ظرفیت‌ تعاملات روستایی ـ شهری و توانمندسازی ساختاری کشاورزان در راستای پایداری اقتصاد روستایی (مورد مطالعه: شهرستان سمیرم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه
ظرفیت تعاملات روستایی ـ شهری یکی از ارکان بنیادین اقتصاد پایدار روستایی که نادیده انگاشتن آن در نظام برنامه­ریزی توسعه اقتصادی کشورهای کمتر توسعه یافته همچون ایران موجب گسترش اندک دیگر فعالیـت­های اقتصـادی، دسترسی اندک به منابع، امکانات و زیرساخت­های اقتصادی شده که پایداری اقتصادی روستاهای آن را با چالش­های جدی روبرو کرده است. در این پژوهش شهرستان سمیرم مورد مطالعه قرار گرفته تا اثرگذاری اندازه جریان های روستایی- شهری در توانمندسازی ساختاری کشاورزان و شاخص­های پایداری اقتصاد روستاها مورد ارزیابی قرار گیرد.
مواد و روش­ها
این پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و با استفاده از ابزار کتابخانه­ای و میدانی انجام گرفته است. جمع­آوری داده ها با پرسشنامه انجام شده، جامعه آماری روستاهای شهرستان سمیرم است. با توجه به تعداد بهره­برداران در 30 روستا (2341) حجم نمونه برابر با 314 نفر شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. آیتم­ها با استفاده از مقایس پنج نقطه­ای لیکرت رتبه بندی شدند. برای سنجش متغیر مستقل ظرفیت تعاملات روستایی - شهری، تعداد 26 گویه. ابعاد مختلف توانمندسازی ساختاری کشاورزان، به مثابه متغیر میانجی، از طریق 18 گویه و برای سنجش شاخص­های پایداری اقتصاد روستایی (متغیر وابسته)، تعداد 23 گویه مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل­ها از طریق نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام شد. اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرها با استفاده از مدل معادلات ساختاری (SEM) تعیین گردید.
نتایج و بحث
نتایج نشان داد که با مقایسه اثر کل هر عامل، افزایش جریان پول و سرمایه به روستاها، بیشترین تأثیر را در ارتباط با تأثیر تعاملات روستایی - شهری بر توانمندسازی ساختاری کشاورزان داشته است. این موضوع به دلیل بهره­گیری از انتقال جریان سرمایه از شهرها و وجوه نقد ارسالی آن­ها به ویژه افراد روستایی شاغل در شهرها دارد که می­تواند محرک توسعه اقتصاد روستاها گردد. در این راستا شاخص فرصت (آموزش و آگاهی بخشی) بالاترین میزان اثرگذاری در ارتقاء توانمندی کشاورزان روستایی را داشته و در ارتباط با اثر گذاری تعاملات روستایی- شهری بر پایداری اقتصاد روستایی  شاخص افزایش سرمایه­گذاری، بالاترین میزان اثرگذاری را به خود اختصاص داده است.
نتیجه­گیری
هرچند، افزایش اندازه جریان­های فضایی روستایی - شهری (ظرفیت تعاملات روستایی- شهری) بر پایداری اقتصاد روستایی که خود تابعی از ارتقاء توانمندسازی ساختاری کشاورزان است اثرگذاری مثبت دارد. اما، عوامل درون‌زاد اثرگذار بر اندازه جریان‌های روستایی - شهری به‌عنوان موانعی ذاتی در بهبود شاخص‌های توانمندسازی ساختاری روستاییان هنوز چشمگیر است. بنابراین برای ارتقا پایداری اقتصاد روستایی در ناحیه مورد مطالعه باید از سویی به افزایش جریان­های مالی و سرمایه­­گذاری متاثر از تعامل روستایی - شهری در بخش­های مختلف اقتصاد روستایی به ویژه در گستره متنوع­سازی فعالیت­ها، و از دیگر سو به آموزش و آگاهی­بخشی مستمر کشاورزان و دسترسی آنها به منابع مادی به‌عنوان مهمترین عوامل ارتقاء پایداری اقتصاد روستایی توجه ویژه ای شود. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که از میان شاخص‌های توانمندسازی ساختاری کشاورزان تحت­تأثیر تعاملات روستایی و شهری، شاخص «فرصت» (آموزش و آگاهی) و «دسترسی» (دسترسی به منابع مادی) بیشترین تأثیر را در ارتقای توانمندی کشاورزان دارند. همچنین شاخص «سرمایه­گذاری» بیشترین تأثیر را بر پایداری اقتصاد روستایی دارد. در این راستا، افزایش تعاملات بین کشاورزان و کارشناسان شهری، همراه با تحصیلات حاصل از این تعاملات، موجب تقویت پیوند کشاورزان با بازارهای بین‌المللی و در نتیجه رونق تولید صادرات محور شده است. تولید سیب در شهرستان سمیرم می­تواند ظرفیتی برای ایجاد نهادهای اقتصادی جدید در روستاها باشد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران شهری که به مناطق روستایی مهاجرت کرده‌اند و دانش بازار را از مراکز شهری به ارمغان می‌آورند، مهارت‌های کشاورزان