اثرات تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی بر فرسایش بادی و وقوع روزهای غبارآلود در منطقهی شهریار

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

منطقه­ی شهریار در دهه­های اخیر شاهد افزایش روزهای غبارآلود بوده است. به منظور منشاء یابی گرد و غبار و اثرات پوشش زمین در وقوع فرسایش بادی و روزهای غبار آلود این منطقه­ از تصاویر ماهواره­ای لندست و نقشه­های تراکم پوشش گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که پوشش گیاهی با تراکم بالای 75% ، از بین رفته و بیشتر مساحت منطقه دارای تراکم بسیار پایین (کمتر از 25%) است. جهت باد غالب در ایستگاه شهریار شمال غربی می­باشد. بررسی فرسایش منطقه بر اساس مدل اریفر نشان داد که این منطقه­ی شهریار در کلاس خطر بسیار زیاد قرار دارد که فرسایش زیاد با جهت وزش باد غالب در منطقه منطبق است. بررسی آماری روزهای غبارآلود نشان داد فراوانی وقوع گرد و غبار و فصول رخداد آن در ایستگاه ایلام (ایستگاه شاخص) در مقایسه با ایستگاه شهریار متفاوت بوده به گونه­ای که بیشترین فراوانی این پدیده در ایستگاه ایلام در تیر ماه (جولای) رخ داده و در فصل پاییز فاقد این پدیده می­باشد.  در منطقه شهریار بیشترین فراوانی روزهای غباری به ترتیب در خرداد ماه (ژوئن) و آذرماه ( دسامبر) است. در نتیجه عوامل محلی در وقوع پدیده روزهای غباری منطقه­ی شهریار بر عوامل فرا منطقه­ای مسلط می­باشند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. - اﺧﻀﺮی، د.، ﻣﺼﻔﺎﻳﻲ، ج. و ﻟﻄﻔﻲ اﻧﺎری، پ.، 1388. ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪت ﺧﻄﺮ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﺎدی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ارﻳﻔﺮ در دﺷﺖ ﺷﻬﺮﻳﺎر‬، ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ‬ ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آﺑﺨﻴﺰداری اﻳﺮان.
  2. - اشرفی زاده، خ.، شفیع پور مطلق، م. و اصلمند، ع. ر.، 1389. بررسی علل و عوامل وقوع طوفان گرد و غبار و مدل سازی این پدیده با استفاده از نرم افزار HYSPLIT، پنجمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست.
  3. - انصافی مقدم، ط.، 1389. تحلیل و مقایسه آماری گرد و غبار در ایلام و تهران در طی دو سال اخیر، دومین همایش ملی فرسایش بادی، بهمن ماه 1389، دانشگاه یزد.
  4. - ﺍﻳﺮﺍﻧﻤﻨﺶ، ف.، ﻋﺮﺏ ﺧﺪﺭﻱ، م. و ﺍﻛﺮﻡ، م.، 1384. ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺫﺭﺍﺕ ﮔﺮﺩ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ آنها ﺩﺭ ﻃﻮﻓﺎﻥ‌ﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬‌ی ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ‬ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻱ، مجله‌ی ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻲ در منابع طبیعی، شماره‌ 67، ص 28-41.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
  5. - باباییان، ا.، بهرامی، ح. ع.، نوروزی، ع. ا. و بابائیان، ف.، 1389. مدل سازی وقوع گرد و غبار با استفاده از داده‌های اقلیمی در مرکز ایران، دومین همایش ملی فرسایش بادی و طوفان دهای گرد و غبار، بهمن ماه 1389، دانشگاه یزد.
  6. - براتی، غ. ر.، لشکری، ح. و کرمی، ف.، 1388. نقش همگرایی سامانه‌های فشار بر رخداد توفان‌های غباری استان خوزستان، مجله‌ی جغرافیا و توسعه، شماره‌ی 22، صفحات 56-39 .
  7. - حسین زاده، م. م.، صدوق، ح.، نوحه گر، ا. و غلامی، ع.، 1390. بررسی تغییرات پوشش گیاهی رودخانه‌ی مهران بر اساس شاخص NDVI (بندر لنگه- غرب استان هرمزگان)، فصلنامه‌ی مطالعات جغرافیایی و برنامه ریزی محیطی، شماره‌ی 8 و 9، صفحات 67-54 .
  8. - ﺧﺴﺮوی، م.، 1389. ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﻤﻮدی ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﻃﻮﻓﺎن در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل‬ NAAPS‬ ﻣﻮرد: ﺳﯿﺴﺘﺎن اﯾﺮان‬، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦ ﮐﻨﮕﺮه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻐﺮافی‌داﻧﺎن ﺟﻬﺎن اﺳﻼم(ICIWG).
  9. - ذوالفقاری، ح.، معصوم پور، ج.، شایگان مهر، ش. و احمدی، م.، 1390. بررسی همدید توفان‌های گرد و غبار در مناطق غربی ایران طی سال های 1384 تا 1388، مجله جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی، شماره 3، پاییز 1390، صفحات 34-17.
  10. - سعدالدین، ا.، اﺧﻀﺮی، د. ‌و نورا، ‌ن.، 1389. پیش ﺑﯿﻨﯽ اﺛﺮات ﺳﻨﺎرﯾﻮ‌ﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺑﺮ ﺧﻄﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺑﺎدی‬ (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‌ی ﻣﻮردی: ﺟﻨﻮب دﺷﺖ وراﻣﯿﻦ )، ﻣﺠﻠﻪ‌ی ﭘﮋوﻫﺶ-ﻫﺎی ﺣﻔﺎﻇﺖ آب و ﺧﺎک‬، ﺟﻠﺪ ﻫﻔﺪﻫﻢ، ﺷﻤﺎره اول، صفحات 78-63. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
  11. - صارمی، م. ع.، زارعیان، م.، اختصاصی، م. ر. و محمدیان، ع.، 1385. پهنه بندی مقادیر سرعت آستانه فرسایش بادی با استفاده از زمین آمار (مطالعه موردی:محودوده شهر یزد)، مجموعه مقالات دهمین کنگره‌ی علوم خاک ایران، کرج.
  12. - عبداللهی، ج.، رحمیان، م. ح. و دشتکیان، ک.، 1385. بررسی اثرات زیست محیطی تغییر کاربری اراضی روی پوشش گیاهی با بکارگیری تکنیک سنجش از دور، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 29، ص 44- 68.
  13. - لشکری، ح. و کیخسروی، ق.، 1387. تحلیل آماری سینوپتیکی توفان‌های گرد و غبار استان خراسان رضوی در فاصله‌ی زمانی (1993-2005)، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 65، ص 68-82.
  14. - ﻣﻬﺮﺷﺎﻫﻲ، د. و ﻧﻜﻮﻧﺎم‬، ز.، 1388. ﺑﺮرﺳﻲ آﻣﺎری ﭘﺪﻳﺪه‌ی ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻟﮕﻮی وزش ﺑﺎد‌ﻫﺎی ﮔﺮد و ﻏﺒﺎرزا در‬ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﺒﺰوار، فصلنامه‌ جغرافیا ، ﺷﻤﺎره 22، ص 48-64.
  15. -Baugh, W. M. and Groeneveld, P., 2006 . Broad band vegetation index performance Evaluated for a low- cover environment, international journal of remote sensing, v. 27(21), p. 4715-4730.
  16. -Ferreira, D., Farimani, A. and Sousa, M., 2011. Numerical and experimental analysis of wind erosion, Springer Science Business Media B.V. 2010
  17. -United Nations Convention to Combat Desertification (UNCCD), 2001. Global alarm: Dust and sandstorm from the word’s dry lands, Part: 15-73.
  18. -Loingsigh ,T., McTainsh, G.H., Tapper, N.J. and Shinkfield, P., 2010. A critical analysis of using meteorological data for wind erosion monitoring.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار