مطالعه الگوهای آماری سیستم های شکستگی منطقه اخلمد (شمال غرب بینالود) بر روی نقشه رسم شده از روش دورسنجی

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس سازمان زمین‌شناسی، شمال خاوری

چکیده

نقشه شکستگی­های ساختاری منطقه اخلمد با توجه به ویژگی­های مورفولوژیک و ساختاری مناسب، به کمک تکنیک­های دورسنجی و پردازش داده­های ماهواره­ای ترسیم شد. در این مقاله ابتدا شکستگی­ها از نظر روند به 6 دسته تفکیک شدند. بیشترین تعداد و تنوع گسلی در شرق منطقه قرارداشت. از مقایسه مقادیر طول شکستگی­ها، مشخص شد که تعداد گسل­های هر دسته با افزایش طول به صورت نمایی کاهش می­یابد. در بررسی پارامتر فاصله نیز نتایج مشابهی گرفته شد و مشخص شد که تعداد گسل­ها با افزایش فاصله­بندی به طور نمایی کاهش می­یابد. سپس نقشه­های منحنی میزان برای 3 پارامتر تراکم، تجمع و نقاط تلاقی شکستگی­ها ترسیم گردید و مشخص شد که هردو فاکتور تراکم و تجمع در بخش­های شرقی، مرکزی و شمالی و فاکتور تراکم تلاقی شکستگی­ها در بخش شرقی منطقه بیشترین مقدار خود را نشان می­دهد. نتایج فوق نشان از معتبر بودن تشخیص شکستگی­ها براساس تکنیک­های دورسنجی دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying statistical characteristics of fracture systems in Akhlamad area (North West Binalood) using remote sensing based fracture map

چکیده [English]

Akhlamad Structural Fracture Map was drawn using remote sensing methods, based on local morphological and structural characteristics. In this paper detected fractures were classified to 6 main directions. Both the most fractures and the most variety of fracture sets were distributed in the eastern part of the zone. In the next part of the study, It was found that the number of each fracture set decreases exponentially by increasing the length values. Calculating Spacing values of each fracture set and comparing with the number of fractures showed similar conclusion: the number of each set decreases exponentially by increasing the spacing values. Then other three parameters Intensity, Density and intersect were plotted on the area map via contour diagrams. The most frequencies of both factors Intensity and Density were constructed in the eastern, central and northern part of the zone; and the most frequency of intersect factor were constructed in the eastern part of the zone. Based on above results reliability of remote sensing techniques for detecting faults has been demonstrate

کلیدواژه‌ها [English]