را در اتصال به بازارهای اولیه و بازارهای مربوطه بهبود بخشیده‌اند. تعاملات مثبت بین شهر و مناطق روستایی می‌تواند دسترسی کشاورزان به نهاده‌ها و خدمات را افزایش دهد، از کسب‌وکارها حمایت کند، اثرات اقتصاد تک محصولی متکی به کشت سیب را کاهش دهد، از قابلیت‌های طبیعی منطقه استفاده کند و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های مکمل کشاورزی را افزایش دهد. در نتیجه شاخص­های اقتصادی شهرک­ها را تقویت می­کند. همچنین افزایش تولید سیب در روستاهای شهرستان سمیرم باعث تقویت ارتباط متقابل بین روستاهای خارج از شهرستان و سایر شهرهای بزرگ منطقه و کشور شده است. بنابراین بررسی ظرفیت‌های آشکار و ضمنی متاثر از حجم جریان‌های روستایی - شهری که به تقویت مؤلفه‌های توانمندسازی کشاورزان کمک می‌کند، ضروری تلقی می‌شود. مطالعات آتی باید بر بررسی تأثیر ظرفیت تعاملات روستایی و شهری بر بهبود مؤلفه‌هایی مانند سازمان‌سازی، نهادینه‌سازی و فناوری اطلاعات با اتخاذ رویکردی جامع متمرکز شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Capacity of rural-urban interactions and structural empowerment of farmers toward rural economy sustainability (Case Study: Semirom county)

نویسندگان [English]

  • Farid Farhadi
  • Naser Shafiei Sabet
  • Zohreh Fanni
Department of Human Geography and Spatial Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran
چکیده [English]

Introduction
The capacity of rural-urban interactions is one of the fundamental pillars of a sustainable rural economy, which neglecting it in the economic development policy and planning system of less developed countries such as Iran has led to the expansion of other economic activities, little access to economic resources, facilities and infrastructures, which the economic stability of its villages has faced serious challenges. In this research, the county of Semirom has been studied in order to evaluate the effect of the size of rural-urban flows on the structural empowerment of farmers and the sustainability indicators of the rural economy.
 
Materials and Methods.
This research has been done by descriptive-analytical and survey method and using library and field tools. Data collection was done with a questionnaire, the statistical population is the villages of Semirom county. According to the number of farmers in 30 villages (2341), the sample size was equal to 314 people, which was obtained through Cochran's formula. The items were rated using a five-point Likert scale. To measure the independent variable of the capacity of rural-urban interactions, the number of 26 items. Different dimensions of farmers' structural empowerment were evaluated as mediator variables through 18 items and 23 items were evaluated to measure rural economy sustainability indicators (dependent variable). Analyzes were done through SPSS and AMOS software. The direct and indirect effects of the variables were determined using the structural equation model (SEM).
Results and Discussion
The results showed that by comparing the total effect of each factor increasing the flow of money and capital to the villages, it had the greatest effect in relation to the effect of rural-urban interactions on the structural empowerment of farmers.
This issue is due to the use of the capital flow transfer from the cities and the cash they send from the cities to the villages, especially the rural people working in the cities, which can stimulate the development of the rural economy. In this regard, the index of opportunity (education and awareness) has the highest level of influence in improving the capabilities of rural farmers, and in relation to the impact of rural-urban interactions on the stability of the rural economy, the indicator of increasing investment has the highest level of influence.
