تعیین غلظت زمینه برخی از فلزات سنگین در خاک های سطحی استان خوزستان به روش فراکتال غلظت- مساحت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه خاکشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 گروه زمین شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

10.52547/esrj.2022.220577.1006

چکیده

مولفه‌های تعیین حد آستانه‌ی غلظت فلزات ‌‌سنگین در خاک‌های مختلف بسیار متغیر است. استفاده از معیارهای موجود در قوانین زیست محیطی سایر کشورها و شهرها، برای بررسی آلودگی این فلزات در منطقه‌ای دیگر مناسب نخواهد بود، بنابراین لازم و ضروری است که حد آستانه برای هر منطقه به‌صورت محلی تعیین شود. در این تحقیق از روش‌ فراکتال غلظت-مساحت، به‌منظور تعیین غلظت زمینه‌ی سه فلز سرب، کبالت و نیکل در خاک‌های سطحی استان خوزستان استفاده شده است. این تحقیق یک مطالعه‌ی تجربی-کاربردی است. جهت نیل به این هدف، تعداد 87 نمونه از خاک‌های سطحی استان خوزستان برداشت و با استفاده از دستگاه طیف سنجی جفت شده پلاسمای القایی (ICP-OES) آنالیز گردید. کمترین و بیشترین میانگین غلظت فلزات سنگین مورد بررسی، به‌ترتیب مربوط به سرب (09/9) و نیکل (34/66) (mg/kg) به‌دست آمد. در این مطالعه بعد از مرتب ‌سازی داده‌ها به‌ترتیب از زیاد به کم و تعیین فراوانی هر غلظت، نمودارهای لگاریتمی فراوانی تجمعی غلظت‌ فلزات در مقابل مساحت رسم شد. با به‌دست آوردن نقاط شکست، حد آستانه‌ی هر فلز برای روش غلظت-مساحت تعیین شد. مقادیر زمینه برای فلزات کبالت، نیکل و سرب به‌ترتیب برابر 93/6 ، 59/47 و 26/6 میلی‌گرم برکیلوگرم به‌دست آمد. نتایج نشان دادند که کاربرد روش‌های فراکتالی در جدایی میزان زمینه از سایر جمعیت‌‌های ژئوشیمیایی بسیار مناسب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of baseline concentration of some heavy metals in surface soils of Khuzestan province by fractal concentration-area method

نویسندگان [English]

  • Azadeh Vaziri 1
  • Navid Ghanavati 2
  • Ahad Nazarpour 3
1 Department of Soil Science, Khuzestan Science and Research Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Department of Soil Science, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
3 Department of Geology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The threshold concentration elements of heavy metals in different soils are variable. Utilizing the available criteria in different countries’ environmental Standards and codes, for investigating the pollution of these metals, may not be appropriate for other regions. For these reasons, it would be essential to determine the threshold concentration of heavy metals of any zone locally. In this research in order to determine the background concentration of three of those metals, Pb, Co and Ni, in surface soils of Khuzestan province of Iran the fractal method has been used. As far as this research is an experimental-practical study, to reach the purpose 87 samples from Khuzestan province soils have been sampled and analyzed by an inductively coupled spectroscopy (ICP-OES) method. The lowest and highest mean concentrations of heavy metals were obtained for Pb (9.09) and Ni (66.34) (mg/kg), respectively. In this study, after sorting the data from high to low and determining the frequency of each concentration, logarithmic plots of cumulative frequency of metal concentration versus area were drawn. By attaining the breaking points, the threshold of each metal was determined for the concentration-area method. Background values for Cobalt, Nickel and Lead were 6.93, 47.59 and 6.26 (mg/kg), respectively. The results have demonstrated that utilizing the fractal method in separating the amount of background from other geochemical elements is very appropriate

کلیدواژه‌ها [English]

  • Background concentration
  • concentration-area
  • fractal model
  • geochemical population
  • Heavy metal
پژوهشهای دانش زمین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار