علیرضا شکیبا؛ علی‌اکبر متکان؛ بابک میرباقری؛ یعقوب سیف
چکیده
از مهمترین بلایای طبیعی که نقش مهمی در آسیبپذیری و تخریب سکونتگاههای روستایی ایفا مینماید، زلزله میباشد. آسیبپذیری دارای مفهومی پیچیده است به طوری که عوامل و متغیرهای مختلفی در آن دخالت دارد و استفاده از روشهای نوین موجب بهبود فرآیند سنجش سطوح آسیبپذیری میشود. هدف از ارائه پژوهش حاضر، سنجش سطوح و اولویتبندی ...
بیشتر
از مهمترین بلایای طبیعی که نقش مهمی در آسیبپذیری و تخریب سکونتگاههای روستایی ایفا مینماید، زلزله میباشد. آسیبپذیری دارای مفهومی پیچیده است به طوری که عوامل و متغیرهای مختلفی در آن دخالت دارد و استفاده از روشهای نوین موجب بهبود فرآیند سنجش سطوح آسیبپذیری میشود. هدف از ارائه پژوهش حاضر، سنجش سطوح و اولویتبندی آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی با به کارگیری عملگرهای مبتنی بر منطق فازی میباشد. استان فارس که دارای گسلهای اصلی و فرعی متعددی بوده و در طول سالیان گذشته زلزلههای متعددی با قدرت تخریب بالا در آن به وقوع پیوسته و همچنین، سکونتگاههای روستایی آن دارای تنوع آسیبپذیری طبیعی و انسانی میباشد، به عنوان منطقهی مطالعاتی انتخاب شده است. سکونتگاههای روستایی از محیطهایی به شمار میرود که به دلیل ویژگیهای فیزیکی آن در مقایسه با سکونتگاههای شهری در معرض آسیبپذیری بیشتری میباشد. در این پژوهش، جهت سنجش سطوح و اولویتبندی آسیبپذیری از عملگرهای فازی که شامل تلفیق چندمعیاره اهمیت معیارها و وزن رتبهها بوده و دو ویژگی مهم در نظرگرفتن متغیرهای کیفی (زبانی) و توجه به گروههای مختلف ذینفع را نیز داشته و همچنین، به نتایج بهتری منجر شده، استفاده گردید. لذا با به کارگیری و تلفیق متغیرها و سناریوهای مختلف، مناطق با درجات بالای ریسک مشخص شد. سپس، سکونتگاههای روستایی در معرض ریسک حاصل از سناریوی نسبتا بدبینانه آسیبپذیری طبیعی انتخاب گردید. در نهایت، آسیبپذیری انسانی این سکونتگاهها با به کارگیری سناریوی متعادل اولویتبندی شد. نتایج حاصل در تمامی سناریوها نشان داد که بخشهای جنوب و غرب منطقه که دارای مقادیر بالای بیشینه جنبش افقی زمین (Peak Horizontal Acceleration)، سازندهای زمینشناسی جدید و نزدیکی به گسلهای فعال زمینشناسی بوده به عنوان مناطق با درجات بالای ریسک آسیبپذیری طبیعی شناسایی شده و همواره زلزلههای متعدد با قدرت تخریب بالا در آن به وقوع میپیوندد اما از منظر متغیرهای آسیبپذیری انسانی مورد استفاده در این پژوهش در حد متوسط میباشند.