 
Conclusion
However, increasing the size of rural-urban spatial flows (the capacity of rural-urban interactions) has a positive effect on the stability of the rural economy, which itself is a function of improving the structural empowerment of farmers. However, endogenous factors influencing the size of rural-urban flows as inherent obstacles in improving the structural empowerment indicators of villagers are still significant. Therefore, in order to promote the sustainability of the rural economy in the study area, on the one hand, it is necessary to increase the financial flows and investment affected by the rural-urban interaction in different sectors of the rural economy, especially in the scope of diversification of activities, and on the other hand, education and awareness. The continuous participation of farmers and their access to material resources should be given special attention as the most important factors in improving the sustainability of the rural economy. The research findings indicate that, among the structural empowerment indicators of farmers influenced by rural-urban interactions, the 'opportunity' index (education and awareness) and 'access' index (access to material resources) have the highest impact on enhancing farmers' capabilities. Moreover, the 'investment' index has the most significant effect on the sustainability of the rural economy. In this regard, increased interactions between farmers and urban experts, along with the education acquired through these interactions, have strengthened farmers' ties to international markets, consequently boosting export-oriented production. Apple production in Semirom County can serve as a capacity for establishing new economic institutions within rural areas. Additionally, urban investors who have migrated to rural areas, bringing with them market knowledge from urban centers, have improved farmers' skills in connecting to primary markets and relevant marketplaces. Positive interactions between the city and rural areas can enhance farmers' access to inputs and services, support businesses, mitigate the effects of a single-crop economy reliant on apple cultivation, utilize the region's natural capabilities, and increase investments in activities complementary to agriculture, thereby strengthening the economic indicators of settlements. Furthermore, the increased production of apples in the villages of Semirom County has strengthened the reciprocal connections between villages beyond the county and with other major cities in the region and the country. Therefore, examining the explicit and implicit capacities influenced by the magnitude of rural-urban flows, which contribute to strengthening the components of farmer empowerment, is deemed necessary. Future studies should focus on investigating the impacts of the capacity of rural-urban interactions on improving components such as organization-building, institutionalization, and information technology, adopting a comprehensive approach.a

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic sustainability
  • Rural-urban interactions
  • Empowerment

مراجع

Ahmed, T., Chandran, V.G.R., Klobas, J.E., Linan, F. and Kokkalis, P., 2020. Entrepreneurship education programmes: How learning, inspiration and resources affect intentions for new venture creation in a developing economy. The International Journal of Management Education, v. 18, p. 1-13.
Agergaard, J., Tacoli, C. and Borby, S., 2019. Revisiting Rural–Urban Transformations and Small-Town Development in Sub-Saharan Africa. The European Journal of Development Research, v. 31, p. 2-11.
Aloini, D. and Martini, A., 2013. Exploring the exploratory search for innovation: a structural equation modelling test for practices and performance. International Journal of Technology Management, v. 61(1), p. 23-46
 Akkoyunlu, S., 2015. The potential of rural-urban linkages for sustainable development and trade. International Journal of Sustainable Development & World Policy, v. 4(2), p. 20-40.
Allen, A.E., Davila, J., Hofmann, P. and Brown, D., 2015. Topic guide: Building reciprocal rural-urban linkages through infrastructure investment and development. London: UK Department of International Development. DOI: http://dx.doi.org/10.12774/eod_tg.allenaeta.
Awumbila, M., Owusu, G. and Teye, J.K., 2014. Rural-urban migration into slums reduce poverty? Evidence from Ghanaî, Migrating out of Poverty, University of Sussex, Working Paper, v. 13, p.1-41.
Azad Hedayat, H., Pourtahari, M., Roknedin Eftekhari, A. and Rezvani, M.R., 2015. Analysis of the Rural Development System Using the Integrated Regional Network Pattern (Case study: Iraq, Kirkuk Province).  Journal of Rural Research, v. 6(3), p. 635-654 (In Persian).
Carlino, A. and Mills, S., 1987. The Determinants of County Growth. Journal of Regional Science, v .27, P 39-54. https://doi.org/10.1111/j.1467-9787.1987.tb01143.x.