  • fault density
  • intensity
  • intersect- length- spacing
  1. -احمدی روحانی، ر.، 1390. گزارش دورسنجی شهرستان گناباد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، مدیریت منطقه شمال شرق، 102 ص.
  2. -بازرگانی گیلانی، ک.، قریشی‌نیا، س.ک. و کریم-زاده، ز.، 1391. زمین‌شناسی و مشخصات بستر کربناته کانسار سرب و روی اخلمد، غرب چناران، البرز شرقی، ایران، چهارمین همایش انجمن زمین‌شناسی اقتصادی ایران، دانشگاه بیرجند.
  3. -سلطانی، م.، 1388. جزوه درسی سنجش از دور مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف.
  4. - فروند، ج.،1387. آمار ریاضی، عمیدی، ع. و وحیدی اصل، م.، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
  5. -حاجی، ع.، رحیمی، ب. و سلطانی، م.، 1387. سیستم‌های شکستگی منطقه تکنار، ایران مرکزی با استفاده از داده‌های سنجش از دور و مطالعات صحرایی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم پایه دامغان، دانشکده علوم زمین، 94 ص.
  6. -غلامزاده، م.، رحیمی، ب.، قائمی، ف. و احمدی روحانی، ر.، 1393. بررسی شکستگی‌های ساختاری منطقه اخلمد (شمال‌غرب بینالود) با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای و مطالعه الگوهای فراکتالی سیستم‌های شکستگی منطقه بر روی نقشه رسم شده از روش‌های دورسنجی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم پایه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، 154 ص.
  7. -فاطمی، س. ب. و رضایی، ی.، 1385. "مبانی سنجش از دور"، تهران، انتشارات آزاده.
  8. -محمودزاده، م.، الماسیان، م.، پورکرمانی، م. و سلطانی، م.، 1388. تحلیل ساختاری سامانه گسل تبریز با استفاده از داده‌های دورسنجی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- شمال.
  9. -نظرزاده، م.، نجفى، م.، محبوبى، ا. و موسوى حرمى، ر.، 1383. بررسی چینه سنگی رسوبات ژوراسیک فوقانی واقع در شمال غرب مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم پایه.
  10. -Ackermann, R. V., Schlische, R. W. and Withjack, M. O., 2001. The geometric and statistical evolution of normal fault systems: an experimental study of the effects of mechanical layer thickness on scaling laws, Journal of Structural Geology, v. 25, p. 819-822.
  11. -Alavi, M., 1991. Sedimentary and structural characteristics of Paleo-Tethys remnant in northeastern of Iran, Geological Society of America Bulletin, v.103, p.983-992.
  12. -Bonnet, E., Bour, O., Odling, N.E., Davy, P., Main, I., Cowie, P. and Berkowitz, B., 2001. Scaling of fracture systems in geological media, Reviews of Geophysics, v. 39, p. 347-383.
  13. -Bour, O. and Davy, P., 1997. Connectivity of random fault networks following a power-law fault length distribution, Water Resources Research, v. 33(7), p. 1567-1583.
  14. -Bour, O., Davy, Ph., Darcel, C. and Odling, N., 2001. A statistical scaling model for fracture network geometry, with validation on a multi-scale mapping of a joint network (Hornelen Basin, Norway), Journal of Geophysical Research, v. 107, p. 1-11.
  15. -Cengiz, O., Sener, E. and Yagmurlu, F., 2006. A satellite image approach to the study of lineaments, circular structures and regional geology in the Goluk Crater district and its environs (Isparta, SW Turkey), journal of asian earth sciences, v. 27, p. 155-163.
  16. -Casas, A. M., Cortes, A. L., Maestro, A., Soriano, A., Riaguas, A. and Bernal, J., 2000. LINDENS: A program for lineament length and density analysis, Journal of Computers & Geosciences, v. 26, p.1011-1022.
  17. -Castaing, C., Halawani, M.A., Gervais, F., Chilès, J.P., Genter, A., Bourgine, B., Ouillon, G., Brosse, J.M., Martin, P., Genna, A. and Janjou, D., 1996. Scaling relationships in intraplate fracture systems related to Red Sea rifting, Journal of Tectonophysics, v. 261, p. 291-314.
  18. -Chaves, P. S., Berlin, G. L. and Sowers, L. B., 1982. Statistical method forselecting Landsat MSS ratios, British Journal of Photography, v. 8, p. 23-30.
  19. -Chaves, P.S. and Yaw Kwarteng, A., 1989. Extracting spectral contrast in Landsat Thematic Mapper image data using selective principal component analysis, The U.S. Geological Survey Journal, v. 55, p. 339-348.
  20. -Chile`s, J.P., 1988. Fractal and geostatistical methods for modeling of a fracture network, Journal of Mathematical Geology, v. 20(6), p. 631-654.
  21. -Cowie, P. A., Sornette, D. and Vanneste, C., 1995. Multifractal scaling properties of a growing fault population, Geophysical Journal International, v. 122, p. 457-469.
