پترولوژی و جایگاه تکتونوماگماتیک سنگ‌های آتشفشانی ائوسن محدوده رزه، جنوب شاهرود

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور -پژوهشکده علوم ­زمین

2 سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور-پژوهشکده علوم ­زمین

چکیده

پترولوژی، ژئوشیمی اکسیدهای اصلی و عناصر کمیاب سنگ­های آتشفشانی ائوسن محدوده رزه در این مقاله بررسی شد. محدوده مورد مطالعه در خاور روستای رزه،۱۳۰ کیلومتری جنوب شاهرود واقع است. اصلی­ترین سنگ­های آذرین در این محدوده، دربردارنده­ی گدازه­های ائوسن، توده­های نیمه عمیق و دایک با روندهای کالک الکالن تا کالک الکالن پتاسیم بالا است. بر اساس مطالعات سنگ­ نگاری، گدازه­های ائوسن ترکیب بازالتیک تراکی آندزیت، بازالتیک تراکی آندزیت- تفریت، تراکیت و توده­های نیمه عمیق دارای ترکیب تراکی بازالت- تفریت، بازالتیک تراکی آندزیت، تراکی آندزیت در حاشیه و ترکیب مونزودیوریت در هسته هستند. دایک­های تاخیری ائوسن نیز ترکیب مونزودیوریتی دارند. نمودارهای عنکبوتی از گدازه­های ائوسن، تهی­شدگی از HFSEs و غنی­شدگی از LILEs دارند که ماگماتیسم فرورانش را نمایان می­سازد. در نمودارهای تمایز تکتونوماگمایی این سنگ­ها در قلمروی پشت­کمان جای می­گیرند. غنی­شدگی از LILEs، نسبت بالای Th/Nb و Th بالا همراه با نسبت بالای  (La/Sm)nمعرف ذوب بخشی سنگ­های رسوبی صفحه فرورونده و تاثیر آن بر روی گوه گوشته­ای را دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افتخارنژاد، ج.، ۱۳۵۹. تفکیک بخش‌های مختلف ایران از لحاظ وضعیت ساختاری در ارتباط با حوضه‌های رسوبی نشریه انجمن نفت ایران، شماره۸۲، ص ۱۹-۲۸.
  2. ایلخچی، م.، ۱۳۸۲. نقشه‌ی زمین‌شناسی با مقیاس ۱۰۰,۰۰۰: ۱ رزوه، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  3. علوی، م. و هوشمندزاده، ع.، ۱۳۵۵. نقشه‌ی زمین‌شناسی با مقیاس ۰۰۰,۱:۲۵۰ ترود سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  4. Floyd, P. A., Kelling, G., Gokcen, S. L. and Gokcen, N., ۱۹۹۱. Gechemistry and tectonic environment of basalti rocks from the MisisophioliticMelannge, South Turkey, Gill, R., ۲۰۱۰, Igneous rocks and process,Wiley-Blackwell, ۴۲۸p.
  5. Green, N. L., ۲۰۰۶. Influence of slab thermal structure on basalt source regions and melting conditions: REE and HFSE constraints from Garibaldi volcanic belt, northern Cascadia subduction system, Lithos, v. ۸۷, p. ۲۳-۴۹.
  6. Green, T. H. and Pearson, N. J., ۱۹۸۶. Ti-rich accessory phase saturation in hydrous mafic-felsic compositions at high P, T. Chemical Geology, v. ۵۴, p. ۱۸۵-۲۰۱.
  7. Hasti, R., Kerr, A.c., Pearce, J.A. and Mitchell, S.f., ۲۰۰۷. Classification of altered island arc rocks using immobile trace elements: development of Th-Co discrimination diagram”, Journal of petrology , v. ۴۸ (۱۲), p.۲۳۴-۲۳۵.
  8. Hawkesworth, C. J., Hergt, J. M., Ellam, R. M. and MacDermot, F., ۱۹۹۱. Element fluxes associated with subduction related magmatism, Philosophical Transaction of the Royal Society A: mathematical”, physical & engineering Sciences, v. ۳۳۵ p. ۳۹۳-۴۰۵.
  9. Hawkesworth, C. J., Hergt, J. M., Ellam, R. M. and MacDermot, F., ۱۹۹۱. Element fluxes associated with subduction related magmatism, Philosophical Transaction of the Royal Society A: mathematical, physical & engineering Sciences, v. ۳۳۵, p. ۳۹۳-۴۰۵.