Carpenter, C. and Loveridge, S., 2019. A spatial model of growth relationships and Latino-owned business. Ann. Reg. Sci, v. 63, p. 541-557
Chao, Y. and Zhimin, L., 2022. Rural-urban co-governance: multi-scale practice, Science Bulletin v.65 (10), p. 778-780, DOI: 10.1007/978-981-16-1201-5.
Cain, K., Oakhill, J. and Lemmon, K., 2004. Individual differences in the inference of word meanings from context: The influence of reading comprehension, vocabulary knowledge, and memory capacity. Journal of Educational Psychology, v. 96, p. 671-681.
Chatterjee, S., 2019. Rural–urban differentials in fertility levels and fertility preferences in West Bengal, India: a district-level analysis. Journal of Biosocial Science, v. 52(1), p. 117-131.
Cheng, C., JinYang, J.G. and Wen, C., 2022. An observation over the rural-urban re-connecting process based on the Alternative Food Network (AFN) in China from the perspective of social capital. Habitat International, v. 130. 102708. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2022.102708.
Douglass, M., 1998. A regional network strategy for reciprocal rural-urban Linkages: An agenda for policy research with reference to Indonesia. Third World Planning Review, v. 20(1), p. 1.
Douglass, M., 2006. A Regional Network Strategy for Reciprocal Rural-Urban Linkages: An Agenda for Policy Research with Reference to Indonesia, Tacoli, Cecilia (Editor), The Earth scan Reader in Rural-Urban Linkages, Earth scan Reader Series, London, p. 124-155.
Echebiri, R.N., Onwusiribe, C.N. and Nwaogu, D.C., 2017. Effect of livelihood diversification on the food security status of rural farm households in Abia State Nigeria. Econ. Eng. Agric. Rural Dev, v. 17(1), p. 159-166.
Gharaibeh, A., Mohammad, N., Alhamad, D.A., Hassan, A. and Naser, I., 2022. The impact of the spatial configuration of socioeconomic services on rural–urban dependencies in Northern Jordan, GeoJournal, v. 87, p. 4475-4490.
Gkartzios, M. and Lowe, P., 2019. Revisiting neo-endogenous rural development, in Scott, M., Gallent, N. and Gkartzios, M. (ed.) The Routledge companion to rural planning. New York: Routledge, 159 p.
Hermstad, A.K., Swan, D.W., Kegler, M.C., Barnette, J.K. and Glanz, K., 2010. Individual and environmental correlates of dietary fat intake in rural communities: A structural equation model analysis, Social Science & Medicine, v. 71(1), p. 93-101.
Henao, Z.D. and Peiro, J.M., 2018. The Importance of Empowerment in Entrepreneurship. In Inside the Mind of the Entrepreneur, p. 185-206. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/978-3-319-62455-6_14.
Hussein, K. and Suttie, D., 2016. Ifad Research Series 5-Rural- urban linkages and food systems in sub-Saharan Africa: the rural dimension. IFAD.Rochester, 38 p. https://ssrn.com/abstract=3284460
Isaksen, A. and Trippl, M., 2016. Exogenously Led and Policy-Supported New Path Development in Peripheral Regions: Analytical and Synthetic Routes. Economic Geography, v. 93, p. 436-457.
Ir- Ira, D., Kanti, D. and Borbora, S., 2013. Rural–urban Linkages for Development of Rural Economy in Assam: A Social Accounting Matrix Approach. Journal of Rural Management, v. 9(2), p. 183-208.
Jamshed, A., Birkmann, J., Feldmeyer, D. and Ahmad, I.R., 2020. A Conceptual Framework to Understand the Dynamics of Rural–Urban Linkages for Rural Flood Vulnerability. Sustainability, v. 12(7), https://doi.org/10.3390/su12072894
Kapfudzaruwa, F., Kudo, S. and Hansen, M., 2018. Rural-urban Linkages and Sustainable Development. Rural-Urban Linkages and Sustainable Development in Africa, Denver: Spears Media Press, 226 p.
Kanter, R., 1993. Men and Women of the Corporation. New York: Basic Books, 416 p.
Koc, T. and Ceylan, C., 2007. Factors Impacting the Innovative Capacity in Large Scale Companies. Technovation, v. 27, p. 105-114.
Knight, D.W. and Cottrell, S.P., 2016. “Evaluating tourism-linked empowerment in Cuzco Peru. Tourism Research, v. 56, p. 32-47.
