis, Journal of Petrology, v. 28, p. 1111–1138.
  20. -Chen, B., Jahn, B.M. and Wei, C., 2002. Petrogenesis of Mesozoic granitoids in the Dabie UHP complex, Central China: trace element and Nd–Sr isotope evidence. Lithos, v. 60, p. 67-88.
  21. -Chen, Y.D., Price, R.C., and White, A.J.R., 1989. Inclusions in three S-type granites from southeastern Australian Journal of Petrology, v. 30, p. 1181–1218.
  22. -Cherniak, D.J., 2003. REE diffusion in feldspar, Chemical Geology, v. 193, p. 25–41.
  23. -Deer, W.A., Howie, R.A. and Zussman, J., 1991. An introduction to the Rock Forming Minerals, 17th, Longman Ltd, 528 p.
  24. -Didier, D. and Barbarin, B., 1991. Enclaves and Granite Petrology, Developments in Petrology, Elsevier cience Publications, Amsterdam, p.1–625.
  25. -Didier, J., 1973. Granites and their Enclaves, Elsevier, Amsterdam, 393 p.
  26. -Donaire, T., Pascual, E., Pin, C. and Duthou, J.L., 2005. Microgranular enclave as evidence of rapid cooling in granitoid rocks: the case of the Los Pedroches granodiorite, Iberian Massif, Spain, Contribution to Mineralogy and Petrology, v. 149, p. 247-265.
  27. -Dorais, M.J., Lira, R., Chen, Y. and Tingey, D., 1997. Origin of biotite-apatite-rich enclaves, Achala batholith, Argentina. Contribution to Mineralogy and Petrology, v. 130, p. 31-46.
  28. -El Desouky, M., Feely, M. and Mohr, P., 1996. Diorite-granite magma mingling and mixing along the axis of the Galway Granite batholith, Ireland, Journal of the Geological Society, v. 153, p. 361-374.
  29. -Frost, T.P. and Mahood, G.A., 1987. Field, chemical, and physical constraints on mafic-felsic magma interaction in the Lamark Granodiorite, Sierra Nevada, California. Geological Society of America Bulletin, v. 99, p. 272-291.
  30. -Giletti, B.J. and Casserly, J.E.D., 1994. Strontium diffusion kinetics in plagioclase feldspars, Geochimica Cosmochimica Acta, v. 58, p. 3785–3793.
  31. -Ginibre, C., Worner, G. and Kronz, A., 2002. Minor- and trace-element zoning in plagioclase: implications for magma chamber processes at Parinacota volcano, northern Chile. Contribution to Mineralogy and Petrology, v. 143, p. 300–315
  32. -Ginibre, C., Wörner, G. and Kronz, A., 2007. Crystal zoning as an archive for magma evaluation, Elements, v. 3, p. 261–266.
  33. -Grove, T.L., Baker, M.B. and Kinzler, R.J., 1984. Coupled CaAl–NaSi diffusion in plagioclase feldspar: experiments and applications to cooling rate speedometry, Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 48, p. 2113–2121.
  34. -Hibbard, M.J., 1981. The magma mixing origin of mantled feldspar, Contrib, Mineralogy and Petroogy, v. l76, p. 158–170
  35. -Huaimin, X., Shuwen, D. and Ping J., 2006. Mineral chemistry, geochemistry and U-Pb SHRIMP zircon data of the Yangxin monzonitic intrusive in the foreland of the Dabie orogen Science in China: Series D, Earth Sciences, v. 49, p. 684-695.
  36. -Karsli, O., Chen, B., Aydin, F. and Şen, C., 2007. Geochemical and Sr–Nd–Pb isotopic compositions of the Eocene Dölek and Sariçiçek Plutons, Eastern Turkey: Implications for magma interaction in the genesis of high-K calc-alkaline granitoids in a post-collision extensional setting. Lithos, v. 98, p. 67-96.
  37. -Kumar, S., 1995. Microstructural evidence of magma quenching inferred from enclaves hosted in the Hodruša granodiorites, Western Carpathians, Geological Carpathica, v. 46, p. 379–382.
  38. -Kumar, S., Rino, V. and Pal, A.B., 2004. Field evidence of magma mixing from microgranular enclaves hosted in Palaeoproterozoic Malanjkhand granitoids, central India. Gondwana Research, v. 7, p. 539–548.
  39. -Muller, A., Breiter, K., Seltmann, R. and Pecskay, Z., 2005. Quartz and feldspar zoning in the eastern Erzgebirge volcano-plutonic complex (Germany, Czech Republic): evidence of multiple magma mixing, Lithos, v. 80, p. 201– 227
  40. -Perugini, D., Poli, G., Christofides, G. and Eleftheriadis, G., 2003. Magma mixing in the Sithonia Plutonic Complex, Greece: evidence from mafic microgranular enclaves. Mineralogy and Petrology, v. 78, p. 173–200.
  41. -Pesquera, A. and Pons, J., 1989. Field evidence of magma mixing in the Aya granitic massif (Basque Pyrenees, Spain), Neues Jahrbuch für Mineralogie, Abhandlungen, v. 10, p. 441-454.
  42. -Salonsaari, P.T., 1995. Hybridization in the subvolcanic Jaala–Iitti complex and its petrogenetic relation to rapakivi granites and associated mafic rocks of southeastern Finland. Geological Society of Finland Bulletin, v. 67, 134 - 146 p.
  43. -Silva, M.M.V.G., Neiva, A.M.R. and Whitehouse, M.J., 2000. Geochemistry of enclaves and host granites from the Nelas area, central Portugal, Lithos, v. 50, p. 153–170.
  44. -Smith, J.V. and Brown, W.L., 1988. Feldspar Minerals. Crystal Structures, Physical, Chemical, and Microstructural Properties, Springer-Verlag, New York, 627 p.
  45. -Smith, V.C., Blundy, J.D. and Arce, J.L., 2009. ATemporal Record of Magma Accumulation and Evolution beneath Nevado deToluca, Mexico, Preserved in Plagioclase Phenocrysts, Journal of Petrology, v. 50, p. 405-426.
  46. -Sparks, R.S.J., Sigurdsson, H. and Wilson, L., 1977. Magma mixing: a mechanism for triggering acid explosive eruptions, Nature, v. 267, p. 315-318.
  47. -Stamatelopoulou-Seymour, K., Vlassopoulos, D., Pearce, T.H. and Rice, C., 1990. The record of magma chamber processes in plagioclase phenocrysts at Thera Volcano, Aegean Volcanic Arc, Greece, Contribution to Mineralogy and Petrology, v. 104, p. 73–84.
  48. -Stimac, J.A., and Pearce, T.H., 1992. Textural evidence of mafic-felsic magma interaction in dacitic lavas, Clear Lake, California, American Mineralogist, v. 77, p. 795–809.
  49. -Streckeisen, A., 1976. To each plutonic rock its proper name, Earth Science Reviews, p. 12, p. 1–33.
  50. -Vander Auwera, J., Longhi, J. and Duchesne, J.C., 2000. The effect of pressure on DSr (plag/melt) and DCr (opx/melt): implications for anorthosite petrogenesis, Earth and Planetary Science Letters, v. 178, p. 303– 314.
  51. -Vernon, R.H., 1983. Restite, Xenoliths and microgranitoid enclave in granites, Journal and Proceeding of the Royal Society of New South Wales, v. 116, p. 77-103.
  52. -Vernon, R.H., 1990. Crystallization and hybridism in microgranular enclave magmas: Microstructural Evidence, Journal of Geophysical Research, v. 95, p. 17.849-17.859.
  53. -Vernon, R.H., 2004. A practical guide to Rock Microstructural, Cambridge, 594p.
  54. -Waight, T.E., Maas, R. and Nicholls, I.A., 2000. Fingerprinting feldspar phenocrysts using crystal isotopic composition stratigraphy: implications for crystal and magma mingling in S-type granites, Contribution to Mineralogy and Petrology, v. 139, p. 227–239.
  55. -Wyllie, P.J., Cox, K.G. and Biggar, G.M., 1962. The habit of apatite in synthetic systems igneous rocks, Journal of Petrology, v. 3, p. 238-243
  56. -Xie, Y.W. and Zhang, Y.Q., 1990. Peculiarities and genetic significance of hornblende from granite in the Hengduansan region, Acta Mineral Sin (in Chinese), v. 10, p. 35-45.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار