ارزیابی شاخص‌های مختلف پایداری در فضاهای سبز عمومی(پارک‌ها) بر اساس روش TOPSIS (مطالعه‌ی موردی: منطقه‌ی6 تهران)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از خصوصیات عمده فضاهای سبز عمومی (پارک­ها)، دسترسی­های محلی به این فضاها و تقویت حس تعلق مکانی است. پارک­­ها می­توانند مکانی مناسب برای پاتوق­های اجتماعی و افزایش تبادل اطلاعات بین ساکنان محلات اطراف شوند لیکن در بسیاری از موارد نیز منجر به کاهش شاخص­های پایداری و رضایت جمعی در محدوده می­شوند. در این مطالعه با بهره­گیری از 16 شاخص تاثیرگذار در حیات آتی یک پارک ، میزان پایداری آنها مشخص شده­است. برای تحلیل داده­ها، از مدل تاپسیس و از آزمون­ تحلیل واریانس استفاده شده­است. این محاسبه به تعیین پایداری در محدوده پارک­های اطراف کمک کرده و زمینه را برای برنامه­ریزی­های اصولی و بنیادین فراهم می­آورد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پارک­ها با کارکرد محلی و همسایگی به ترتیب با 75/0 و 49/0 امتیاز دارای بیشترین و پارک­های ناحیه­ای و منطقه­ای با 45/0 و 33/0 امتیاز دارای کمترین میزان شاخص­های پایداری در منطقه هستند. همچنین نتایج پژوهش بر اساس نظر پرسش شوندگان، پارک­های با کارکرد محلی بیشترین پایداری و پارک­های با کارکرد شهری – منطقه­ای کمترین پایداری را داشته­اند.

کلیدواژه‌ها


  1. - اسمعیلی، ا.، 1381. بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز (پارکهای درون شهری) از دیدگاه برنامه ریزی شهری نمونه موردی مناطق 1و 8 شهرداری تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  2. - بدری، س.ع.، 1376. توسعه پایدار مفهوم، ارزش و عمل، فصلنامه تحقیقاتی جغرافیایی شماره 48، ص 24 – 33.
  3. - جیکوبز، ج.، 1386. مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، ترجمه: حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران، 360ص.
  4. - ربانی، ر.، نظری، ج. و مختاری، م.،1390. تبیین جامعه‌شناختی کارکرد پارک‌های شهری، مطالعه موردی: پارک-های شهر اصفهان، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال سوم، شماره 10، ص 45-57.
  5. - زیاری، ک.، مهدی نژاد، ح. و پرهیز، ف.، 1388. مبانی و تکنیک‌های برنامه ریزی شهری، انتشارات دانشگاه بین المللی چابهار، 338 ص.
  6. - سعیدنیا، ا.،1383. فضای سبز شهری، جلد نهم، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور،130 ص.
  7. - باور، سی.جی.، 1376. توسعه پایدار مفهوم، ارزش و عمل، ترجمه سید علی بدری، فصلنامه تحقیقاتی جغرافیایی شماره 48، ص45-59.
  8. - شایسته فر، م.، 1386، کاربرد نقوش انتزاعی فلزکاری دوران سلاجقه در طراحی مبلمان فضای سبز شهری، دو فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره 7، ص64-47.
  9. - صرافی، م.، 1383. مفهوم و مبانی و چالش‌های مدیریت شهری، فصلنامه مدیریت شهری، تهران ، تابستان، شماره 2 ، ص17-28.
  10. - علوی، س.، قاسمی، ا. و احمدی آبادی، ع.، 1391. ارزیابی و تحلیل فضایی سرانه پارک‌های شهری مطالعه موردی: منطقه 6 تهران، برنامه ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی) بهار، ص127-150.
  11. - غلام زاده، ع.، 1385. تحلیل کاربری فضای سبز در شهر بناب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.
  12. -کوکبی، ا.، پورجعفر، م. و تقوایی، ع.، 1384. برنامه ریزی کیفیت شهری در مراکز شهری، مجله جستا‌های شهرسازی، شماره 12 ، ص25-38.
  13. - گیوه‌چی، س.، قرخلو، م.، حاتمی نژاد، م.ح. و نظری‌ها، م.، 1388. بررسی جغرافیای الگوی ارتقای دسترسی ایستگاه‌های آتش نشانی در سوانح با استفاده از تکنیک-های DMS,CSM, Maxiimin مطالعه موردی ایستگاه 40 منطقه شش تهران جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 12، ص170-147.
  14. - مجنونیان، ه.، 1374. مباحثی پیرامون پارکها، فضای سبز و تفرجگاهها، سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران ، 98 ص.
  15. - مرصوصی، ن. و بهرامی، ر.، 1390. توسعه پایدار شهری، انتشارت پیام نور، 230ص.
  16. - مهرمند، ش.،1383. چکیده مقالات همایش توسعه‌ی محله‌ای، تهران.
  17. - مهندسین مشاور نقش جهان – پارس.، 1386. طرح تفصیلی منطقه 6 شهرداری تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، 380ص.
  18. - یاپنگ غراوی، ب.م.، 1390.تحلیل نقش فضای سبز شهری در توسعه پایدار شهر ( سلامت ) منطقه مورد مطالعه: منطقه 6 تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  19. -Balram,S. and Dragicevic,S., 2005. Attitudes Toward urban Green Space: Integrgting Guestionnaire survey and collaborative GIS Thechniques to Improve Attitade measurements Landscape and urbun planning, p. 299.
  20. -Brenda, S.A and Lin Yeow, Y.P., 1997. Where Women Fear To Tread: Image of Danger and the Effects of Fear of Crime In Singapore, Geo, journal, v.43)3), P.273-286
  21. - Chiesura, A., 2004. The Role of Urban Parks for the Sustainable Sity, Landscapeand Urban Planning Journal, v. 68, p. 129-138.
  22. - Hall. P., 1993. Toward Sustainable and Innovative Cities for 21 Centuty, In Proceedings of the Third Conference of the World Capitals, Tokyo, p. 22-28.
  23. -Jim, C.Y., and Chon S. S., 2003. Comprehensive green space planning based on landscape ecology principles in compact Nanjing City, China Landsc, Urban plan, v. 65, p. 96- 116.
  24. - Millward, A. & Sabir, S., 2011. Benefits of a forested urban park: What is the value of Allan Gardens to the city of Toronto, Canada, Landscape and Urban Planing Journal, v.100, p.177-188.
  25. - World Commission on Environment and Development., 1987, Our common future, New York, Oxford University Press, p. 280.