  22. -Davy, P. A. and Sornette, D., 1990. Some consequences of a proposed fractal nature of continental faulting, Nature, v. 348, p. 56-58.
  23. -Davy, P., 1993. On the fault-Length frequency distribution of the San Andreas fault system, Journal of Geophysical Research, v. 98(12), p.141-151.
  24. -Koike, K. and Ichikawa, Y., 2006. Spatial correlation structures of fracture systems for deriving a scaling law and modeling fracture distributions, Journal of Computers & Geosciences, v. 32, p. 1079-1095.
  25. -Magowe, M. and Carrb, J.R., 1999. Relationship between lineament and groundwater occurrence in Western Botswana, International Journal of water resources and environmental engineering, v. 37, p. 282-286.
  26. -Mogaji, K.A., Aboyeji, O.S. and Omosuyi, G.O., 2011. Mapping of lineaments for groundwater targeting in basement complex area of Ondo state using remotely sensed data, International Journal of water resources and environmental engineering, v. 3, p. 150-160.
  27. -Nelson, R.A., 2001. Geological analysis of naturally fractured reservoirs, 2nd edition, Gulf Professional Publishing, 332 p.
  28. -Nieto-Samanigo, A.F., Alaniz-Alvarez, S.A., Tolson, G., Oleschko, K., Korvin, G., Xu, S.S. and Perez-venzor, J.A., 2005. Spatial distribution, scaling and self-similar behavior of fracture arrays in the Los Planes fault, Baja California Sur, Mexcio, Journal of Pure and Applied Geophysics, v. 162, p. 805-826.
  29. -Odling, N.E., Gillespie, P., Bourgine, B., Castaing, C., Chiles, J.P., Christensen, N.P., Fillion, E., Genter, A., Olsen, C., Thrane, L., Trice, R., Aarseth, E., Walsh, J.J. and Watterson, J., 1999. Variations in fracture system geometry and their implications for fluid flow in fractured hydrocarbon reservoirs, Journal of Petroleum Geosience, v. 5, p. 373-384.
  30. -Ouillon, G., Castaing, C. and Sornette, D., 1996. Hierarchical geometry of faulting, Journal of geophysical research, v. 101(B3), p. 5477-5487.
  31. -Ouillon, G., Sornette, D. and Castaing, C., 1995. Organization of joints and faults from I to 100 scales revealed by Optimized Anisotropic Wavelet Coe/ficient Method and Multifractal analysis, Journal of Nonlinear Processes in Geophysics, v. 2, p. 158-177.
  32. -Ouillon, G. and Sornette, D., 1996. Unbiased multifractal analysis Application to fault patterns, Journal of Geophysical research letters, v. 23(23), p. 3409.
  33. -Peacock, D.C.P. and Mann, A., 2005. Evaluation of the controls on fracturing in reservoir rocks, Journal of Petroleum Geology, v. 28(4), p. 385-396.
  34. -Rowan, L.C. and Mars, J.C., 2003. Lithologic mapping in the Mountain Pass, California area using Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) data, Remote Sensing of Environment, v. 85, p. 350-366.
  35. -Segall, P. and Pollard, D. D., 1983. Joint formation in granitic rock of the Sierra Nevada, Geological Society of America Bulletin, v. 94, p. 563-575.
  36. -Shahrabi, M. and Davoudzadeh, M., 1986. Geological map of Mashhad (1:250000), Geological Survey of Iran, 1 Sheet.
  37. -Solomon, S. and Ghebreab, W., 2006. Lineament Characterization and their tectonics significance using Landsat TM data and field studies in the central highlands of Eritrea, Journal of African Earth Sciences, v. 46, p. 371-378.
  38. -Tripp, G. I. and Vearrcombe, J. R., 2004. Fault/Fracture density and mineralization: a contouring method for targeting in gold exploration, Journal of structural geology, p. 1087-1108.
  39. -Turcotte, D.L., 1986. A fractal model for crustal deformation, Journal of Tectonophysics, v. 132, p. 261-269.
  40. -Twiss, R. J. and Moores, E. M., 2001. Structural geology: W.H. Freeman and company, New York, 532 p.
  41. -Webster, R. and Oliver, M. A., 2007.Geostatistics for Environmental Scientists, British: John Wiley & Sons, Ltd,. 2nd Edition, 330 p.
  42. -Xypolias, P. and Koukouvelas, I. K., 2004. Fault trace parameters as a tool for analyzing remotely sensed fault arrays: an example from the eastern Gulf of Corinth, Greece, Journal of Remote Sensing., v. 25(21), p. 4685- 4699.
  43. -Zazoun, R. S., 2008. The Fadnoun area, Tassili-n-Azdjer, Algeria: Fracture network geometry analysis, Journal of African Earth Sciences, v. 50(5), p. 273-285.