  10. Jenner, G.A., Dunning, G.R., Malpas, J., Brown, M. and Brace, T., ۱۹۹۱. Bay of island and little port complexes, revisited: Age, geochemical and isotopic evidence confirma subduction zone origin, Canadian jornal of earth sciences, v. ۲۸, p. ۱۶۳۵-۱۶۵۲.
  11. Kuscu, G. G. and Floyd, P. A., ۲۰۰۱. Mineral compositional and Textural evidence for magma mingling in the SaraykentVolcanics, Lithos, v. ۵۶, p. ۲۰۷-۲۳۰.
  12. Le Bas, M. J., Le Maitre, R.W., Streckeisen, A. and Zanettine, B., ۱۹۸۶. A chemical classification of volcanic rocks based on the total alkali-Silica diagram. Journal of Petrology, v. ۲۷, p. ۷۴۵-۷۵۰.
  13. McCulloch, M. T. and Gamble, J. A., ۱۹۹۱. Geochemical and geodynamical constrains on subduction magmatism”, Earth and Planetary, v. ۱۰۲, p. ۳۵۸-۳۷۴.
  14. Mccurt, W. J., Atherton, M. P., Sanderson, L. M. and Warden, V., ۱۹۸۵. The volcanic cover chemical composition and the origion of the magma of the calipuy, (In magmatism at a plate edge), p. ۲۷۳-۲۸۴.
  15. Miskouic, A. and Francis, D., ۲۰۰۶. Interaction between mantle-derived and crustal calc-alkaline magmas in the petrogenesis of the Paleocene Sifton Rang volcanic complex, Yukon, Canada”.Lithos, v. ۸۷, p. ۱۰۴-۱۳۴.
  16. Morata, D. and Aguirre, L., ۲۰۰۳. Extensional lower Cretaceous volcanism in the Coastal Range (۲۹ ۲۰ -۳۰ S‌), chile: geochemistry and petrogenesis, Journal southern American of Earth Science, v.۱۶, p. ۴۵۹-۴۷۶.
  17. Munker, C., Worner, G., Yogodzinsski, G. and Churicova, T., ۲۰۰۴. Behavior of high field strength elements in subduction zones: constraints from kaamchatka-Aleutian arc lavas, Earth and Planetary Sciences, v. ۲۲۴, p. ۲۷۵-۲۹۳.
  18. Nelson, S. T. and Montana, A., ۱۹۹۲. Sive-Textured plagioclkase in volcanic rocks prodused by rapid decompression. American Mineralogist, v.۷۷, p. ۱۲۴۲-۱۲۴۹.
  19. Pearce, J. A., Stern, R. J., Bloomer, S. H. and Fryer, P., ۲۰۰۵. Geochemical mapping of the Mariana arc-basin system: implications for the nature and distribution of subduction components, Geochemistry, Geophysics, Geosystems ۶, Abstract.
  20. Rahmati-Ilkhchi, M., Faryad, Sh. W., Holub, F. V., Kosler, J. and Frank, W., ۲۰۰۹. Magmatic and metamprphic evolution of the ShoturKuh metamorphic complex (Central Iran), Springer.
  21. Rendeng, S., Jingsui, Y., Cailai, W., Iizuka, T. and Hirata, T., ۲۰۰۶. Island arc volcanic rocks in the north Qaidam UHP belt, northern Tibet plateau: Evidence for ocean-continent subduction preceding continent-continent subduction, Journal of Asian Earth, v. ۲۶, p. ۱۵۱-۱۵۹.
  22. Rollinson, H. R., ۱۹۹۳. Using Geochemical Data: Evalution, Presentation, Interpretation, John Wiley & Sons Inc, New York, Harlow, UK, Longman, ۳۵۲p.
  23. Rutherford, M.J. and Devine, A.D., ۲۰۰۳. Magmatic conditions and magma ascent as indicated by Hornblend phase equilibria and reaction in the ۱۹۹۵-۲۰۰۲, Soufriere Hills Magma. Journal of Petrology, v. ۴۴, p. ۱۴۳۳-۱۴۸۴.
  24. Singer, S. B. A., Dungan, M. and Layne, G., ۱۹۹۵. Texture and Sr, Ba, Mg, Fe and Ti compositional profile in volcanic plagioclase: clues to the clynamics of calcealkalin magma chamber. American Mineralogist, v. ۸۰, p. ۷۷۶-۷۹۸.
  25. n, S-s. and McDonough, W.F., ۱۹۸۹. Chemical and isotopic systematics ofoceanic basalt: implications for mantle composition and processes. In: Saunders, A.D., Norry, M.J, (Eds.), magmatism in the Ocean Basisns, Special Publication ۴۲, Geological Society, London, p. ۳۱۳-۳۴۵.