Luo, H., Zuo, M. and Wang, J., 2022. Promise and Reality: Using ICTs to Bridge China’s Rural–Urban Divide in Education. Educ. Technol. Res. Dev. 2022, v. 70, p. 1125-1147.
Nakasone, E. and Torero, M., 2016. A text message away: ICTs as a tool to improve food security. Agriculture Economics, v. 47(1), 12314. https://doi.org/10.1111/agec.12314.
Pairama, J. and Le De, L., 2018. Remittances for Disaster Risk Management: Perspectives from Pacific Island Migrants Living in New Zealand. Int. J. Disaster Risk Sci, v. 9, p. 331-343.
Prajogo, D. and Ahmad, P., 2006. Relationships between innovation stimulus, innovation capacity, and innovation performance. R&D Management, v. 36(5), p. 499-515.
Rejeb, H.B., Morel-Guimaraes, L., Boly, V. and Assi, N.G., 2008. Measuring innovation best practices: Improvement of an innovation index, integrating threshold and synergy, v. 28(12), p. 838-854.
Saeedi, A., Azizpour, F., Hosseini Hashel, S., Khalifeh, E. and Rika, J., 2012. Comparative Study of Obstacle to Formation of Rural-Urban Linkages the Case Study of Marvdasht (Fars) and Kuhdasht (Lurestan) Areas,  Journal of Geography, v. 10(33), p. 7-26 (In Persian).
Santosa, I., 2014. Strategic Management of Rural Community Empowerment: Based Local Resources, International Integration for Regional Public Management, v. 14, p. 193-199.
Scheepers, L.A., 2015. An institutional capacity model of municipalities in South Africa. Unpublished PhD thesis in Public Management and Development Planning: Stellenbosch: Stellenbosch University, 264 p.
Somanje, A.N., Mohan, G., Lopes, J., Mensah, A., Gordon, C., Zhou, X., Moinuddin, M., Saito, O. and Takeuchi, K., 2020. Challenges and potential solutions for sustainable urban-rural linkages in a Ghanaian context. Sustainability, v. 12(2), Doi.org/10.3390/su12020507.
Shafiei Sabet, N. and Azharianfar, Sh., 2017. Urban-rural reciprocal interaction potential to develop weekly markets and regional development in Iran. Habitat International, v. 61, p. 31-44.
Shafieisabet, N. and Mirvahedi, N., 2021. The role of rural–urban linkages in perceived environmental effects of farmers for participation in sustainable food security plans. Agriculture & Food Security, v. 10, p. 1-26.
Shafieisabet, N. and Mirvahedi, N., 2022. Benefits of rural-urban interactions for sustainable food security in Iran, Human Geographies, v. 16(1), p. 19-31.
Tacoli, C., 2006. The earthscan reader in rural-urban linkages (1 edition). London, UK: Routledge, 350 p.
Thanh, H.X., Anh, T.T., Quang, L.T., Giang, D.T. and Phuong, D.T., 2013. Food Security in the Context of Vietnam’s Rural-Urban Linkages and Climate Change; IIED: London, UK, 45 p.
Van Sandt, A. and Carpenter, C.V., 2022. So Close, Yet So Far: The Benefits and Limits of Rural–Urban Industry Linkages. Sustainability, v. 14(5), https://doi.org/10.3390/su14052875.
Von Braun, J., 2014. Urbanization and Decentralization: The changing urban-rural linkages and opportunities of decentralization of services, 54th Congress of the European Regional Science Association, St. Petersburg, 2014. http://hdl.handle.net/10419/124403.
Wiggins, S., Sabates-Wheeler, R. and Yaro, J., 2018. Rural Transitions, Economies and Rural–Urban Links. APRA Working Paper 11, Future Agricultures Consortium, 50 p. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/handle.
Yigitcanlar, T. and Bulu, M., 2015. Dubaization of Istanbul: insights from the knowledge-based urban development journey of an emerging local economy. Environment and Planning A, v. 47(1), p. 89-107.
Zarabi, A., Pour-Qayoumi, H. and Zaraei, Y., 2011. Investigating the Relations between Urban and Rural Economy in Medium Cities: (Case Study: Kazerun County). Journal of Geography Developmental Education, v. 25(4), p. 1-7 (In Persian).
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار