ژئومورفولوژی
حدیثه صدیقی؛ احمد رضا قاسمی
چکیده
زمین‌لغزش به حرکت لایههای رسوبی غیر متراکم و متراکم بر روی سطح شیب‌دار ناپایدار گفته میشود که موجب آسیب رساندن به جاده‌ها، زمین‌های کشاورزی و مناطق مسکونی و صنعتی میشود. در این مطالعه عوامل موثر بر زمین‌لغزش و احتمال وقوع آن در استان چهارمحال و بختیاری مورد مطالعه قرار گرفت. از بین عوامل مختلف تاثیر گذار بر روی زمین لغزش، 9 ...
بیشتر
زمین‌لغزش به حرکت لایههای رسوبی غیر متراکم و متراکم بر روی سطح شیب‌دار ناپایدار گفته میشود که موجب آسیب رساندن به جاده‌ها، زمین‌های کشاورزی و مناطق مسکونی و صنعتی میشود. در این مطالعه عوامل موثر بر زمین‌لغزش و احتمال وقوع آن در استان چهارمحال و بختیاری مورد مطالعه قرار گرفت. از بین عوامل مختلف تاثیر گذار بر روی زمین لغزش، 9 عامل اولیه موثر شامل فاصله از گسل، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، نقشه هم بارش، سنگ شناسی، طبقات ارتفاعی و فاصله از رودخانه و جاده به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. برای تحلیل داده‌ها ابتدا 200 نقطه‌ی دارای زمین لغزش به همراه 200 نقطه بدون زمین لغزش بصورت تصادفی انتخاب شد. سپس لایههای مربوط به پارامترهای مستقل با آنها هم پوشانی داده شد. برای کل کلاس‌های دارای زمین لغزش کد 1 و سایر کلاس‌ها کد صفر درنظر گرفته شد. این امر در مورد نقاط غیر لغزشی نیز انجام گرفت و لایهها ایجاد شده به عنوان ورودی مدل رگرسیون لجستیک وارد مدل شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه ارتباط معنی‌داری با چهار پارامتر فاصله از جاده‌های ارتباطی، میزان بارندگی و نیز شیب و جنس زمین دارد. در انتها نقشه پهنهبندی خطر زمین لغزش در منطقه رسم گردید که نتایج نشان داد 47 درصد از مساحت منطقه مطالعاتی در ناحیه با خطر وقوع زمین لغزش کم، 2/39 درصد در ناحیه با خطر وقوع متوسط و 8/13 درصد مساحت منطقه در محدوده با احتمال وقوع بالای زمین لغزش قرار دارد.
امیر رضا صادقی؛ سید موسی حسینی؛ مجتبی یمانی؛ منصور جعفر-بیگلو
چکیده
در این پژوهش جهت تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، ده لایه هیدروژئومرفولوژیکی - اقلیمی مؤثر در مکانیابی در سطح سفره شامل زمینشناسی، ژئومورفولوژی، بافت خاک، کاربری اراضی و پوشش زمین، شیب، ارتفاع رواناب، تراکم زهکشی، تراکم خطواره، عمق آب زیرزمینی بعد از دوره بارش (تغذیه) و فاصله از چاههای بهره برداری استفاده شده است. با توجه به تاثیر ...
بیشتر
در این پژوهش جهت تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، ده لایه هیدروژئومرفولوژیکی - اقلیمی مؤثر در مکانیابی در سطح سفره شامل زمینشناسی، ژئومورفولوژی، بافت خاک، کاربری اراضی و پوشش زمین، شیب، ارتفاع رواناب، تراکم زهکشی، تراکم خطواره، عمق آب زیرزمینی بعد از دوره بارش (تغذیه) و فاصله از چاههای بهره برداری استفاده شده است. با توجه به تاثیر هر یک از این لایهها در انتخاب بهترین محل مناسب جهت تغذیه مصنوعی، به هر معیار امتیازی بین 1 تا 4 (به ترتیب کمترین و بیشترین تاثیر) داده شده و طبقهبندی گردید. سپس به منظور ارزیابی صحت لایه مکانهای مناسب تغذیه مصنوعی، ضریب همبستگی این لایه با لایه تغییرات هدایت الکتریکی آب زیرزمینی در سطح آبخوان محاسبه شد. نتایج نشان داد که همبستگی لایه سطوح مناسب تغذیه و هدایت الکتریکی آب زیرزمینی برابر با 635/0- می‌باشد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که 11 درصد از مساحت سطح سفره جزء اراضی کاملا مناسب و 30 درصد اراضی مناسب جهت تغذیه مصنوعی در دشت شریف آباد حائز اهمیت می‌باشد. این مکان‌ها منطبق بر محیط مخروط افکنه‌ای، دارا بودن خاک درشت دانه از نوع ماسه، شن، لوم، پایین بودن شدید سطح آب زیرزمینی و دارا بودن شیب سطحی (کمتر از 5%) موقعیت خوبی جهت تغذیه آبخوان ایجاد نموده است. براساس ویژگی‌های هیدروژئومرفولوژیکی منطقه مورد مطالعه، روش تلفیقی تغذیه مستقیم سطحی (روش حوضچه‌های تغذیه) و زیرزمینی (روش گودال یا چاه) در نزدیکی خط گسل شریف آباد برای تغذیه منابع آب زیرزمینی می‌تواند پیشنهاد شود. نتایج این تحقیق می‌تواند برای سایر سفرههای اطراف دریاچه نمک نیز مورد استفاده قرار گیرد.
رضا برنا؛ مهران شبانکاری؛ امیرحسین حلبیان؛ افسانه علیزاده
دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 32-54
چکیده
هدف از این پژوهش پهنهبندی نواحی اقلیمی مستعد کشت مرکبات در استان خوزستان است. به این منظور پارامترهای محیطی در قالب یک ساختار سلسله مراتبی چهار سطحی (اهداف، معیارها، زیرمعیارها و گزینهها)، پایگاه لایههای اطلاعات اقلیمی (بارش، دما، رطوبت نسبی، باد و ساعات آفتابی روزانه) در بازه زمانی20 ساله (1991-2010) تهیه شد. پس از شناسایی گزینههای ...
بیشتر
هدف از این پژوهش پهنهبندی نواحی اقلیمی مستعد کشت مرکبات در استان خوزستان است. به این منظور پارامترهای محیطی در قالب یک ساختار سلسله مراتبی چهار سطحی (اهداف، معیارها، زیرمعیارها و گزینهها)، پایگاه لایههای اطلاعات اقلیمی (بارش، دما، رطوبت نسبی، باد و ساعات آفتابی روزانه) در بازه زمانی20 ساله (1991-2010) تهیه شد. پس از شناسایی گزینههای مرجع و همچنین تعیین رتبه آنها، ضمن در نظر گرفتن همزمان کلیه معیارهای تصمیمگیری، ضریب اهمیت (وزن) معیارها و زیر معیارها بر اساس روش استاندارد شده مقایسه زوجی محاسبه گردید. آنگاه بر اساس مدل (AHP) به تخصیص ارزش و تلفیق نقشه‌های حاصله در محیط GIS پرداخته شد و در نهایت بر اساس اعمال وزن نهایی هر یک از زیر معیارهای محیطی و اقلیمی مؤثر در کشت، نقشه پهنهبندی نواحی مستعد کشت مرکبات استان تهیه گردید. نتایج نشان داد که روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بهدلیل سادگی، انعطافپذیری و به کارگیری همزمان معیارهای کیفی و کمی، با کاربرد مطلوب در برنامهریزی اقلیمی- محیطی، توانایی آشکارسازی و تفکیک مناطق مستعد کشت مرکبات در خوزستان را دارد. بر اساس این پژوهش، نقشه پهنهبندی آگروکلیمای کشت مرکبات خوزستان در 4 کلاس اهمیت (ضعیف، متوسط، خوب و عالی) طبقهبندی میشود. مناطق شمالی و شرقی استان از شرایط خوب تا عالی جهت کشت مرکبات برخوردار است و مناطق محدودیتدار استان با پتانسیل ضعیف، بخشهای جنوبی، مرکزی و غربی را در بر میگیرند.
امیر کرم؛ آمنه صفریان؛ شیلا حجه فروش نیا
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
فرسایش خاک مسئله ای بسیار مهم در اغلب کشورها، بویژه کشورهای در حال توسعه و با اقلیم های خشک ونیمه خشک است. هدررفت خاک، کاهش سطح اراضی زراعی و تولیدات کشاورزی، پرشدن مخازن سدها ، تخریب جنگل و مرتع و مهاجرت روستاییان از جمله تبعات فرسایش خاک است. در این نوشتار با استفاده از دو روش معادله ی اصلاح شده فرسایش جهانی فرسایش خاک و روش فرآیند ...
بیشتر
فرسایش خاک مسئله ای بسیار مهم در اغلب کشورها، بویژه کشورهای در حال توسعه و با اقلیم های خشک ونیمه خشک است. هدررفت خاک، کاهش سطح اراضی زراعی و تولیدات کشاورزی، پرشدن مخازن سدها ، تخریب جنگل و مرتع و مهاجرت روستاییان از جمله تبعات فرسایش خاک است. در این نوشتار با استفاده از دو روش معادله ی اصلاح شده فرسایش جهانی فرسایش خاک و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، میزان و شدت فرسایش خاک در حوضه ماملو در شرق تهران، برآورد شده است. برای این منظور با استفاده از نقشه های مختلف و تصاویر ماهواره ای و به کارگیری عوامل موثری چون مدل رقومی ارتفاعی، شیب زمین، بارندگی، پوشش زمین، سنگ شناسی و شاخص نرمال شده تمایز پوشش گیاهی، میزان و شدت فرسایش خاک در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی برآورد شده است. نقشه ی نهایی برآورد فرسایش به پنج گروه فرسایشی بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم، بازطبقه بندی شد. نتایج نشان داد که حدود 13 درصد مساحت حوضه دارای شدت فرسایش زیاد و بسیار زیاد است. متوسط فرسایش خاک در سطح حوضه برابر 7/10 تن در هکتار، در سال تخمین زده شد. در برخی زیرحوضه ها ی جنوبی و غربی مقدار فرسایش خاک حداکثر به 80 تن می رسد، این زیرحوضه ها شرایط بحرانی و حادی را از نظر فرسایش نشان می دهند و با توجه به احداث و آبگیری سد ماملو باید در اولویت اجرای برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری قرار گیرند. نتایج همچنین نشان داد که روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی همراه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، رویه و ابزار توانمندی برای برآورد، نمایش و پهنه بندی میزان فرسایش خاک است. با این وجود برای این منظور، از مدل های جدید تر و کمی تر نیز می توان بهره گرفت.
