حرکات برشی و تغییر تنش در بخش مرکزی پهنه‌ گسلی زندان (میناب) با استفاده از شواهد ماکروسکوپی و میکروسکوپی، شمال شرق هرمزگان

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه هرمزگان

چکیده

در این مقاله، نوع برش در پهنه­ی گسلی زندان (میناب)- در شمال شرق استان هرمزگان و محدوده­ی باختری دهستان فاریاب از توابع شهرستان رودان - مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پهنه­ی گسلی زندان به عنوان یکی از مهم­ترین پهنه­های گسلی ایران با سازوکار فشارشی راست‌گرد شناخته شده است، این در حالی است که برداشت­های صورت گرفته در منطقه، علاوه بر مؤلفه­ی برشی راست‌گرد، در برخی  از موارد مؤلفه­ی برشی چپ‌گرد را نیز نشان می­دهد. شواهدی که بر این موضوع دلالت دارند عبارتند از: صفحات گسلی و خطوط لغزش، بودین‌های شکلاتی، بودین­های دومینو، فابریک C-S و مطالعات میکروسکوپی بر روی میلونیت­های منطقه. وجود بودین­های شکلاتی که در شرایط تغییر جهت کشش شکل می­گیرند، هم­چنین تعیین جهت تنش دیرین به روش برگشتی توسط نرم افزارهای مربوطه، برای صفحات گسلی- که به دو گروه گسل، دارای سازوکار برشی راست‌گرد و چپ‌گرد تقسیم شده­اند- حاکی از تغییر جهت در بردارهای تنش، به طور پیشرونده در منطقه است، به طوری که در شرایط برش راست‌گرد، راستای تنش بیشینه NE-SW و در شرایط برش چپ‌گرد راستای تنش بیشینه WNW-ESE است. با توجه به این نکته که بررسی­های میکروسکوپی بر روی میلونیت­های منطقه - که به مراتب قدیمی‌تر ازآبراهه‌های جوان مشاهده شده با جابه‌جایی افقی راست‌گرد هستند- مؤید حرکت برشی چپ‌گرد است، می‌توان این­گونه اظهار­نظر نمود که حرکت برشی چپ‌گرد قبل از مؤلفه­ی برشی راست‌گرد که در زمان حال حاکم است وجود داشته است.

کلیدواژه‌ها


  1. مک کال، جی.، 1359. نقشه 000,100 : 1 میناب، سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور.
  2. -Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics, v. 229, p. 211–238.
  3. -Angelier, J., 1989. From orientationto magnitudes in paleostress determination using fault slip data. Journal of Structural Geology, v. 11, p. 37-50.
  4. -Byrne, D.E., Sykes, L.R., and Davis, D.M., 1992. Great thrust earthquakes and aseismic slip along the plate boundary of the Makran subduction zone, J. Geophys. Res, v. 97, p. 449–478.
  5. -Delvaux, D., Moeys, R., Stapel, G., Melnikov, A., and Ermikov, v., 1993. Paleostress reconstruction and geodynamics of the Baikal region, Central Asia,Part I.Paleozoic and pre-rift evolution, Tectonophysics, v. 252, p. 61-101.
  6. -Delvaux, D., 2006. Wintensor, Versio 1.3.75, Royal Museum for Central Africa, Tervuren, Belgium Dept, Geology-Mineralogy.
  7. -Dolati, A., 2010. Stratigraphy, structural geology and low-temperature thermochronology across the Makran accretionary wedge in Iran, A dissertation submitted to the Swiss Institute of Technology Zurich for the degree of Doctor of Sciences, 309 p.
  8. -Ghorashi, M,. 1985. Late Cenozoic faulting in S.E. Iran. Geol. Survey of Iran, Report No. 54, 288 p.
  9. -Grando, G., and McClay, K., 2007. Morphotectonics domains and structural styles in the Makran accretionary prism, offshore Iran, Sedimentary Geology, v. 196, p. 157–179.
  10. -Kopp, C., Fruehn, J., Flueh, E R., Reichert, C., Kukowskl, N., Bialas, J., and Klaeschen, D., 2000. Structure of the Makran subduction zone from wide angle and reflection seismic data, Tectonophysics, v. 32, p. 171–191.
  11. -Masson, F., Anvari, M., Djamour, Y., Walpersdorf, A., Tavakoli, F., Diagnieres, M., Nankali, H., and Van Gorp, S., 2007. Large-scale velocity field and strain tensor in Iran inferred from GPS measurements: new insight for the present-day deformation pattern within NE Iran, Geophysical Journal International, v. 170, p. 436–440.
  12. -McCall, G.J.H., 1997. The geotectonic history of the Makran and adjacent areas of southern Iran, Journal of Asian Earth Science, v. 15, p. 517–531.
  13. -Molinaroa, M., Guezoua, J.C., Leturmya, P., Eshraghib, S.A., and Frizon de Lamottea, D., 2004. The origin of changes in structural style across the Bandar Abbas syntaxis, SE Zagros (Iran), Marine and Petroleum Geology, v. 21, p. 735–752.
  14. -Platt, J.P., Leggett, J.K. and Alam, S., 1988. Slip vectors and fault mechanics in the Makran accretionary wedge, southwest Pakistan, Journal of Geophysical Research, v. 93, p. 7955–7973.
  15. -Regard, V., Hatzeld, D., Molinaro, M., Aubourg, C., Bayer, R., Bellier, O., Yaminifar, F., Peyret, D.M. and Abbasi, M., 2010. The transition between Makran subduction and the Zagros collision: recent advances in its structure and active deformation, From: LETURMY, P., and ROBIN, C., (eds) Tectonic and Stratigraphic Evolution of Zagros and Makran during the Mesozoic–Cenozoic. Geological Society, London, Special Publications, v. 330, p. 43–64.
  16. -Siddans, A.W.B., 1972. Slaty cleavage, a review of research since, Earth Sci.Rev, v. 8, p. 205-232.
  17. -Talebian, M., and Jackson, J., 2002. Offset on the Main Recent Fault of NW Iran and implications for the late Cenozoic tectonics of the Arabia–Eurasia collision zone, Geophysical Journal International, v. 150, p. 422–439.
  18. -Trouw, R.A.J., and Passchier, C.W., 2005. Microtectonics, Springer. 352 p.
  19. -Vernant, P., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abbassi, M.R., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ashtiani, A., Bayer, R., Tavakoli, F., and Chery, J., 2004. Contemporary crustal deformation and plate kinematics in Middle East constrained by GPS Measurements in Iran and Northern Oman, Geophysical Journal International, v. 157, p. 381–398.
  20. -White, R.S., and Klitgord, K., 1979. Sediment deformation and tectonics in the Gulf of Oman, Earth and Planetary Science Letters, v. 41, p. 441-450.