  26. Tankut, A., Dilek, Y. and Piril, O., ۱۹۹۸. Petrology and geochemistry of the Neo-Tethyan volcanism as revaled in the Ankara melange, Turkey, Journal of Volcanology and Geothermal Research, v. ۸۵, p. ۲۶۵-۲۸۴.
  27. Tatsumi, Y. and Eggins, S., ۱۹۹۵. Subduction Zone Magmatism, Oxford: Blakwell Scientific, Earth Science Geology, ۲۱۳ p.
  28. Tatsumi, Y., Hamilton, D. L. and Nesbitt, R. W., ۱۹۸۶. Chemical characteristics of fluid phase released from a subducted lithosphere and origin of arc magmas: evidence from high-pressure experiments and natural rocks. Journal of Volcanology and Geothermal Research, v. ۲۹, p. ۲۹۳-۳۰۹.
  29. Tatsumi, y., Nakashima, T. and Tamura, Y., ۲۰۰۲. The petrology and geochemistry of calc-alkaline Andesite on shodo-Shima Island, SW Japan, Journal of Petrology, v. ۴۳, p.۳-۱۶.
  30. Tian, L., Castillo, P. R., Hawkins, J. W., Hilton, D. R., Hanan, B. H. and Pietruszka, A. J., ۲۰۰۸. Major and trace element and Sr-Nd isotope signatures of lavas from the central Lua Basin: implications for the nature and influence of subduction components in the back-arc mantle, Journal of Volcanology and Geothermal Research, v.۱۷۸, p. ۶۵۷-۶۷۰.
  31. Tian, L., Castillo, P. R., Hilton, D. R., Hawkins, J. W., Hanan, B. B. and Pitruszka, A. J., ۲۰۱۱. Major and trace element and Sr-Nd isotope signatures of the northern Lau Basin Lavas: Implications for the composition and dynamics of the back-arc basin mantle, Journal of Geophysical research, v. ۱۱۶,p. ۱-۱۸.
  32. Tomlinson, K. Y. and Condie, K.c., ۲۰۰۱. Archean mantle plumes: evidence from greenstone belt geochemistry, In: Ernst, R.E., Bucan, K.L. (Eds.), Mantle Plumes: Their identification through time, Geological Society of America Special Paper, v. ۳۵۲, p. ۳۴۱-۳۵۷.
  33. Tsuchiyama, A., ۱۹۸۵. Dissolution kenitics of plagioclase ib the melt of the system diopside-albite-anorthosite and origin of dusty plagioclase in andesite contribution Mineralogh petrology, v. ۸۹, p. ۱-۱۶.
  34. Varekamp, J. c., Hesse, A. and Mandeville, C.W., ۲۰۱۰. Back-arc basalts from the Loncopuegraben (Province of Neuquen, Argentina), Jurnal of Volcanology and Geothetrmal Research, v. ۱۹۷, p.۳۱۳-۳۲۸.
  35. Wayer, S., Munker, C. and Mezger, K., ۲۰۰۳. Nb/Ta, Zr/Hf and REE in the depleted mantle: implications for the differentiation history of the crust-mantle system. Earth and Planetary Scince Letters, v. ۲۰۵, p. ۳۰۶-۳۲۴.
  36. Winchester, J.A. and Floyd, P.A., ۱۹۷۶. Geochemical magma type discrimination; application to altered and metamorphosed basic igneous rocks.Earth and Planetry Scientific Letters, v. ۲۸, p. ۴۵۹-۴۶۹.
  37. Winter, J. D., ۲۰۰۱. An introduction to Igneous and Metamorphic petrology, Publisher, Prentice Hall, ۶۹۷p.
  38. Wood, D. A., Joron, J. L. and Treuil, M., ۱۹۷۹. A re-appraisal of the use of trace elements to classify discriminate between magma series erupted in different tectonic settings, Earth and Planetary Sciences, Letters, v. ۴۵p. ۳۲۶-۳۳۶. doi: org/۱۰.۱۰۱۶/۰۰۱۲-۸۲۱X(۷۹)۹۰۱۳۳-X.
  39. Woodhead, J., Eggins, S. and Gamble, J., ۱۹۹۳. High field strength and transition element systematics in island arc and back-arc basin basalts: Evidence for multiphase melt extraction and a depleted mantle wedge, Earth and Planetary Sciences, Letters, v.۱۴۴, p. ۴۹۱-۵۰۴. doi: org/۱۰.۱۰۱۶/۰۰۱۲-۸۲۱X(۹۳)۹۰۰۷۸-N.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار